Bewoners Witsanti stellen regering ultimatum

Bewoners van Witsanti hebben donderdag onder leiding van kapitein Patrick Mande, voor de tweede keer een petitie ingediend bij vicepresident Ronnie Brunswijk. De regering heeft tot 15 april de tijd om de bewoners van Witsanti tegemoet te komen. Volgens hen is een deel van hun woongebied sinds 2013 “op slinkse wijze” en zonder hun medeweten aan NV Luchthavenbeheer toegewezen. Sinds 2015 wordt er geprotesteerd om het besluit terug te draaien. Zonder succes. De petitie is de laatste poging voor “constructief overleg.”  Als de regering hen toch niet wil aanhoren en vasthoudt aan het besluit, gaan de inheemsen “conform het Inter Amerikaans Mensenrechtenverdrag, een aanklacht tegen de Staat indienen.”

In 2015 hebben de inheemsen per toeval ontdekt dat een deel van hun gebied is toegewezen aan de Luchthavenbeheer om het internationale luchthaven uit te breiden. Er is hier tegen direct geprotesteerd. Gesprekken met de regering liepen op niets uit. In 2016 hebben kapitein Patrick Mande en hoofdbasja Michael Swedo werknemers van Luchthavenbeheer gesommeerd zich te verwijderen uit de betwiste concessie.  Volgens de dorpsleiders waren zij beheersdaden aan het uitvoeren in hun woongebied zonder hun toestemming. De politie werd ingeschakeld en Mande en Swedo werden gearresteerd. De bewoners hebben toen de weg naar de luchthaven gebarricadeerd en hun vrijlating geëist. De kapitein en de basja zijn dezelfde avond weer vrijgelaten.

“Regeringsleiders hebben ons daarop publiekelijk beledigd,” wordt er uit de petitie voorgelezen. Het kan er bij de bewoners ook niet in dat bij een milieu effecten onderzoek in 2018, hun bezwaren “slecht terloops”  zijn meegenomen. Nimos heeft het project om de luchthaven uit te breiden goedgekeurd  “zonder dat fundamentele maatregelen  ter bescherming van onze rechtszekerheid, inspraak in besluitvorming, en delen in voordelen zijn vastgelegd.”  Gesprekken met Luchthavenbeheer zijn op niets uitgelopen. Nu vormt de Bouterse highway ook een gevaar voor de inheemsen. Er worden nu gronden aangevraagd die midden in hun woon- en leefgebied liggen.

De eerste petitie is in november 2020 aan Brunswijk overhandigd. Hij had toen al aangegeven dat hij er werk van zou maken. Dit keer heeft hij aan de indieners meegedeeld dat hij direct stappen gaat ondernemen. Hij gaat het aan president Chan Santokhi voorleggen. Hij wil ook deskundigen erbij halen om de zaak in “een grotere setting” te bespreken, om tot een oplossing te komen. Nog voor de deadline van 15 april wil hij een gesprek hebben met de dorpshoofden, deelt Brunswijk mee. “Ik weet hoe het is voor de mensen van het binnenland,” merkt hij op. “Om jarenlang op een plek te wonen en van de een  op andere dag wordt je grond afgepakt.”

De inheemsen voelen zich onderdrukt. “Wij zijn onbeschermd in Suriname. We moeten net als in de koloniale tijd  leven; in onderdrukking door de machthebbers, angst om ons voortbestaan, angst om opnieuw verjaagd te worden.”  De bewoners willen dat de concessie in woon- en leefgebied ingetrokken wordt. Ze willen ook niet meer dat er beheersdaden op hun gronden plaatsvinden zonder hun medeweten.