Covax plant wereldwijde distributie van 337 miljoen vaccins

Het COVAX-initiatief voor eerlijke wereldwijde toegang tot Covid-19-vaccins heeft zijn eerste distributielijst gepubliceerd, waarin genoeg doses worden gepland voor tientallen landen om halverwege het jaar meer dan 3 procent van hun bevolking te immuniseren. De publicatie van de "tussentijdse distributieprognose" kwam voort uit bezorgdheid over de vraag of landen met lagere inkomens buiten de immuniseringsrace zullen worden gehouden die wordt gedomineerd door rijke landen.

Om het distributieprobleem op te lossen werd COVAX opgericht. Het wordt geleid door de  Verenigde Naties gesteunde vaccinalliantie Gavi, de Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

De lijst is voor het eerst uitgesplitst hoe de eerste 337,2 miljoen doses van het programma zullen worden verdeeld, in overeenstemming met een doelstelling "om de meest kwetsbare groepen zoals gezondheidswerkers te beschermen" in de eerste helft van het jaar. De eerste leveringen worden eind februari verwacht, en ongeveer 145 landen zullen tegen midden 2021 voldoende doses ontvangen om 3,3 procent van hun bevolking te immuniseren.

Landen zullen doses ontvangen in verhouding tot de omvang van de bevolking, met de meeste naar India (97,2 miljoen), Pakistan (17,2 miljoen), Nigeria (16 miljoen), Indonesië (13,7 miljoen), Bangladesh (12,8 miljoen) en Brazilië (10,6 miljoen) .

Rijke zelffinancierende landen stonden op de lijst, naast landen met een lager inkomen, waaronder Zuid-Korea (2,6 miljoen doses), Canada (1,9 miljoen) en Nieuw-Zeeland (250.000).

De distributielijst bevat 240 miljoen doses van het AstraZeneca-Oxford-vaccin, in licentie gegeven aan het Serum Institute of India (SII); 96 miljoen doses AstraZeneca-Oxford-vaccin; en 1,2 miljoen doses van het Pfizer-BioNTech-vaccin.

Het Pfizer-BioNTech-vaccin is tot dusver het enige dat goedkeuring voor noodgebruik heeft gekregen van de WHO. De evaluatie van het AstraZeneca-Oxford-vaccin is aan de gang. Beide hebben twee geïnjecteerde doses nodig.

Een verklaring benadrukte dat de lijst niet bindend is en kan veranderen, maar het zou landen mogelijk maken om te plannen hoeveel doses ze in de eerste ronden zullen krijgen.

"Dit is fantastisch. We kunnen beginnen met vaccineren. Het komt in de komende weken," vertelde Ann Lindstrand, coördinator van het immunisatieprogramma van de WHO, op een persconferentie.

Frederik Kristensen, plaatsvervangend CEO van de Coalition for Epidemic Preparedness Innovation, een co-leider van het programma, zei dat de plannen op een 'kritiek moment' kwamen in de strijd tegen het coronavirus toen er nieuwe varianten opdoken en een scheve vaccincampagne dat tot nog toe in het voordeel is van rijke landen.

"We zijn op weg om echt te beginnen met het in evenwicht brengen van een wereldkaart, die tot dusver heeft laten zien hoeveel landen met lage inkomens nog moeten beginnen met het vaccineren van één persoon, terwijl andere, rijkere landen doorgaan met massale vaccinatie", zei hij.

Op de langere termijn streeft COVAX ernaar om tegen eind 2021 voldoende vaccins te krijgen voor ten minste de meest kwetsbare 20 procent in de deelnemende landen.

De financiering ervan wordt gedekt door donaties voor de 92 betrokken economieën met een lager en lager middeninkomen, terwijl voor rijkere landen het inkopen fungeert als een aanvullende verzekeringspolis voor hun eigen vaccinatieprogramma's.

Maar het mechanisme heeft met uitdagingen te maken gehad, aangezien rijke landen vaccinvoorraden ophaalden, soms tegen hoge prijzen, en het doel van de WHO van een eerlijke distributie van vaccins ondermijnen.

Programmaleiders hebben problemen ondervonden bij het sluiten van deals met farmaceutische fabrikanten, en slechts een fractie van de twee miljard doses die voor COVAX zijn verkregen, betreft stevige deals.