De hoogste Iraanse leider, Ayatollah Ali Khameini steunt de verhoging van de brandstofprijs. De afschaffing van de brandstofsubsidies heeft landelijk tot protesten geleid. (Foto: Reuters)
De
hoogste leider van Iran, Ayatollah Ali Khamenei, heeft gezegd dat hij een
verhoging van de brandstofprijs steunt die in het hele land tot protesten heeft
geleid.De Ayatollah beschuldigde
'hooligans' en contrarevolutionairen van geweld dat in verschillende steden is
waargenomen.
Er
is minstens één bevestigde dode.
Maar volgens berichten zou het aantal dodelijke slachtoffers bij botsingen met de politie hoger kunnen zijn. Ambtenaren hebben
gewaarschuwd voor een hardere reactie als "illegale" acties doorgaan.
Op
vrijdag braken protesten uit nadat de regering onverwacht
aankondigde dat het benzine rantsoeneerde en subsidies afschafte - waardoor de
prijzen met 50% omhoog gingen. De maatregelen zijn het laatste teken van druk
op de Iraanse economie nadat Washington opnieuwsancties heeft opgelegd. De regering zegt dat de veranderingen geld
zullen vrijmaken om de armen te helpen.
In een
verklaring op zondag erkende Ayatollah Khamenei dat sommige mensen zich
"ongetwijfeld zorgen maakten" over het besluit om de brandstofprijzen
te verhogen."Maar sabotage
en brandstichting worden gedaan door hooligans niet door onze mensen,"
citeerde de staatstelevisie hem."De
contrarevolutie en de vijanden van Iran hebben altijd sabotage en inbreuken op
de veiligheid ondersteund en blijven dit doen."
Naar
aanleiding van zijn opmerkingen trok een groep parlementsleden een motie in om
de stijging van de brandstofprijzen ongedaan te maken, meldden de Iraanse
media.De door de staat gerunde
televisie van Iran heeft "vijandige media" beschuldigd van het
proberen de omvang van de onrust te overdrijven. Beelden van protesten zijn op
grote schaal verspreid op sociale media.
Internet monitoring service Netblocks zei
zaterdag laat dat Iran een bijna totale nationale internetstop ondervond.
Woordvoerster Morgan Ortagus van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken, veroordeelde het besluit. Ze tweette: "We veroordelen de poging tot
sluiting van het internet. Laat ze spreken!"
Het
semi-officiële persbureau Isna citeerde zondag officieren van justitie die
zeiden dat 40 mensen werden gearresteerd in de centrale stad Yazd, van wie de
meesten geen lokale inwoners waren. Sommige winkels in de bazaar van Teheran
waren op zondag gesloten na "verstoring" veroorzaakt door mensen
buiten, voegde Isna toe zonder verder in details te treden.
Enkele van
de ergste onrust is gemeld in de centrale stad Sirjan, waar minstens één
persoon werd gedood tijdens protesten op vrijdag. Zaterdag werden demonstraties
gemeld in de steden Doroud, Garmsar, Gorgan, Ilam, Karaj, Khoramabad,
Mehdishahr, Qazvin, Qom, Sanandaj, Shahroud en Shiraz, meldden de staatsmedia.
Videobeelden van de demonstraties toonden brandende
auto's en wegen die opzettelijk werden geblokkeerd door verlaten voertuigen.
Een zingende menigte was te horen. De menigte spoorde de politie aan hen te
steunen en voor anderen om mee te doen aan de protesten.
Volgens de
nieuwe brandstofmaatregelen mag elke automobilist 60 liter benzine per maand
kopen voor 15.000 rials (US$ 0,13) per liter. Elke extra liter kost dan 30.000
rials. Voorheen mochten bestuurders tot 250 liter voor 10.000 rials per liter
kopen, meldt AP. Inkomsten
uit het wegvallen van
brandstofsubsidies worden gebruikt voor contante betalingen aan huishoudens met
lage inkomens, zegt de overheid.
Amerikaanse
sancties werden vorig jaar opnieuw opgelegd nadat president Donald Trump uit de
belangrijke nucleaire deal tussen Iran en zes wereldmachten was getreden. De
sancties hebben geleid tot een sterke neergang in de economie van Iran,
waardoor de waarde van de valuta naar dieptepunten is gedaald, de jaarlijkse
inflatie is verviervoudigd, buitenlandse investeerders zijn verdreven en
protesten zijn aangewakkerd.