Minister Gillmore Hoefdraad van Financiën is president-commissaris van een Staatsonderneming New Surfin NV. De onderneming is opgericht door een partijgenoot die de Nederlandse nationaliteit heeft. Een NDP'er die eveneens een Nederlands paspoort heeft, is algemeen directeur. De minister van Buitenlandse Zaken, ook een prominente NDP'er, is lid van de raad van commissarissen. Een presidentiële adviseur, die ondernemer is, maakt ook deel uit van de raad van commissarissen. De NV valt onder het ministerie van Financiën met de zegen van de president.

Als in plaats van de huidige ministers Armand Achaibersing en Albert Ramdin de vorige de NV hadden opgericht, zou de VHP als eerste in het geweer komen. Assembleelid Mahinder Jogi (VHP) eiste in 2019 ontslag van de toenmalige ministers Regilio Dodson en Patrick Pengel die een stichting en een NV hadden opgericht, die inactief waren. Jogi beklemtoonde dat ministers geen nevenfuncties mogen hebben. De VHP is nog muisstil, terwijl de NDP/BEP en ABOP/NPS per ommegaande openbare vergaderingen willen over deze kwestie.

Minister Achaibersing heeft vanaf het begin gesteld dat hij nooit te vinden zal zijn om mee te doen aan zaken die het daglicht schuwen. Zijn integriteit is voor hem heilig. Er is geen reden om daaraan te twijfelen. Maar hij dient te begrijpen dat er veel meer vragen over deze kwestie zijn dan antwoorden die gegeven zijn. Het was niet nodig om de oprichting geheim te houden, ook voor de andere coalitie-partners en de coalitiefractie, die aangestuurd wordt door Asis Gajadien (VHP). Intussen is er maandag een coalitie-top geweest en daar is alles besproken en de plooien op het hoogste niveau zouden gladgestreken zijn. Maar sommige zaken zullen gecorrigeerd worden en de zaak moet ook naar de Raad van Ministers. 

Het is ook schrikbarend hoeveel mensen in topposities in het land de Nederlandse nationaliteit hebben. Ze mogen hard werken voor Suriname en heel veel van land en volk houden, maar een Surinaams paspoort moet wel een vereiste zijn in een aantal posities. Onlangs moest ook Annand Jagessar, die Staatsolie directeur Rudolf Elias opvolgt, genaturaliseerd worden tot Surinamer. In de statuten van Staatsolie - die natuurlijk voor elk wisje wasje kunnen worden aangepast - is de Surinaamse nationaliteit een vereiste voor de raad van commissarissen. De prescom Leo Brunswijk is toen eindelijk Surinamer geworden. Waarom geldt niet voor alle directieleden 'vertrouwen in eigen paspoort'?

In elk geval zou een adviseur op het ministerie van Financiën in Nederland met een Surinaams paspoort geen NV voor het Koninkrijk der Nederlanden kunnen oprichten. Tot nu toe was bekend dat ministers geen zitting mogen nemen in raden van commissarissen (al dan niet bezoldigd). De advocaat van Financiën vindt van wel. Suriname heeft al ervaringen met personen die in functie bestuurders worden van stichtingen, waarbij er sprake is van staatseigendommen. Na de verkiezingen moet er een heel proces plaatsvinden om deze personen eruit te krijgen.

Al is de NV met de nobelste bedoelingen opgericht en al zouden de spelers brandschoon zijn en blijven, zo simpel gaan zaken niet. Wat gebeurt er wanneer deze regering niet meer aan de macht is? Wordt de NV dan gewoon weer overgedragen aan de volgende minister van Financiën die bijvoorbeeld uit de NDP komt? Gaan investeerders hun geld niet weer massaal terugtrekken? Waarom hebben ze geen vertrouwen in de regering met dezelfde gezichten als die in de NV zitting hebben? Het is geen kwestie van wantrouwen en kritiek uit bepaalde hoek. Het gaat om de Staat Suriname waar het volk met zoveel misstanden en kronkels is geconfronteerd en verarmd is. Van geen enkele regering - en terecht ook - worden zaken om 'mooie gezichten' geaccepteerd. Niet alleen de NDP en BEP willen duidelijkheid, maar ook de fractie van de ABOP en de NPS. In feite heel Suriname wil het fijne hiervan weten. Het gaat om transparantie en openbaarheid van bestuur.

Nita Ramcharan