Covid-19 (Corona
Virus Disease-19) wordt veroorzaakt door het SARS-CoV-2
(Severe Acute Respiratory
Syndrome Corona Virus-2). Het
virus dat zich in een razend tempo kan verspreiden heeft het zorgsysteem in
Hubei (China), Italië, Spanje en de USA extreem overbelast, waardoor overheden
in paniek rigoureuze maatregelen treffen: partiële of totale lock-down. Het
nut, de (on)waarde van dit beleid moet te zijner tijd met studies worden
aangetoond.
Ziekten
veroorzaakt door Coronavirussen SARS-CoV (2003) en MERS-CoV (2012) ontwikkelden
zich ook in een groot aantal landen tot epidemie. Andere Coronavirussen zijn
verantwoordelijk voor 15% van gewone verkoudheden.
De symptomen
van virale luchtweginfecties, ongeacht de verwekker, zijn gelijk. Meestal
ontstaan alleen verschijnselen in de bovenste luchtwegen: neus en keel.
Luchtweginfecties, zoals Covid-19, worden pas ernstig als ook het lagere deel
van de luchtwegen (luchtpijp, longen) ontstoken raakt, waardoor zuurstof in de
lucht die de longen bereikt, onvoldoende in het bloed kan worden opgenomen. Als
behandeling wordt extra zuurstof aan de lucht toegevoegd. Zijn de longen zo
beschadigd dat ook dan nog te weinig zuurstof het bloed bereikt, dan kan in het
ziekenhuis de ademhaling worden ondersteund met een beademingsapparaat.
In
Suriname zijn we in de fase, waarin we proberen een Covid-19 epidemie te voorkomen. Doen we dat op de best mogelijke wijze? We
nemen een aantal adviezen van de WHO over, waarvan enkele discutabel zijn. De
WHO begon met de Chinese ‘total lock-down’ aan te prijzen, zonder dat zo’n
maatregel, ter beteugeling van een epidemie, eerder (succesvol) werd toegepast.
Ook van
quarantaine maatregelen die bij ons de partiële lock-down voorafgingen, is het
voordeel niet te benoemen. De bezwaren tegen en nadelen van verplichte
quarantaine van gezonde mensen, dus zonder enig luchtwegverschijnsel, zijn
groot.
Wat
weten we wel met zekerheid? Reizen van een gebied waar een Covid-19 epidemie heerst naar plaatsen waar het
virus nog niet zijn intrede heeft gedaan, moet worden tegengegaan. Elke
epidemie van een acute respiratoire infectieziekte, zoals Covid-19, zal in enkele maanden voorbijgaan,
ongeacht of er speciale maatregelen worden getroffen.
Mocht
in Suriname Covid-19 zich tot
epidemie ontwikkelen, dan is de snelheid waarmee dat zal gebeuren en daarmee
het aantal mensen voor wie beademing nodig zal zijn, niet te voorspellen. Toch zijn
beide factoren door de burger te beïnvloeden!
Preventieve
maatregelen kunnen we grotendeels zelf nemen, maar de overheid zal instructies
moeten geven die evidence-based zijn en
die welke dat niet zijn, moeten nalaten.
Voorzetten:
- Er bestaat
geen bewijs dat het nCoronavirus door asymptomatische personen kan worden
overgedragen.
- Quarantaine
van mensen zonder verschijnselen van een luchtweginfectie is niet zinvol.
- Er bestaat
geen bewijs dat testen voor het nCoronavirus het individu ten goede komt of dat
door testen verspreiding van het virus in de gemeenschap kan worden voorkomen.
Alleen voor epidemiologisch onderzoek kunnen testen zinvol zijn.
- Er bestaat
geen bewijs dat het nCoronavirus anders dan door hoesten en niezen van besmette
personen kan worden overgebracht. Er ontstaat hierdoor, voor de mond van de
patiënt, een wolk van onzichtbaar kleine waterdruppeltjes, waarin het virus
zit. Als deze druppeltjes het slijmvlies van de neus of keel bereiken, heeft
een infectie plaats.
- De
indruk mag niet gewekt worden dat binnenkort een effectief geneesmiddel of een
vaccin voor Covid-19 beschikbaar
zal komen.
- Er bestaat
geen bewijs dat het nCoronavirus, via de huid of andere slijmvliezen dan die
van neus en keel, een luchtweginfectie (pneumonie) kan doen ontstaan.
- Verleg het
accent van handen wassen en desinfectie, naar thuisquarantaine voor mensen met
luchtwegverschijnselen, in het bijzonder die hoesten.
- Propageer
aldoor en overal ‘sociaal afstand houden’ (minstens anderhalve meter).
Voor
winkels, apotheken en andere gelegenheden, waar ‘social distancing’
problematisch kan zijn, moeten richtlijnen worden ontwikkeld, geïmplementeerd
en gehandhaafd worden.
Aan de collega-artsen op
poliklinieken:
- Met de
moderne communicatiemiddelen is het mogelijk, zonder kwaliteitsverlies, veel
consulten telefonisch of elektronisch in behandeling te nemen, zodat zo min
mogelijk personen gelijktijdig in de wachtkamer aanwezig zijn.
- Houd geen
griepspreekuur! Personen met bovenste luchtweginfecties moeten thuis blijven.
- Identificeer
de hoogrisicopatiënten in je praktijk en geef advies/instructie aan een
naaste van de persoon.
Aan de clinici:
- Neem geen
met het nCoronavirus besmette patiënten op, zoals reeds tweemaal in het
Vincentius Ziekenhuis plaatshad.
- Alleen
patiënten met respiratoire insufficiëntie moeten in ziekenhuizen met een
IC-afdeling welkom zijn. Bij twijfel kan een verpleegkundige de O2-saturatie
thuis bepalen.
Frank Bueno de Mesquita
Stg. t.b.v. evidence-based geneeskunde in Suriname
(EBGiS)