Om een deel van de vreemde valuta kasreserve van de algemene banken in
Suriname onder haar beheer te krijgen, heeft governor Robert van Trikt van de CBvS besloten om een wijziging te
brengen in het beleid van de CBvS. Hierbij gaat het om het aanhouden van
buitenlandse kasreserves door de lokale banken van Suriname bij buitenlandse
banken. De Centrale Bank van Suriname (CBvS) wil nu over deze buitenlandse
reserves beschikken. De vreemde valuta kasreserve wordt sinds 2003 aangehouden
bij buitenlandse banken om het vertrouwen in dit instituut, de Centrale Bank
van Suriname, te waarborgen. In het verleden is namelijk gebleken dat het een
zeer risicovolle onderneming kan zijn als er een ondeskundige politieke
marionet bij de CBvS de leiding heeft die vatbaar is voor politieke inmenging,
met als voorbeeld de lege kas na vertrek van governor Henk Goedschalk in het
jaar 2000.
Monetair gezien is het a priori geen verkeerde maatregel van een
Centrale Bank om de financiële kasreserve verplichting van de lokale banken
onder beheer te hebben en monetair beleid mee te voeren. Banken kunnen
bijvoorbeeld verplicht worden een bepaalde financiële reserve aan te houden bij
de Centrale Bank. Als de Centrale Bank de lokale banken verplicht om een groter
bedrag in deze financiële reserve faciliteit te stoppen, kunnen deze lokale
banken over minder geld beschikken. Dit geld kunnen zij dan niet gebruiken voor
kredietverlening aan de consument en het bedrijfsleven. Deze lagere liquiditeit
leidt -via een beperking van het aanbod- dus tot een hogere geldmarktrente,
doordat de vraag zal stijgen bij een lager aanbod van geld. Deze hogere geldmarktrente
kan een verhitte economie, veroorzaakt door hoge inflatie c.q. prijsstijgingen,
laten afkoelen. Door een stijgende marktrente zal de behoefte van de consument
of het bedrijfsleven namelijk afnemen om geld te lenen tegen een hogere
rentevergoeding. Hierdoor wordt inflatie afgeremd doordat de bestedingen en
investeringen zullen afnemen, waardoor de prijzen zullen stabiliseren of dalen
door het vraag en aanbod mechanisme.
Normaal gesproken heeft men alleen rekeninghouders in lokale muntsoort.
In Suriname is in het kader van het herstelprogramma indertijd besloten de
burgerij te verleiden haar buitenlandse tegoeden weer naar Suriname te halen.
Ook was het zaak dat het financiële circuit buiten de banken om door deze
mogelijkheid werd gereduceerd. Om het grote wantrouwen bij de burgerij te
verminderen, werd voor de optie gekozen de kasreserve slechts administratief
bij de CBvS onder te brengen, terwijl fysiek de banken nog een direct zicht
hadden op het tegoed en ook de buitenlandse partner zelf uitkozen waar het
tegoed werd ondergebracht.
In het geval van Suriname lijkt het er niet op dat de Centrale Bank van
Suriname onder leiding van de politiek aangestelde governor van Trikt, vanwege valide monetaire redenen deze maatregel wil
toepassen. Als drogreden voor deze maatregel wordt verbetering van de
solvabiliteitspositie aangedragen door de governor. Wat betekent solvabiliteit
eigenlijk. Solvabiliteit geeft aan of een organisatie in staat is om op korte
en lange termijn aan haar betalings- en aflossingsverplichtingen te voldoen. En
dat maakt deze maatregel zo opmerkelijk. De CBvS en de president hebben
recentelijk nog – zonder degelijke financiële onderbouwing overigens- zo hoog
van de toren geblazen hoe de monetaire reserves van de CBvS zijn toegenomen.
Deze “solvabiliteit” maatregel van de CBvS bevestigt en versterkt de vermoedens
dat deze afkondiging van hogere monetaire reserves met een korreltje zout moeten
worden genomen en dat het niet meer dan een misleidende verkiezingsstunt is.
Door het vermogen van de lokale banken in te perken om aan hun toekomstige
verplichtingen te voldoen, neemt de Surinaamse regering een heel groot risico,
dat bij een peetje pech tot de volgende “wereld” crisis in Suriname kan leiden.
Met hoge inflaties, geldontwaarding en hogere rentelasten als gevolg.
Elke economie is gebaat bij het ongrijpbaar aureool van vertrouwen.
Vertrouwen moet je kweken en verdienen door een oprecht, doordacht en deskundig
monetair- en economisch beleid te voeren. Zodra de overheid zich gaat bemoeien
met het beleid van de Centrale
bank brengt het de onafhankelijkheid en de geloofwaardigheid van de moederbank
in diskrediet en kan dat gevolgen hebben voor de waarde en stabiliteit van de
munt en wordt er argwaan gewekt bij de buitenlandse financiële markten.
Overheden die de onafhankelijkheid van centrale banken niet willen respecteren,
zullen vroeg of laat zich de woede op de hals halen van de financiële markten.
Dit kan rente gevolgen hebben voor toekomstige leningen, omdat er dan een
risicopremie zal worden toegevoegd aan het rentepercentage dat betaald moet
worden. Dit werkt dan ook weer door tot naar de bevolking toe. Hogere rente
zorgt namelijk voor hogere uitgaven voor het land en kan men minder geld
uitgeven voor verdienprojecten t.b.v. van het land. Dit één tweetje tussen de regering en de centrale
bank is door STREI! gewogen en te licht bevonden om als valide en betrouwbare
maatregel te worden gezien.
Peter M. Wolff