Column: Politieke Borrelpraat (PBR) deel 52

“Zo jongens, dan hebben we intussen weer een Dag der Vrijheden achter de rug.”
“Die viel lekker lustig op de vrijdag.”
“Hoe heet het nou precies? Dag der Vrijheden, Emancipatiedag, Manspasi of Keti Koti?”
“Volgens mij allemaal, maar Keti Koti hoor je het meest.”
“En in de meeste advertenties kon je gebroken kettingen in allerlei formaten bewonderen.”
“Maar een van die organisaties vindt dat de afrosrananmang achter is geraakt ten opzichte van andere groepen.”
“Let vooral op: ten opzichte van. Daar draait dat ding om. Zo in de trant van: wij waren hier honderden jaren eerder, toen werden we vrij, toen kwamen jullie om onze plaats in te nemen en nu zijn jullie ons allemaal voorbijgestreefd.”
“Geldt ook voor de groepen die vanaf de jaren zeventig hier kwamen, zoals de Guyanezen, de Haïtianen, de nieuwe Chinezen en zelfs de Brazilianen, allemaal komen hier vooruit.”
“Dat klinkt als een verwijt naar die groepen toe.”
“Natuurlijk niet, want die maakten gewoon door noeste arbeid gebruik van de mogelijkheden die dit mooie land hen bood.”
“Maar waarom zijn de afrosrananmangs achter geraakt ten opzichte van al die nieuwe groepen?”
“Volgens zijn ze niet goed voorbereid op die emancipatie: men dacht: nu zijn we vrij, nu hoeven we niet meer te werken.”
“Is niet waar, dat dacht men niet. Hoewel, het lijkt soms dat je dat van een aantal wel zou kunnen zeggen.”
“Maar vrijheid kost geld; je wordt niet meer door je meester verzorgd.”
“Maar een grote groep liet de plantages na het Staatstoezicht en ging een beter bestaan in de stad zoeken.”
“Zoals elke etnische groep na hen heeft gedaan, dus daar zit het probleem niet.”
“Het zijn die trauma’s van de slavernij, van die katibo, van die mishandelingen, van die verkrachtingen, van...”
“Ja, ja, hou maar op, jullie doen alsof de slavernij alleen maar voor de Afrikang-sama bestond. Slavernij heeft altijd bestaan, onder zowat alle volken en bestaat tot vandaag de dag, in al z’n vormen, in al z’n wreedheden.”
“Dat is nou wat ik bedoel; dat is die slachtoffersrol die bepaalde mensen willen spelen.”
“Ik vraag me af of die slachtoffersrol niet gebruikt wordt om die gestagneerde vooruitgang ten opzichter van de andere etnische groepen goed te praten, simplistisch te verklaren.”
“Of weg te werken door miljarden aan herstelbetalingen van die witte man te eisen."
“Enkele passages uit die 1 juli-toespraak van de president vond ik sterk.”
“Was hij weer bezig met een geschiedenislesje?”
“Hé zuiplap, wat meer respect. Hij is ook niet m’n favoriet, maar hij is ons staatshoofd en hij durft de dingen tenminste te zeggen zoals ze zijn.”
“Zoals dat sommige van zijn coalitiepartners gebrek aan ontwikkelingsvisie hebben en alleen in de regering zitten om hun etnische achterban te regelen.”
“Keihard de waarheid; daarom heeft die ouwe politiek ons niet ‘de grote sprong voorwaarts’ kunnen laten maken.”
“Maar wat vond je dan zo geweldig uit de man z’n toespraak?”
“Nou, net wat we hier zeiden, dat vooral de Afro-srananmang, ook zo een term, het gevoel van zelfmedelijden van zich moet afschudden en die slavernij-littekens moet omzetten in positieve dingen, in schone zaken.”
“En dat vooral de mensen uit deze groep de pijnlijke dingen die diep in hun onderlinge verhoudingen zitten, van zich af moeten zetten.”
“Inderdaad als je kijkt in het nieuws, soema naga soema e feti het meest? Dus ik bedoel bekvechten, hari-troesoe, djoegoe-djoegoe, kos-kosi, vlam makandra.”
“N’a deng Sneesi natuurlijk.”
“Neem bijvoorbeeld dat fitten op Winti. Zal je een hindostaan, Javaan, Chinees, Indiaan, Braziliaan via radio, krant of tv eenzijdige afkeuring horen uitspreken over deze, volgens insiders, oudste religie ter wereld?”
“Never, het zijn juist exponenten uit deze groepen die via veranderde wetten Winti uit de taboesfeer hebben gehaald; uit de eigen groep komt alleen maar felle afkeuring.”
“Als je moet afgaan op wat kwakzalvers en oplichters in andere religieën hebben uitgehaald, zouden alle godsdiensten vol afgoderij en valse profeten zitten.”
“Bouta leti, door dat onderlinge gefit is de afrikansrananmang achter geraakt.”
