Waterforum Suriname benadrukt functies wetlands

Wereldwijd wordt op 2 februari, de Dag van de Wetlands gevierd. Dit jaar is gekozen voor het thema: 'Urban Wetlands', bedoeld om de functies van wetlands bij de groei van stedelijke gebieden te benadrukken en te bevorderen dat wetlands meegenomen worden in de ruimtelijke planning. Hoewel Suriname geen grote steden heeft, "is het thema van dit jaar wel degelijk van toepassing voor ons. Meer dan 80% van de bevolking woont en werkt in het kustgebied waar ook de meeste stedelijke gebieden zijn gevestigd," zegt het Waterforum Suriname in een artikel.


Op 2 februari werd in 1971 in de Iraanse stad Ramsar, het 'Ramsar verdrag' aangenomen. Het doel van deze dag is om gezamenlijk acties te ondernemen en daarmee het bewustzijn bij de mensen over de waarden van Wetlands en hun voordelen, te vergroten. Een Wetland is een waterrijk gebied (of streek) dat is verzadigd door oppervlakte of grondwater, waarbij de vegetatie zich heeft aangepast aan het leven onder deze omstandigheden. De voornaamste wetland types zijn zwampen en moerassen en ze worden voornamelijk gezien als gebieden met de meeste biologische diversiteit. Dat wil zeggen dat in deze gebieden een grote verscheidenheid aan planten en diersoorten voorkomt. Ze zijn rivieren, zwampen, koraalriffen maar ook kustvarianten zoals mangrove.

Functies wetlands in stedelijke gebieden
Urban (stedelijk) wetlands zijn belangrijk, voornamelijk vanwege de functie hiervan voor een groot gedeelte van de wereldbevolking. De helft van de wereldbevolking, ongeveer 4 miljard mensen, woont in stedelijke gebieden. De verwachting is dat dit in 2025 zal stijgen tot 66%. Daarnaast dragen stedelijke gebieden bij tot 80% van ’s werelds economische output. Kortom: Wetlands in stedelijke gebieden hebben een grote rol vanwege de impact van hun functies op een groot gedeelte van de wereldbevolking. De functies die zij vervullen in stedelijke gebieden zijn nl.:
• Het reduceren van overstromingen: ze fungeren als een grote spons die veel water absorbeert;
• Verversen van drinkwater: wetlands fungeren als een filter voor grondwater en de zuivering hiervan;
• Het filteren van afval en verbeteren van de waterkwaliteit: de planten in wetlands fungeren als filters die schadelijke chemicaliën afkomstig van afval en landbouwpesticiden, absorberen;
• Verbeteren van de luchtkwaliteit: Wetlands geven vochtige lucht aan de atmosfeer als een verzachting van de luchtkwaliteit;
• Promoten van het welzijn van de mensen: groene steden dragen bij tot minder stress en betere interactie tussen mens en milieu;
• Biedt mogelijkheden aan mensen om hun brood aan te verdienen: wetlands zijn belangrijke visgronden voor vissers en zijn bronnen voor medicinale planten en fruit alsook het aantrekken van toerisme.
Al deze kenmerken geven een hoog prijskaartje aan de wetlands in urbane gebieden.

Belang voor Suriname
Ondanks wij in Suriname geen grote steden hebben, is het thema van dit jaar wel degelijk van toepassing voor ons; meer dan 80% van de bevolking woont en werkt in het kustgebied waar ook de meeste stedelijke gebieden zijn gevestigd. De grootste economische activiteiten vinden dus ook in het kustgebied plaatst wat ons weer heel erg kwetsbaar maakt voor invloeden van klimaatsverandering en zeespiegelstijging. Voor ons is daarom ook het belang van beschermen van onze mangrove ecosystemen als belangrijke bescherming tegen overstromingen.
De diensten die de mangrove ecosystemen leveren kunnen onderverdeeld worden in regulerende diensten (oeverbescherming, landaanwinst, waterzuivering, bescherming tegen zeespiegelstijging), productiediensten (visserij, landbouw, bijenteelt, koolstof opslag) en culturele diensten (onderzoek, educatie en ecotoerisme).

Onderzoek en analyses hebben aangetoond dat reden voor de afname van mangrovebossen is het wegkappen hiervan ten behoeve van aquacultuur, landbouw en urbanisatie (verkaveling/bouw). Bouwactiviteiten als gevolg van urbanisatie wordt als grootste oorzaak gezien.
In geval van toenemende urbanisatie is het belangrijk dat er goed is nagedacht over hoe de inrichting van de stedelijke gebieden er uit zal moeten zien. Het ontbreken van een adequate ruimtelijke planning met daaraan gekoppeld het gronduitgifte beleid, zorgen ervoor dat het probleem alleen maar verergert.
Komt ook nog bij kijken dat nergens in de Surinaamse wetgeving het verwijderen van mangrove op particuliere terrein wordt verboden. Er ontbreekt verder aan een plan voor integraal kustbeheer waarbij de milieu, sociale en milieu doelstellingen met elkaar in evenwicht worden gebracht. Het belang van de wetland als bron voor bescherming van al die economische belangen wordt nog niet ingezien. Er wordt slechts gefocust op korte termijn doelstellingen.

In Suriname is een integrale aanpak vaak uitdagender in de praktijk vanwege de fragmentatie van bevoegdheden en gebrek aan samenwerking tussen organisaties. Er zal op strategisch niveau een strategie moeten worden uitgezet waarin de richting van (duurzame) ontwikkeling bepalend zal zijn hoe de uitvoering van ruimtelijke planning, waterbeheer en natuurbehoud en bescherming zal geschieden.

Waterforum Suriname
Het Waterforum Suriname is op 12 december 2012 geproclameerd. Het doel van het Waterforum is onder andere het bepleiten van de integrale aanpak van de watercyclus. Voor het Waterforum Suriname is het heel belangrijk dat er aandacht wordt geschonken aan het behoud en de duurzame benutting van de wetlands van ons land. Het Waterforum bepleit dat integraal beleid wordt ontwikkeld op het gebied van duurzaam waterbeheer in Suriname. Wetlands zijn vanwege hun grote biodiversiteit en bijzondere ecosystemen van grote waarde voor Suriname. Daarom moet ook bij stedelijke ontwikkeling rekening worden gehouden dat wetlands een belangrijke rol te vervullen hebben in het leefmilieu van mensen, dieren en planten. Duurzame bescherming van wetlands betekent behoud van een belangrijk deel van onze natuur voor toekomstige generaties.