Gereserveerde compensatiegelden Suralco voor Onoribo leiden tot vetes

Op plantage Onoribo in het district Para dreigen spanningen en vetes uit de hand te lopen. Inzet zijn de gereserveerde compensatiegelden die bij de Suralco liggen voor (her)gebruik van oude bauxietmijnen. In het geschil zijn nu tal van partijen betrokken, allemaal met één belang: plantagebesturen, bewoners, erfgenamen, de regering en ook speculanten. Allen claimen het recht met de Suralco te mogen onderhandelen over wat met de compensatiegelden moet gebeuren.

Waar de ene partij een ontwikkelingsplan voor Onoribo en Para gefinancierd wil hebben, willen anderen contante uitbetaling van de compensatiegelden. Onduidelijk is hoe groot het totale bedrag is. Alle partijen zijn er zeker van dat US$ 50 miljoen bij de Suralco ligt. Naast dit bedrag wordt ook beweerd dat meer dan US$ 100 miljoen beschikbaar moet zijn. Dit bedrag zou mede zijn opgebouwd uit gelden die de BHP Billiton, die eerder ook in het gebied heeft gemijnd, bij de Suralco zou hebben achtergelaten als compensatie voor Onoribo. Andere bronnen noemen zelfs bedragen dichtbij de US$ 300 miljoen.

Intrige en manipulatie
Plantage- en boedelerfgenamen zijn er moe van dat over hun rug heen personen en stichtingen azen op het geld. Maar ook onder hen lijkt er verdeeldheid te zijn. Waar sommigen vinden dat de compensatiegelden aan hen uitbetaald moeten worden, menen anderen weer dat in plaats daarvan Suralco de plantage en uitgemijnde gebieden moet rehabiliteren en het geld moet gebruiken om ontwikkelingsplannen te financieren. Andere erfgenamen vinden dat de gelden rechtstreeks gestort moeten worden op een rekening voor de besturen van de plantage waarna die tot verdeling overgaan.

Een andere partij die zich noemt stichting Siri, meent dat de gelden alleen bestemd zijn voor Onoribo en aan de erfgenamen moeten worden uitbetaald. Deze stichting wordt door de erfgenamen gezien als één van de speculanten van wie de voormannen, nadat zij hebben gehoord dat een bedrag beschikbaar is, met spoed zijn overgekomen uit Nederland. Vanuit de regering wordt getracht partijen bijeen te brengen. De regering wil met hun machtiging met de Suralco onderhandelen over de plannen, besteding en bestemming van de gelden.

Mandaat regering
Het plantagebestuur van Onoribo heeft intussen mandaat gegeven aan de regering, via districtscommissaris Jerry Miranda. Niet alle besturen en stichtingen op Onoribo zijn het hiermee eens en betwisten elkaars bestaansrecht. “Stichting Siri bestaat voor ons niet. Het zijn geen erfgenamen en horen ook niet tot een geaccepteerd bestuur of stichting van de plantage”, zegt bestuursvoorzitter Ricardo Jugwels van Onoribo. Volgens hem zijn het speculanten die ooit op de plantage hebben gewoond, naar Nederland zijn vertrokken en nu hun kans schoon zien. Ook familie erfgenamen distantiëren zich van deze stichting en scharen zich achter het plantagebestuur. Siri heeft eerder geweigerd via Miranda de regering volmacht te geven namens de plantage en de erfgenamen te onderhandelen met de Suralco. Districtscommissaris Miranda zei eerder aan Starnieuws dat het in het belang van alle partijen is dat de overheid de zaak naar zich toetrekt. Jugwels en de erfgenamen zien graag dat de Suralco geen gelden uitkeert, maar ontwikkelingsplannen financiert.

Jugwels en de erfgenamen zijn het er wel over eens dat de overheid voor hun moet onderhandelen met de Suralco. De erfgenamen zeggen moe te zijn van derden die de ontwikkeling van de plantage denken te verstoren. Mildred Raalte, één van de erfgenamen, zegt dat alle respect, normen en waarden die gelden onder families en bewoners aan het verdwijnen zijn. Zij en andere erfgenamen beklagen zich in een persbericht over stichting Siri, maar ook over het voormalige bestuur van de plantage. Blijkt dat enkele prominenten in de samenleving ook belangen hebben als persoon of als erfgenaam. Vergaderingen die door het plantagebestuur worden belegd, worden verstoord door tegenstanders .

De ruzies beperken zich niet alleen tot groepen, maar ook families die verdeeld zijn over boedelterreinen zitten met elkaar overhoop. In sommige gevallen heeft een erfgenaam delen van het erfgoed doorverkocht aan Suralco. Met zulke aankopen is de maatschappij intussen eigenaar van 52 procent van Onoribo. Dit wordt weer betwist door andere erfgenamen die menen dat het om onverdeelde boedel gaat die nooit doorverkocht had kunnen worden. President Desi Bouterse zei eerder aan Starnieuws dat de regering van plan is deze hele kwestie naar zich toe te trekken en uit handen te halen van alle partijen.