Komt er een economische omslag als Joseph ‘Joe’ Biden vandaag aantreedt als nieuwe president van de Verenigde Staten? Voor de coronapandemie kon zijn voorganger Trump nog uitpakken met goede economische cijfers. Maar Biden start in een land dat nu in een economische crisis is. Hoe gaat hij dat aanpakken? Trump maakte het tegengaan van de invloed van China in het Caribisch gebied tot een prioriteit van zijn buitenlands beleid. China bleef desondanks zeer betrokken bij het Caribisch gebied. Welke beleidsmaatregelen zal Biden nemen om de economische belangen van de Verenigde Staten in de Caribische regio te verdedigen?

Trump laat zonder twijfel een totale anarchie na op het vlak van de werking van de Amerikaanse democratie. De vraag is of het Amerikaanse volk de heftige emoties die de bestorming van het Capitool door Amerikaanse rechtsextreme elementen heeft veroorzaakt, al te boven is of dat de verdeeldheid en de agressie nog gaan verergeren en de Republikeinse partij helemaal disfunctioneel maken. Trump was voor de dodelijke bestorming van het Amerikaanse Congres ervoor bestemd om politiek te overleven. Of hij nog terug zou komen in 2024 was een open vraag, maar hij was voor velen nog niet afgeserveerd.

Als de beeldvorming rond het economisch beleid van Biden niet snel en goed vorm wordt gegeven, dan zal de cultus rond de figuur van Trump – het Trumpisme – verder gevoed worden. Trump die kennelijk voorbestemd was om naar het achterplan te verschuiven, kan dan anders vanuit de zijlijn de gang van zaken verstoren. De bestorming van het Capitool is voor Biden echter een kans om de uit de hand gelopen strijd tussen de Republikeinen en de Democraten te stoppen. De recente explosie van het Trumpisme in Washington kan dus voor Biden een uitgelezen kans zijn.

Biden heeft als gekozen presidentskandidaat al gauw een economisch steunpakket van 1.900 miljard USD aangekondigd om iets wat Trump niet gedaan heeft, de coronacrisis bestrijden, aan te pakken. Nu moet blijken of deze steunmaatregelen door het Congres komen. Veel van de initiatieven van Biden zijn afhankelijk van de steun van een aantal Republikeinen. In het Huis van Afgevaardigden is er een meerderheid, in het Senaat is er echter een 50/50 verdeling met vicepresident Kamala Harris als doorslaggevende stem. Maar de procedure voor het ontwijken van de beruchte ‘filibuster’ – het blokkeren van wetsvoorstellen van de meerderheid door de minderheid –vergt feitelijk een meerderheid van 10 senatoren om werkbaar te zijn. Dus eigenlijk 10 Republikeinse senatoren die bipartisaan stemmen.

Focus steunpakket Biden
Met de voorgenomen geldinjectie van 1.900 miljard USD zet Biden vol in op verbetering van de Amerikaanse economie. Biden’s voorstel voorziet in de ondersteuning van gezinnen, bedrijven en werklozen en in noodzakelijke investeringen voor het uitrollen van de coronavaccinatie. Verder is de focus van het steunpakket gericht op het versterken van de overheid, de verbetering van de infrastructuur en het aanjagen van de ‘groene economie’: eigenlijk de agenda waarmee Biden en Harris verkozen zijn. Wat Biden heeft voorgesteld lijkt volgens critici eerder op een crisispakket dan op een investeringspakket. Een crisispakket die op uitkering gebaseerd is.

Beleid in de Caribische regio
De strijd tussen de Republikeinen en de Democraten heeft de laatste decennia geen rol gespeeld bij het bepalen van het Amerikaanse beleid voor het Caribische gebied. De belangrijkste kaders voor de Amerikaanse betrokkenheid in de regio waren haar veiligheid en economische belangen. Het Amerikaanse beleid voor het Caribisch gebied is de afgelopen jaren gebaseerd geweest op steun van Republikeinen en Democraten uit het Congres. Landen in de Caribische regio bleven de Chinese betrokkenheid, tegen de zin in van Trump, toch omarmen. Om te concurreren met China’s economische hulp, zal Biden alternatieven blijven aanbieden en zo een economische omslag in de regio te (blijven) forceren. Een mogelijkheid is via de U.S. International Development Finance Corporation (DFC) die door de particuliere sector geleide ontwikkeling bevordert.  Dit zijn programma’s voor Amerikaanse bedrijven die willen investeren in landen die van strategisch belang zijn voor de Verenigde Staten.

Biden of Trump?
Het maakt een groot verschil of we nu Biden of Trump hebben in het Amerikaanse Witte Huis. Zeker in stijl. Zeker in overtuiging als het gaat om dossiers als het klimaat, de mensenrechten en de ‘groene economie’. Maar fundamenteel zal de prioriteit van het Amerikaanse beleid voor het Caribisch gebied erop gericht zijn om het leiderschap van Amerika in de regio te consolideren. Het Caribisch gebied zal daar of een bondgenoot in zijn of wel een obstakel. Dat zullen we de komende vier jaar moeten afwachten.

Vincent Roep