Op 19 mei 2020 is het precies 138 jaar geleden dat 9 voorouders de plantage La Prosperite (Bersaba) in gemeenschappelijkheid hebben gekocht en als nalatenschap overgedragen aan hun kindskinderen. Dit heuglijke feit dient gevierd te worden. Echter, als nazaat en erfgenaam vind ik dat dit jaar de viering in het teken dient te staan van strijd. 

Het gaat dan om strijd tegen het onrecht welke de plantage wordt aangedaan door enkele huurders van plantagegronden die al jarenlang weigeren de opgebouwde huurachterstand in te lopen. Dit is een onrecht dat indruist tegen de aspiraties van de voorouders en inmiddels een belemmering vormt voor de verdere ontwikkeling van de plantagegemeenschap. 

Aangezien het gaat om huurders die een goede maatschappelijke positie hebben (bankdirecteuren, eigenaren van bedrijven en mediahuizen etc) kan niet anders dan worden vastgesteld dat hier sprake is van moedwillige weigering. Dit valt te betreuren omdat er nu misbruik wordt gemaakt van het vertrouwen welke vanaf de jaren dertig door het plantagebestuur aan deze huurders is gegeven. Deze huurders genieten reeds generaties lang met familie en personeel van de prachtige flora & fauna en daarbij het heerlijke colabruin water.

Was het vroeger zo dat de huurrelatie was gebaseerd op wederzijds vertrouwen en respect, tegenwoordig merken wij dat er wordt gesold met de belangen van de plantage en haar bewoners. Sommige huurders gaan vanuit een diepgewortelde arrogantie ertoe over om het plantagebestuur te schofferen. Wij zullen dit niet pikken, en zullen ons laten inspireren door onze Paraanse voorouders die in 1891 succesvol strijd hebben gevoerd tegen de halsstarrige en arrogante houding van gouverneur Maurits Adriaan de Savornin Lohman. De koloniale overheid werd toen geconfronteerd met de sterke onderlinge solidariteit, vastberadenheid en sabi van onze bigisma uit de plantages Onoribo, Onverwagt, Overtoom, Osembo, La Prosperite, Vierkinderen en Hanover. Dankzij hun volharding en dapperheid is de strijd toen gewonnen en de gouverneur werd teruggeroepen door de koloniale staten. 

Anno 2020 zijn ruim 75 huurders geaccommodeerd op plantage La Prosperite. Daarvan moet worden gezegd dat het grootste deel hun huur op tijd betaald. Slechts een groep van 15 huurders weigeren sinds 2009 huur te betalen.  Persoonlijke gesprekken, beloftes, aanschrijven, publieke aanmaningen, vergaderingen en zelfs overleg via wederzijdse advocaten hebben tot heden niet geresulteerd in betaling van de huurachterstand.

Intussen neemt de huurachterstand alleen maar toe, terwijl deze huurders ondertussen vrijelijk de plantage betreden, huurgenot ervaren en zelf inkomsten toucheren doordat ze hun huurhuis verhuren aan derden. Dit alles, ten koste van de erfgenamen en de verdere ontwikkeling van La Prosperite. 

Wat enorm stoort is dat in de groep van wanbetalers personen zitten die vanuit hun maatschappelijke positie de samenleving regelmatig oproepen tot strijd tegen beleidsmakers in Suriname en schermen met begrippen als ‘good governance’,  corruptie, uitbuiting en diefstal in ons land. Nogmaals, in de groep van wanbetalers zitten directeuren van staatsbedrijven, bankinstellingen, mediahuizen, notariaten en privé bedrijven. 

Bij de herdenking van 138 jaar Bay Dey, kies ik ervoor om deze misstanden en wellicht de lijst van wanbetalers publiekelijk bekend te maken. Zo kan het niet verder, dit is diefstal van gemeenschapsgeld en een ‘afrontu’ van onze voorouders. 

In de overtuiging dat alle mede-erfgenamen deze strijd zien als hun strijd en bereid zijn te handelen in de geest van de voorouders, om zo deze gemeenschappelijke vijand te verslaan. Ala baka pikin fu Paraku, Guyaba Kondre, onze voorouders hebben op 19 mei 1882 de door hen met bloed, zweet en tranen bewerkte en bewoonde gronden gekocht voor ruim fl.4000 na hun keihard verdiende centen 10 jaar te hebben gespaard,  met één visionair doel: Den Baka Pikin, altijd musu abi wan presi fu kirbri den ede.

Het is onze grond, Wij zijn de eigenaren.

Wi Bay en Wi Pay!