Zeescheepvaart in 'historische' klimaatovereenkomst

De wereldwijde scheepvaartindustrie heeft voor het eerst afgesproken om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Het besluit komt na een week van gesprekken tijdens de International Maritime Organization (IMO) in Londen. Meer dan honderd landen hebben deelgenomen aan de IMO-top.

De scheepvaart was eerder uitgesloten van klimaatverdragen, maar in het kader van de overeenkomst zullen de emissies tegen 2050 met 50% worden verminderd in vergelijking met het niveau van 2008. Een minister van een eilandengroep in de Stille Oceaan beschreef de overeenkomst als "geschiedenis in wording".

Scheepvaart genereert ruwweg dezelfde hoeveelheid broeikasgas als Duitsland en zou, als het als een natie zou worden beschouwd, de zesde grootste uitstoter van de wereld worden. Net als de luchtvaart was het uitgesloten van klimaatonderhandelingen omdat het een internationale activiteit is terwijl zowel het Kyoto-protocol als de Overeenkomst van Parijs nationale toezeggingen bevatten om broeikasgassen te verminderen.

De Verenigde Staten, Saudi-Arabië, Brazilië en een paar andere landen wilden helemaal geen richtlijn zien voor het verminderen van scheepvaartemissies. De Europese Unie daarentegen, inclusief Groot-Brittannië en kleine eilandstaten, hebben aangedrongen op een vermindering van 70 tot 100%.

Dus de deal voor een vermindering van 50% is een compromis waarvan sommigen beweren dat het onrealistisch is, terwijl anderen zeggen dat het niet ver genoeg gaat. Kitack Lim, secretaris-generaal van de Internationale Maritieme Organisatie, die de controversiële gesprekken heeft voorgezeten, zei: "Deze aanvankelijke strategie is geen slotverklaring, maar een belangrijk uitgangspunt."

De kleine natie van de Marshalleilanden in de Stille Oceaan had de conferentie geopend met een pleidooi voor actie. Hoewel het 's werelds op één na grootste scheepvaartregister heeft, waarschuwde het dat het niet halen van grote bezuinigingen het voortbestaan van het land zou bedreigen, aangezien de opwarming van de aarde de zeespiegel verhoogt.

Zoals de gesprekken concludeerden, zei minister van Milieu van de natie David Paul: "Om dit punt te bereiken is moeilijk, heel moeilijk geweest en het heeft compromissen van alle landen met zich mee gebracht, niet in het minst door kwetsbare eilandnaties zoals het mijne die iets wilde, veel, veel ambitieuzer dan deze." Hij voegde eraan toe: "Dit is geschiedenis in de maak ... als een land zoals de Marshalleilanden, een land dat erg kwetsbaar is voor klimaatverandering, en vooral afhankelijk is van de internationale scheepvaart, deze deal kan onderschrijven, is er geen geloofwaardig excuus voor iemand anders om zich terughoudend op te stellen."

Laurent Parente, de ambassadeur van Vanuatu, ook een eiland in de Stille Oceaan, was ontevreden maar hoopte dat de deal in de toekomst zou leiden tot hardere actie. "Het is het beste wat we kunnen doen en daarom zal deze delegatie ons ondersteunen als de eerste strategie die we ongetwijfeld zullen evolueren naar hogere ambities in de nabije toekomst."

Het hoofd van de Amerikaanse delegatie in de onderhandelingen, Jeffrey Lantz, maakte daarentegen duidelijk dat zijn land tegen de deal was. "We ondersteunen op dit moment niet het vaststellen van een absoluut reductiedoel," zei hij. “Bovendien merken we op dat het bereiken van aanzienlijke emissiereducties in de internationale scheepvaartsector afhankelijk is van technologische innovatie en verdere verbeteringen in energie-efficiëntie."

Lantz herhaalde dat de VS, onder president Trump, heeft aangekondigd dat het zich zal terugtrekken uit de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering. Hij bekritiseerde ook de manier waarop de IMO de gesprekken had afgehandeld en beschreef het als 'onaanvaardbaar en niet passend bij deze gewaardeerde organisatie'.
Maar een duidelijke meerderheid van de conferentie was voorstander van actie. De Britse minister van Scheepvaart, Nusrat Ghani, beschreef de overeenkomst als "een keerpunt waarop de industrie laat zien dat het bereid is om zijn rol te spelen in de bescherming van de planeet".

Het besluit zal een signaal geven door de industrie dat snelle innovatie nu nodig is. Schepen moeten mogelijk langzamer werken om minder brandstof te verbranden. Nieuwe ontwerpen voor schepen zullen meer gestroomlijnd zijn en motoren zullen schoner moeten zijn, mogelijk aangedreven door waterstof of batterijen, of zelfs door de wind.