Pandora leaks legt geheime rijkdom wereldleiders bloot

De geheime rijkdom en transacties van wereldleiders, politici en miljardairs zijn blootgelegd in een van de grootste lekken van financiële documenten. Zo'n 35 huidige en voormalige leiders en meer dan 300 ambtenaren komen voor in de dossiers van offshore bedrijven, de Pandora Papers genaamd.

Ze onthullen dat de koning van Jordanië in het geheim US$ 95 miljoen aan Britse en Amerikaanse eigendommen heeft vergaard. Het lek brengt ook de Russische president Vladimir Putin in verband met geheime activa in Monaco, en laat zien dat de Tsjechische premier Andrej Babis - die later deze week verkiezingen tegemoet gaat - verzuimd heeft op te geven dat een offshore-investeringsmaatschappij werd gebruikt om twee villa's in het zuiden van Frankrijk voor US$ 16 miljoen te kopen.

Het is de laatste in een reeks van lekken in de afgelopen zeven jaar, na de FinCen Files, de Paradise Papers, de Panama Papers en LuxLeaks. Het onderzoek van de dossiers is het grootste dat wordt georganiseerd door het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), waaraan meer dan 650 verslaggevers deelnemen.

BBC Panorama heeft in een gezamenlijk onderzoek met The Guardian en de andere mediapartners toegang gehad tot bijna 12 miljoen documenten en bestanden van 14 financiële dienstverleners in onder meer de Britse Maagdeneilanden, Panama, Belize, Cyprus, de Verenigde Arabische Emiraten, Singapore en Zwitserland.

Sommige personen worden geconfronteerd met beschuldigingen van corruptie, witwassen van geld en wereldwijde belastingontwijking. Maar een van de grootste onthullingen is hoe prominente en rijke mensen legaal bedrijven hebben opgericht om in het geheim onroerend goed in het Verenigd Koninkrijk (VK) te kopen. De documenten onthullen de eigenaren van enkele van de 95.000 offshore-bedrijven achter de aankopen.

Het benadrukt het feit dat de Britse regering er niet in is geslaagd een register van eigenaren van offshore onroerend goed in te voeren, ondanks herhaalde beloften om dit te doen, te midden van bezorgdheid dat sommige kopers van onroerend goed witwasactiviteiten zouden kunnen verbergen.

De Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev en zijn familie, die ervan worden beschuldigd hun eigen land te hebben geplunderd, zijn daar een voorbeeld van. Uit het onderzoek bleek dat de Aliyevs en hun naaste medewerkers in het geheim betrokken zijn geweest bij onroerendgoedtransacties in het VK met een waarde van meer dan US$ 543 miljoen.

De onthullingen zouden gênant kunnen zijn voor de Britse regering, aangezien de Aliyevs een winst van US$ 42 miljoen lijken te hebben gemaakt na de verkoop van een van hun eigendommen in Londen aan het Crown Estate - het eigendomsimperium van de koningin dat wordt beheerd door The Treasury en geld inzamelt voor de natie.

Bij veel van de transacties in de documenten is geen sprake van juridische overtredingen. Maar Fergus Shiel, van de ICIJ, zei: "Er is nog nooit iets van deze omvang geweest en het toont de realiteit van wat offshore-bedrijven kunnen bieden om mensen te helpen onbetrouwbaar geld te verbergen of belasting te ontwijken."

Hij voegde eraan toe: "Ze gebruiken die offshore-rekeningen, die offshore-trusts, om honderden miljoenen dollars aan onroerend goed in andere landen te kopen en om hun eigen families te verrijken, ten koste van hun burgers."

De ICIJ vindt dat het onderzoek "een doos opent voor veel dingen" - vandaar de naam Pandora Papers.

De gelekte financiële documenten laten zien hoe de koning van Jordanië in het geheim een ​​vastgoedimperium vergaarde in het VK en de VS ter waarde van meer dan US$ 100 miljoen. Ze identificeren een netwerk van offshore-bedrijven op de Britse Maagdeneilanden en andere belastingparadijzen die Abdullah II bin Al-Hussein heeft gebruikt om 15 huizen te kopen sinds hij in 1999 aan de macht kwam.

Andere onthullingen in de Pandora Papers:
- De Keniaanse president Uhuru Kenyatta en zes leden van zijn familie waren in het geheim eigenaar van een netwerk van offshore-bedrijven. Ze zijn gelinkt aan 11 bedrijven, waarvan er één werd gewaardeerd met activa van US$ 30 miljoen.

- Leden van de binnenste cirkel van de Pakistaanse premier Imran Khan, inclusief ministers en hun families, bezitten in het geheim bedrijven en trusts met miljoenen dollars.

- Het advocatenkantoor dat is opgericht door president Nicos Anastasiades van Cyprus lijkt nep-eigenaren te hebben geleverd om de echte eigenaar van een reeks offshore-bedrijven te verhullen - een voormalige Russische politicus die was beschuldigd van verduistering. Het advocatenkantoor ontkent dit echter.

- De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft zijn belang in een geheim offshorebedrijf overgedragen vlak voordat hij de verkiezingen van 2019 won.

- De Ecuadoraanse president Guillermo Lasso, een voormalig bankier, verving een Panamese stichting die maandelijkse betalingen deed aan zijn naaste familieleden met een trust gevestigd in South Dakota in de VS