“Maar je vergeet een belangrijk ding: de rol van de man. Waarom weten zoveel jongeren uit die groep niet wie hun vader is? Daar begint dat sociale probleem met zoveel eenoudergezinnen.”
“Maar dat is niet alleen de schuld van die mannen. Die vrouwen willen vaak stoer doen en zeggen: ik heb geen man nodig, mi kweki mi ptieng mi srefi. Dat zei Julian With toch?”
“Ach, die zegt sommige dingen ook een beetje radicaal. Er zijn genoeg afrikansranangmanggezinnen waar er wel een vader was of is.”
“Maar dan zie je duidelijk dat de kinderen uit die gezinnen wel vooruit komen, dus alweer mi moes konstateer dat Baas abi groot gelijk.”
“Zeg geen Baas, maar ‘de President.”
“Mi mag kaar’a mang Baas, hij is een volkspresident, a ne waka naga wan lo kapsones en stijve harkdingen zoals... “
“Durf het niet om mijn Ronalds naam in dezen te noemen, durf!”
“Wahahahan dan n’a joe kaar’ing ning.”
“En wat ik ook goed vond in zijn toespraak, is dat hij onomwonden zei dat we niet steeds Nederland of een ander buitenland als schuldige moeten aanwijzen voor onze ten achtergestelde positie.”
“Ja, a pisi dati mi bin lobi toe. Sommigen schelden op Holland, maar trekken daar als eerst naar toe als het om bijvoorbeeld verder studeren gaat.”
“Hij had het ook over de spiegelfunctie, dus we moeten naar en in onszelf kijken en dan tot inkeer komen en onze manier van denken veranderen. Want dan pas kunnen we onze eigenwaarde en dat van anderen herkennen en erkennen.”
“Weer heeft hij gelijk, lespeki joe srefi dan je lespeki trawang moro esi; leer jezelf en van daaruit je medemensen respecteren. Kijk hoe we ons milieu behandelen. Je had White Beach moeten zien vanochtend 1 juli na dat Lustig festival; het leek wel een ontplofte vuilnisbelt. We gooien gewoon al ons vuil om ons heen, net een baby die zich in z’n eigen uitwerpselen wentelt.”
“Maar ik vond zijn oproep om de Surinaamse buitenlanders beter te waarderen, zwakjes.”
“Ik ook.”
“Hij zegt dat als wij Surinaamse Nederlanders beter gaan waarderen, zij ons dan ook beter gaan waarderen.”
“Okay, mooi en waar, maar het best moeten wij elkaar hier in dit land beter leren waarderen, dan kunnen we allerlei diasporamensen beter gaan waarderen.”
“Jij hebt een punt, want elke dag hoor je verhalen hoe slecht wij elkaar behandelen, vooral in de dienstverlenende sector. Mensen worden bij sommige wijkkantoren van Sociale Zaken als beesten behandeld.”
“Maar sommigen daar gedragen zich ook als zodanig.”
“Dan ben je nog niet gaan meemaken hoe mensen op de poli’s van het Academisch Ziekenhuis worden behandeld. En op de verschillende ministeries waar je moet bedelen om je ambtelijke stukken.”
“Daarom vond ik dat deel van z’n toespraak niet zo sterk. Leuk en waar om ex-landgenoten die voor een andere nationaliteit kozen, te blijven omhelzen en omarmen als koemba-tee doti soema, ja mooi, maar nogmaals: hoe doen we tegen al degenen die verkozen om hier te blijven en de Surinaamse nationaliteit te dragen en hier die pina te nemen zoals al onze voorouders? Dat is het volgens mij het grootste trauma van het gros van de Surinamers: de slechte waardering die ze van hun eigen opeenvolgende overheden krijgen.”
“Zuiver, ben ik met je eens. Begin ons hier beter te beter te behandelen, op tijd de oudjes te betalen, beschaafder op te treden tegen ons op de overheidskantoren en bij politieoptredens, te zorgen dat we sneller ook in het ziekenhuis, worden geholpen, dan zullen we eerder degenen van buiten goed behandelen.”
“Maar kom ons niet steeds links en rechts op stel en sprong, onbeleefd en arrogant wegjagen van onze post, vanwege ‘veranderde beleidsinzichten’. Wat voor nonsens is dat? Hebben we die vernedering van opeenvolgende regeermachten verdiend?”
“Is wij willen het toch? Wij keuren het toch goed? Want ding trawang doe dat toe, toch?”
“Dan gaan we in die vicieuze cirkel blijven draaien en intussen stijgt het zeewater elk jaar met drie millimeter.”
“Breaking News, breaking News over de belangenstrijd bij de olifantjes.”
“Ai, wat een gevecht daar om machtsposities, consensus versus democratie.”
“Wat zegt je breaking news?”
“De lijst Bholanath Santokkie Rajkumar heeft gewonnen.”
“Waw dat is echt consensusnonsensus. Daar drinken we op. Ober, een rondje voor Bholsantorajku.”
“Proost jongens, wij waarderen elkaar wel, al hebben we veranderde alcoholische inzichten.”

Rappa