President Joko Widodo (m) bezoekt een locatie in de provincie Oost-Kalimantan met regionale regeringsfunctionarissen(Foto: Oost-Kalimantan Government)
De hoofdstad van Indonesië zal worden verplaatst naar de provincie Oost-Kalimantan op het eiland Borneo, zei president Joko Widodo. De locatie bevindt zich op het kruispunt van de steenkool- en oliecentra van het land in het oosten van Borneo, onthulde de president op 26 augustus.

"Het is een strategische locatie in het midden van Indonesië," zei de president tijdens een persconferentie in Jakarta. Hij zei dat de locatie werd gekozen op basis van een driejarige studie van het risico op rampen zoals overstromingen, aardverschuivingen, bosbranden, aardbevingen, tsunami's en vulkaanuitbarstingen.

Jakarta, de huidige hoofdstad met meer dan 10 miljoen inwoners, bevindt zich op moerassig land. Delen van de stad zinken maar liefst 25 cm per jaar en bijna de helft bevindt zich nu onder zeeniveau. De naam voor de geplande vervanging van de hoofdstad is nog onbekend.

De nieuwe stad zal zich uitstrekken over twee relatief onontwikkelde districten, Kutai Kertanegara en Penajam Paser Utara in de provincie Oost-Kalimantan. Widodo zei dat de overheid daar al 180.000 hectare grond bezat, een gebied ongeveer zo groot als Londen.

Het staatshoofd wees ook op de nabijheid van Balikpapan, de olie-hub van het land, en Samarinda, de provinciale hoofdstad van Oost-Kalimantan. Beide steden hebben een internationale luchthaven. Balikpapan is ook de thuisbasis van raffinaderijen en een drukke zeehaven, terwijl Samarinda de belangrijkste kolenterminal van het land herbergt. Kutai Kartanegara is de grootste steenkoolproducent van Indonesië.

De bouw begint naar verwachting al in 2021, met een einddatum in 2024, wanneer Widodo's tweede en laatste ambtstermijn afloopt, volgens Bambang Brodjonegoro, de minister van Planning van Indonesië. Hij zei dat de verhuizing naar schatting US$ 33 miljard zou kosten, waarbij de regering van plan is minder dan 10 procent daarvan te dekken en publiek-private samenwerkingsverbanden aanmoedigt om het grootste deel van de ontwikkelingskosten te financieren. Ongeveer 1,5 miljoen mensen, voornamelijk ambtenaren, zullen van Jakarta naar de nieuwe hoofdstad verhuizen.

De eerste fase van de voltooiing van de stad in 2024 zal 2.000 hectare beslaan. Tegen 2045 zal de nieuwe hoofdstad zijn uitgebreid tot 200.000 hectare en daarvoor hoeven geen beschermde bossen te worden gekapt, aldus de minister van Planning. Dat komt omdat de nieuwe hoofdstad ten minste 50 procent 'open groene ruimte' zal hebben, waaronder recreatieparken, een dierentuin, een botanische tuin en een sportcomplex 'geïntegreerd in het natuurlijke landschap zoals heuvelachtige gebieden en riviersystemen', zei Bambang. "De open groene ruimte is ons concept van een ‘bosstad’, want onze grote inzet is om de omvang van het beschermde regenwoud in Indonesië niet te verminderen," zei hij. “Dus als we de nieuwe hoofdstad vanaf nul bouwen, zullen we ook het milieu in Kalimantan herstellen", voegde hij eraan toe.

Kalimantan, met een huidige bevolking vandx ongeveer 16 miljoen, is de derde meest bevolkte regio in het land, na de eilanden Java en Sumatra (die beide aanzienlijk kleiner zijn).  De regio is de thuisbasis van inheemse gemeenschappen wier leven draait om intacte bossen, evenals kritisch bedreigde soorten zoals Borneose orang-oetans (Pongo pygmaeus). Maar boskap op industriële schaal in de afgelopen decennia - voor mijnbouw, houtkap en oliepalmteelt - heeft het welzijn en het leven van zowel menselijke als dierlijke inwoners van Kalimantan bedreigd.

De uitgebreide drooglegging van de veenbossen van het eiland om plaats te maken voor landbouw, heeft de organisch rijke bodem ook zeer ontvlambaar gemaakt. Alleen al in 2015 vond bijna de helft van de ontbossing in Indonesië, of bijna 800.000 hectare bosverlies, plaats in Kalimantan.

Een recente studie ter evaluatie van geplande en in uitvoering zijnde grootschalige wegenbouwprojecten in Kalimantan, toont aan dat deze de bossen verder zullen versnipperen en de boscorridors bedreigen die van vitaal belang zijn voor de natuur. Een dergelijke transformatie is volgens de auteurs 'zorgwekkend', omdat de regio één van 's werelds grootste gebieden met inheems tropisch bos herbergt, dat een gebied beslaat zo groot als ruim tweemaal de oppervlakte van Suriname.

Het plan heeft ook tot bezorgdheid geleid dat het milieu - en sociale problemen in Kalimantan zal verergeren, dat een lange geschiedenis kent van dodelijke conflicten tussen de inheemse bevolking en migranten van andere eilanden. Inheemse rechtenactivisten waarschuwen dat er een sterke toename van landroof zou kunnen zijn, aangezien speculanten op zoek zijn naar grond in de nieuwe hoofdstad.