De minister van Volksgezondheid heeft op 31 augustus 2021 tijdens zijn persconferentie aangegeven dat hij het overlaat aan de “eigen verantwoordelijkheid” van de burger hoe de corona epidemie in ons land zich zal ontwikkelen. De beleidskeuze om de verantwoordelijkheid te verplaatsen van regering naar de burger om de corona besmettingen in te dammen, is uitermate onverantwoordelijk.

Bij eigen verantwoordelijkheid wordt geconcludeerd dat de overheid ervan uitgaat dat de burger het vermogen in de ruimste zin heeft om, taken uit te voeren, aansprakelijk te zijn en dat moraliteit moet gelden. De burger wordt met andere woorden gevraagd meer actieve verantwoordelijkheid te dragen door te participeren. Neemt iemand zijn verantwoordelijkheid in het private domein onvoldoende, dan wordt hij daar zelf aansprakelijk voor gesteld. Het toekennen van “eigen verantwoordelijkheid” vindt plaats op basis van vastgestelde competenties. Is deze overheid overtuigd dat elke burger in alle sociale lagen van onze maatschappij het vermogen heeft, de mogelijkheid of capaciteit en beschikbare middelen om zijn/haar eigen verantwoordelijkheid te nemen?.

Welke betekenis geeft de overheid aan het begrip "eigen verantwoordelijkheid" in haar beleid op het gebied van de openbare gezondheidszorg. Uit de beleidskeuzes van een regering blijkt namelijk waar zij zich zelf in het bijzonder verantwoordelijk voor voelt. Uit de grondwet vloeit namelijk een aantal verantwoordelijkheden voor de regering voort, zoals op het gebied van de defensie, de handhaving van de openbare orde, sociaal beleid, volksgezondheid en onderwijs. Terwijl de rol van de overheid op andere gebieden juist uitgebreid en sterker wordt, zoals bij de inzet van haar werkarmen voor het behoud van het milieu en de natuur of bescherming tegen criminaliteit gebeurd op het beleidsterrein gezondheid dus het tegenovergestelde.

Ik verwacht dat de regering de regie in handen neemt en moedigere beleidskeuzen maakt. Het gaat immers om de volksgezondheid als collectief goed. Als je kijkt naar wat voor druk (de cijfers zijn daar) het coronavirus op de gezondheidszorg legt, dan zie je dat de “eigen verantwoordelijkheid” ons als samenleving gaat laten crashen met alle gevolgen van dien. Vaccineren doen we inderdaad voor het grote goed, het collectief. Een verplichte vaccinatie is volgens ondergetekende weliswaar een inbreuk op het privéleven, maar die inbreuk is ondergeschikt aan de bescherming van anderen en de publieke gezondheid.

Morele plicht
‘Vaccineren is naar mijn idee een morele plicht en zou ook een wettelijke plicht moeten zijn. Het gaat om anderen beschermen, en bijdragen aan groepsimmuniteit. Als je kijkt naar wat voor druk het coronavirus op de gezondheidszorg legt, dan zie je dat het nodig is. Lichamelijke integriteit lijkt me in dit geval ondergeschikt. De sleutel is om de weg te nemen die de minste hindernis vormt voor mensenrechten, zoals die welke te maken hebben met sociaal-economische overwegingen, en het recht op gezondheid, veiligheid en leven, zoals verankerd in de grondwet. De regering kan op basis van haar verantwoordelijkheid het recht op vrijheid beperken wanneer er sprake is van een besmettelijke infectieziekte, omdat zij de volksgezondheid moet waarborgen in plaats van prioriteit te geven aan individuele rechten. Daar is moed en leiderschap voor nodig. De regering en DNA moeten de individuele rechten in evenwicht brengen met het algemeen belang. Als wetenschappelijk onderzoek aantoont dat het vaccin niet effectief is, dan is het beperken van rechten niet te rechtvaardigen. In dit geval is dat onbetwist dat groepsimmuniteit bereikt kan worden door een hoge graad van vaccinatie.

Het is de regering aan te raden om een bestuursbesluit te nemen dat publieke en private ruimten slechts betreden mogen worden na overlegging van een vaccinatiebewijs. Hiermee wordt het vaccineren gestimuleerd en dat eenieder minder risico loopt en de gezondheid en veiligheid gewaarborgd worden. Daardoor laat je de keuze aan de burger, zich wel of niet te laten vaccineren. Overigens je kunt niet aan boord van een vliegtuig zonder een negatieve coronatest, of je kinderen ingeschreven te krijgen zonder hun vaccinatieboekje. Of bepaalde landen binnenkomen zonder overlegging van een gele koorts etc. vaccinatie. De status in de strijd tegen corona maakt het redelijk zo een maatregel te nemen zonder de mensenrechten, de grondwet en andere wetten te schenden. We verkeren in een uitzonderlijke omstandigheid waardoor de nodige wijziging in de relatie tussen overheid en burger rechtvaardigt. De overheid is naar mijn mening juist verwijtbaar als "onverantwoordelijk of nalatig" als ze geen stappen onderneemt om haar burgers te beschermen.

Marlene Oemrawsingh