“Wanneer het tuchtcollege heeft geconstateerd dat een bepaalde grens is overschreden en dat sprake is van kwade opzet, moet de zaak worden doorgeleid naar de procureur-generaal, zodat de zaak strafrechtelijk kan worden opgepakt”, zegt Simons. Aan het begin van haar betoog legt zij uit wat de aanleiding is geweest voor dit wetsontwerp. Dat zijn twee zaken. Het uitbreiden van het aantal notarissen, zodat de dienstverlening naar de samenleving verbeterd wordt. Kandidaat-notarissen kunnen indien zijn dat wensen een eigen notariaat opzetten of als volwaardige notaris werken in het notariaat waar zij al werkzaam zijn. Het tweede is om het probleem dat de initiatiefnemers hebben geconstateerd op te lossen. “In de praktijk is vele malen gebleken dat burgers zaken ondertekenen bij de notaris, waarvan jij je als volksvertegenwoordiger afvraagt hoe dat heeft kunnen gebeuren, omdat het duidelijk is dat door het ondertekenen van zo een stuk de persoon zichzelf en zijn hele leven heeft geruïneerd. De persoon was niet op de hoogte van de rechtsgevolgen van zo een handeling”, laat Simons optekenen. 

Deze constateringen hebben voor emotionele reacties gezorgd bij Simons, die heeft gezien dat mensen beroofd zijn geworden van hun have en goed, zonder dat bij hen ingebroken is geworden. “Men heeft op juridisch technische wijze hun eigendommen gewoon van hun gestolen. Na analyse kwamen wij tot de conclusie dat de oorzaak is dat de mensen iets tekenen waarvan ze dachten dat het iets anders was, maar het vertrouwen hadden dat ze het konden tekenen en de rechtsgevolgen van wat zij hebben getekend hen niet is voorgehouden. Dit is niet hetzelfde als de akte voorlezen”. Het concept dat nu in behandeling is in DNA, is iets heel anders dan wat eerst is ingediend. Simons juicht de inzet van commissie van rapporteurs toe. Deze heeft het voorstel gedaan om de wet integraal aan te passen en adviseerde de initiatiefnemers om met alle betrokken groepen te praten. “We hebben echt met al de groepen gesproken en de bijdrage uit die relevante instituten, personen en organisaties is echt massief geweest en de wet die we nu voor ons hebben, is de combinatie van alles wat is aangedragen bij ons aan zorgpunten, voorstellen en gesprekken”, stelt Simons. Zoals het er nu voor staat, zal de nieuwe wet de oude vervangen. De oude artikelen die nog van kracht zijn, worden meegenomen. 

Verschillende leden hebben gevraagd naar de onderbouwing van het voorstel om het aantal notarissen te verhogen naar 50. “Wanneer het gaat om hoe kom je aan die 50 dan hebben wij een tussenweg gevonden tussen de economische activiteiten, bevolkingsgrootte en de te verwachten ontwikkelingen als het zuiver gaat over het aantal notarissen. Al die dingen zijn in onze studies meegenomen. Als we deze wet niet aanpassen, zal de kandidaat-notaris met pensioen zal gaan zonder notaris te worden”, meent Simons. Zij denkt dat de vereniging van notarissen hier ook achter staat. Het is niet zo dat bij de aanname van de wet, het aantal meteen verandert. Het aantal notarissen zal geleidelijk aan groeien tot 50. 

Simons komt terug op het artikel waarin is opgenomen dat de notaris zich ervan moet overtuigen dat de burger goed begrijpt wat de gevolgen kunnen zijn van hetgeen die tekent. Dat was volgens haar vrij strak opgenomen in de wet. De vereniging van notarissen heeft voor rechtszekerheid gevraagd om een andere formulering te gebruiken. “De overtuiging die wij zoeken is dat de notaris heeft gedaan wat moest gebeuren niet in een aparte akte, maar in dezelfde akte wordt opgenomen”, aldus Simons. Zij mist in het artikel dat de notaris moet worden verplicht om zich ervan te overtuigen dat de mensen die daar zitten om iets te tekenen, de rechtsgevolgen van die handeling begrijpen. “Deze eis wil ik in de wet hebben, zodat we later niet alleen in het tuchtcollege zo een notaris in gebreke kunnen stellen. Op basis van het niet doen en niet naleven van deze bepaling kan de notaris toch wel in problemen komen”. 

De voorzitter van de commissie, Rosellie Cotino (NDP), is blij met de vele zaken die Simons naar voren heeft gehaald zoals bijvoorbeeld het intrekken van de oude wet en het integraal indienen van de wetswijziging die nu in behandeling is. Toch vraagt zij of de initiatiefnemer zich nog een keer kan buigen over de leeftijdsgrens van 67 jaar. “Ik ben daar nog niet helemaal van overtuigd, omdat ik een tegenstrijdigheid constateer in de argumentatie. Als juist wordt aangegeven dat het de bedoeling is om kandidaat-notarissen die eigenlijk geen promotiekansen zag, hen die kansen te bieden. Dan denk ik om ervoor te zorgen dat we niet in een cirkel belanden, waarbij wij over een aantal jaren weer hier staan om ervoor te zorgen dat die 50 notarissen naar 70 moet gaan omdat we een leeftijdsgrens hebben verhoogd van 65 naar 67”, merkt Cotino op. 

Mahinder Jogi (VHP) vindt dat over het vertrouwen dat gesteld wordt in een notaris, dit  nimmer geschaad mag worden en wanneer dat gebeurt dan moeten daarop ernstige sancties volgen. Hij vraagt zich af waarom de notarissen niet mogen werken tot hun 70e.  “We zien bij de rechterlijke macht bijvoorbeeld dat de mensen mogen werken tot hun 70e.  Juist het rijpingsproces, de ervaring, bekwaamheid en inzicht zijn daar. Juist om de jonge notarissen bij te scholen is het nodig dat deze kennis gebundeld wordt”, laat Jogi optekenen. “Je wilt als samenleving bepaalde dingen niet. Je wilt bijvoorbeeld dat dat mensen die minder lang hebben gestudeerd, te vroeg met pensioen gaan omdat je ze daarna moet onderhouden. Er is een nut om mensen door te laten werken die dat willen en kunnen, omdat ze dan blijven bijdragen in de economie”, luidt het antwoord van Simons. In de ontwerpstaat is nu de leeftijd van 67 jaar opgenomen. De behandeling wordt donderdag voortgezet.

Yvanka Ozir-Awailame