Top down management in kwestie IOL

Ik heb in december 2017, dus lang voor de behandeling van de begroting 2018 het Staatsbesluit van 9 oktober 2017, houdende vaststelling van regelen ten aanzien van de implementatie van het herwaarderingsprogramma voor onderwijsgevende, onder ogen gehad. De toenmalige minister van Onderwijs en meer nog zijn stafleden en adviseurs, hebben geen of zeer minimale bijdrage kunnen leveren aan het tot stand komen van voornoemd Staatsbesluit. Ik zal in deze korte bijdrage niet nader ingaan op de wijze hoe het Staatsbesluit tot stand is gekomen. Eveneens laat ik onbesproken de slordige taaltechnische onvolkomenheden die aan het (eerste) definitief ontwerp te zien waren.

Ik heb wel in het kader van de voorbereiding van de beantwoording van vragen in DNA door minister R. Peneux, wel mijn comments en suggesties op het Staatsbesluit als voornoemd, aan de leiding van MINOWC en enkele stafleden doen toekomen. Ten aanzien van artikel 12 lid 1 van het Staatsbesluit, heb ik toen letterlijk het volgende gesteld:
Artikel 12 lid 1
De Universiteit van Suriname is opgericht om wetenschappelijke kaders voor Suriname op te leiden. Althans dat is het primaire doel van AdeKUS. Het IOL is opgericht om Hoger beroeps kader primair voor VOJ en VOS op te leiden.

1. Waarom moet het IOL getransformeerd worden tot een instituut van AdeKUS?
2. Welke onderzoek/situatie analyse c.q.evaluatie geven aan dat dit een noodzakelijk vereiste is? Op welke maatschappelijke verandering in dit kader wil men inspelen met deze transformatie?
3. Wat is de betrokkenheid van de AdeKUS en IOL, als eminente actoren, in dit transformatietraject? Is er überhaupt een planningsfase geweest met als resultaat een evident roadmap?
4. Is men niet bang dat er verdere kwaliteitsderving van het wetenschappelijk onderwijs zal plaatsvinden vanwege onder ander een te logge bestuurlijke regeling op AdeKUS?
5. Creëert men met deze transformatie niet onbewust een waterhoofd organisatie/instituut?
6. In de toelichting wordt melding gemaakt van een regeringsbesluit van 27 december 2016, dat de minister van MINOWC in overleg zal treden met het AdeKUS-bestuur om maatregelen te treffen voor de overgang van IOL naar een instituut van AdeKUS. Ik weet niet op basis van welke ratio de AdeKUS deze transformatie zal plegen. Overigens lijkt het hier duidelijk op het principe van achteren naar voren werken. Eerst wordt bepaald dat er een transformatie zal plaatsvinden en daarna gaat men nadenken hoe die transformatie eruit zal zien en hoe die geïmplementeerd zal worden.

Ik schreef tenslotte als voorstel op artikel 12 lid 1 het volgende: “Ook dit artikel 12 lid 1 zie ik als ondoordacht en moet mijns inziens geschrapt worden”.
Het lijkt mij goed om artikel 12 lid 1 van het onderhavige Staatsbesluit aan u voor te houden evenals hetgeen in de nota van toelichting op dit artikel gesteld is. Citaat: ”Het Instituut voor de opleiding van Leraren wordt getransformeerd in een instituut van de Anton de Kom Universiteit. Aan dit instituut worden studenten opgeleid voor het verwerven van een eerste- of tweedegraads onderwijsbevoegdheid (Master of Bachelor). In de toelichting staat: “Op basis van het Regeringsbesluit van 27 december 2016 zal de minister van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur in overleg met het Universiteitsbestuur maatregelen treffen voor de overgang van het Instituut voor de Opleiding van Leraren als instituut van het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur naar een instituut van de Anton de Kom Universiteit.

Naar aanleiding van de opdracht van minister Lilian Ferrier om geen cohort voor het studiejaar 2018-2019 toe te laten, lijkt de discussie over het onderhavige onderwerp in breder perspectief te zijn beland. Door de Bond van Leraren, de oppositionele partijen, maar ook door personen in andere geledingen van de samenleving, worden thans discussie gevoerd over dit vraagstuk. Er zijn al diverse meningen via de media te horen. Vragen als wie zorg zal dragen voor het nieuwe curriculum,wat er zal gebeuren met de meeste docenten van het IOL, wat zal gebeuren met de afgestudeerden van de Pedagogisch instituten en het IMEAO die op HBO-niveau wenst opgeleid te worden, wat de rationalen van de transformatie zijn etc.

Hoe het ook zij, de opleiding zal qua inhoud en vorm anders moeten zijn dan de huidige wetenschappelijke opleiding op AdeKUS. De pedagogische en didactische elementen (beroepsvorming), zal op de juiste manier ingecalculeerd moeten worden in de nieuwe opleiding. Dit doe je niet binnen twee maanden, echt niet.
Transformatieprocessen/innovatieprocessen in het onderwijs zijn in wezen niet slecht of zelf een conditio sine qua non. Deze processen dienen echter op duidelijke geformuleerde doelen, visie en missie gebaseerd zijn. Er dient ook sprake te zijn van het dienen van de maatschappelijke ontwikkeling in onder ander sociaaleconomisch opzicht. Dat document waarin de doelen, visie en missie met betrekking tot de transformatie aangegeven zijn, mis ik in deze. Dit geeft aan dat het vraagstuk heel simplistische benaderd wordt. Ik weet niet of er vooraf consultatieronden geweest zijn met belangrijke actoren en stakeholders.

Tot slot de volgende aanvullende vragen:
1. Is er een monitoringsunit op het MINOWC om dit transformatieproces te monitoren?
2. Heeft men rekening gehouden met de duur van de universitaire leraren opleiding?
3. Is er onderzoek gedaan naar de leraren behoefte op VOJ en VOS niveau op jaarbasis?
4. Zijn er modellen bedacht om tekorten in diverse vakken, die eventueel op termijn zullen ontstaan, op te vangen?
5. Wanneer worden studenten en ouders geïnformeerd over de transformatie?
6. Wil men het model van lerarenopleiding in Finland overnemen, zonder de preconditie die Finland getroffen heeft voordat de lerarenopleiding tot een universitaire opleiding getransformeerd is, in kaart te brengen?
7. Is het niet beter om het IOL als hoger beroepsopleiding in de komende twee jaar grondig te evalueren en daarna de BAMA structuur op deze opleiding doorvoeren? Er is de afgelopen decennia veel gesproken/gediscussieerd over implementeren van de BAMA structuur op zowel universitair als op HBO/IOL niveau.

Bert Eersteling