Temidden van de verkeerschaos in Frankrijk waren er enorme files in en rond de hoofdstad Parijs. (Foto's: Reuters)
Voor de
tweede achtereenvolgende dag is Frankrijk lam geslagen door een landelijke
staking tegen geplande pensioenhervormingen die president Emmanuel Macron wil
doorvoeren. Verschillende vakbonden, waaronder trein- en metrowerkers, stemden
in om de stakingsactie uit te breiden, wat weer een dag betekent van enorme
verstoringen van belangrijke diensten.
Het komt
nadat minstens 800.000 mensen donderdag hebben geprotesteerd, waarbij
gewelddadige botsingen in een aantal steden zijn gemeld. Werknemers zijn boos
over geplande pensioenhervormingen waardoor ze later met pensioen gaan of
geconfronteerd worden met lagere uitbetalingen.
Frankrijk
heeft momenteel 42 verschillende pensioenregelingen in zijn particuliere en
publieke sector, met variaties in pensioenleeftijd en uitkeringen. President
Macron zegt dat zijn plannen voor een universeel op punten gebaseerd systeem
billijker zouden zijn, maar velen zijn het daar niet mee eens.
Spoorwerkers
stemden voor verlenging van hun staking tot vrijdag, terwijl vakbonden bij de
Parijse bus- en metro-operator zeiden dat hun staking tot minstens maandag zou
doorgaan. De
belangrijkste vakbonden zouden later op vrijdag bijeenkomen om de volgende
koers te bepalen.
De regering
van Macron heeft naar verluidt plannen gemaakt om de stakingsactie dit weekend
af te handelen. Maar sommige vakbonden hebben gezworen de staking voort te
zetten totdat hij zijn campagnebelofte om het pensioensysteem te herzien,
opgeeft. "We gaan op zijn minst een week lang protesteren en aan het einde
van die week gaat de overheid ingeven", vertelde de 50-jarige Parijse
transportmedewerker Patrick Dos Santos aan persbureau Reuters.
Spoorwegexploitant
SNCF zei dat ongeveer 90% van zijn hogesnelheidstreinen op vrijdag zijn
geannuleerd, terwijl luchtvaartmaatschappijen als Air France, EasyJet en
Ryanair vluchten hebben geannuleerd. Ten minste negen van de 16 metrolijnen in
Parijs waren gesloten, terwijl andere beperkte diensten hadden. Op
belangrijke wegen in en rond de hoofdstad werden ook files van meer dan 350 km
gemeld. Sommige pendelaars gingen fietsen of gebruikten elektrische scooters in
een poging om de transportchaos te voorkomen. Eurostar
heeft gezegd dat het een kort tijdschema zal gebruiken tot 10 december, met 29
geplande diensten die voor vandaag zijn geannuleerd. Van veel scholen wordt
verwacht dat ze gesloten blijven, terwijl ziekenhuizen onderbezet zijn.
Minister van
Onderwijs Jean-Michel Blanquer zei dat minder leraren vrijdag zouden staken dan
de vorige dag, omdat hij betoogde dat het huidige pensioenstelsel diepgaand
hervormd moest worden. "Het zou voor ons veel gemakkelijker zijn om niets
te doen, zoals anderen voor ons," vertelde hij de lokale zender BFMTV.
"We zouden deze termijn van vijf jaar kunnen doorstaan zonder diepgaande
hervormingen door te voeren. Maar als elk voorzitterschap op deze manier
redeneert, zullen onze kinderen geen acceptabel pensioensysteem hebben."
Minister van
Solidariteit en Gezondheid Agnès Buzyn vertelde radionetwerk Europa 1 dat de
regering de woede van de demonstranten had gehoord en de vakbondsleiders zou
ontmoeten om de hervormingen maandag te bespreken. Ze merkte op dat de regering
de details van haar plan nog niet had uiteengezet en zei dat er "een
discussie gaande was over wie er zal worden getroffen, in welke leeftijd het
begint, welke generaties betrokken zijn - dat alles ligt nog op tafel".
Macron heeft
in het openbaar geen commentaar gegeven op de staking, maar een ambtenaar die
anoniem met het persbureau AFP sprak, zei dat de president "kalm" was
en vastbesloten was de hervorming door te voeren in een sfeer van
"luisteren en overleg". De Franse
politie zei dat 800.000 mensen donderdag de straat op gingen, waaronder 65.000
in Parijs. Vakbondsleiders stelden het aantal hoger, waarbij de CGT-unie zei
dat de opkomst 1,5 miljoen mensen in heel Frankrijk was.
De
verstoring betekende dat populaire toeristische locaties in Parijs, waaronder
de Eiffeltoren, voor de dag gesloten waren en drukke verkeersknooppunten zoals
het Gare du Nord ongewoon stil waren. In de hoofdstad waren er meldingen van
vandalisme en gebruikte de politie traangas om demonstranten te verspreiden. In
totaal werden 71 arrestaties in de stad uitgevoerd, zei de politie. Botsingen
werden ook gemeld in een aantal andere steden, waaronder Nantes, Bordeaux en
Rennes.
Spoorwegexploitant
SNCF zei dat 90% van de regionale treinen door de storing op donderdag was
geannuleerd. Honderden vluchten werden ook geannuleerd, waarbij
luchtvaartmaatschappijen waarschuwden voor verdere verstoring.
Motief
staking
Leraren,
transportmedewerkers, politie, advocaten, ziekenhuis- en luchthavenpersoneel
namen donderdag mee aan de algemene staking. Naar verluidt hebben veel andere
arbeiders de verstoring vooruitgelopen door donderdag en vrijdag vrij te nemen,
maar het is onduidelijk hoe lang de "onbeperkte staking" actie zou
kunnen duren.
De
administratie van Macron zal hopen een herhaling te voorkomen van de algemene
staking in 1995 over pensioenhervormingen, die het transportsysteem gedurende
drie weken verlamde en massale steun van het volk kreeg, waardoor de regering
werd gedwongen terug te krabbelen.
Het uniforme
systeem van Macron beloont werknemers voor elke gewerkte dag en kent punten toe
die later worden omgezet in toekomstige pensioenuitkeringen. De officiële
pensioengerechtigde leeftijd is in het laatste decennium verhoogd van 60 naar
62, maar blijft één van de laagste onder de OESO-groep van rijke landen. In het
Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld is de pensioengerechtigde leeftijd voor
staatspensioenen 66 en zal deze stijgen tot minstens 67.
Het besluit
zou de meest voordelige pensioenen voor een aantal banen teniet doen. De
vakbonden vrezen dat het nieuw systeem betekent dat sommigen langer moeten
werken voor een lager pensioen.