Dit zijn enkele van de bevindingen van de VHP na het grondig bestuderen van de stukken die te maken hebben met de  nieuwe deal. Voorzitter Chan Santokhi, en deskundigen Viren Ajodhia en Radjkoemar Randjietsingh hebben de resultaten van de studie op een persconferentie gepresenteerd. Met de presentatie genaamd 'Ondeskundigheid van de regering kost Suriname meer dan 400 miljoen US dollars', is aangegeven dat de nieuwe deal totaal niet in het voordeel van Suriname is uitgewerkt. Integendeel is Suralco goed ingedekt, wordt er geconcludeerd.        

“Wij hebben alle documenten doorgenomen die gestuurd zijn naar het parlement,” deelt Santokhi mee. “In feite is de Brokopondo Overeenkomst vervangen met acht andere overeenkomsten.” De overeenkomsten op een rij zijn: Vernieuwing Borgstelling, Raamovereenkomst, Afobaka overdrachts- en uitvoeringsovereenkomst, Milieuherstel- en saneringsovereenkomst, Suralco stroomleveringsovereenkomst, Suriname stroomleveringsovereenkomst, Transitie overeenkomst en de Bakhuysovereenkomst. 

Elke overeenkomst is in het voordeel van Suralco terwijl Suriname voor bepaalde kosten blijft opdraaien en geen garanties meer heeft, tonen de deskundigen aan. Alle rechten, garanties en schadeloosstellingen voor Suriname zoals die in de Brokopondo overeenkomst waren opgenomen, komen met de nieuwe deal te vervallen, geven ze puntsgewijs aan. Op de persconferentie is er al lang stil gestaan bij de overeenkomsten van Afobaka stuwdam en stroomleveringen. Het kan er bij de presentatoren niet in dat er zoveel in het voordeel van Suralco en Alcoa is bereikt, dat de multinational van bijna alle, vooral cruciale verplichtingen, wordt gevrijwaard.

Overigens kan Suriname zich niet terugtrekken uit de stroomleveringsdeal met Suralco. De tegenpartij kan dat wel ‘anytime’ doen. Daarnaast staat Suriname fikse boetes te wachten als het de stroom aan Suralco niet kan garanderen. Stroom die onder elke omstandigheid geleverd moet worden, staat er aangegeven. De hoogte van het stroomverbruik zal ook zelf door Suralco gemeld worden. EBS mag het niet opmeten. Bij de milieu overeenkomst zal de Suralco ook zelf bepalen wat zij gaat doen. In die commissie mogen er wel vertegenwoordigers van Suriname zitten, maar zij hebben geen stemrecht wordt er aangetoond. Met de nieuwe deal blijft het Bakhuysgebied, waar er nog enorme bauxietreserves liggen, in handen van Suralco en Alcoa. Suriname heeft geen kans om het zelf te ontwikkelen. Er zijn ook geen garanties gegeven dat Suralco dat wel gaat doen na de “studie” die in de tussentijd zal worden uitgevoerd.

De VHP kopstukken zijn merkbaar verontwaardigd over de deal die de regering met Suralco wil aangaan. Santokhi geeft aan dat de VHP in De Nationale Assemblee er alles aan gaat doen om “te redden wat nog te redden valt.” Hij stelt dat de regering erop aanstuurt om de ‘deals’ goedgekeurd te krijgen door tijdgebrek in de Assemblee. De zaken moeten nog besproken worden maar het komt nog niet op de agenda. Het is nu zaak om de andere fracties mee te krijgen. Er was al eens een eenheid om de regering een halt toe te roepen in deze kwestie.  Dat moet weer mogelijk zijn, stelt Santokhi. Wijzigingen en toevoegingen in de acht nieuwe deals, die al op schrift zijn gezet door de VHP en met de andere fracties gedeeld en besproken zullen worden, zouden enigszins nog voordeel voor het land kunnen opleveren, stelt Santokhi. 

René Gompers