De Braziliaanse Defensie, Marine en Landmacht attaché, luitenant-kolonel Alexander de Sá Vilela en zijn opvolger luitenant-kolonel Marco Aurélio Magalhâes Cavalcanti. (Foto: Ranu Abhelakh)
De economische crisis in zowel Suriname als in Brazilië heeft geen effect op de samenwerking tussen de twee buurlanden. De defensie en militaire samenwerking is breed en uiteenlopend. “Ondanks de crisis is het professionalisme behouden”, zegt ambassadeur Laudemar Aguiar van de Federatieve Republiek van Brazilië. “Door de jaren heen is het wederzijds vertrouwen alleen maar toegenomen en wij zijn zeker van de continuering van onze samenwerking. Voor buurlanden is dit heel belangrijk.”

Het Braziliaanse leger behoort tot een van de grootste strijdkrachten in Zuid-Amerika. Het begon de samenwerking met Suriname in 1983 met het bureau voor de militaire-attaché in Paramaribo. Iets meer dan 300 Surinaamse officieren en sergeanten hebben intussen een militaire opleiding in Brazilië genoten. “Het hoogste niveau binnen het Surinaamse leger heeft meer dan één cursus in Brazilië gevolgd. Wij zijn trots hierop. Het geeft aan dat Suriname ons vertrouwt en dit is voor ons het beste resultaat in de samenwerking”, zegt de Braziliaanse Defensie, Marine en Landmacht attaché, luitenant-kolonel Alexander de Sá Vilela. “Sommige Surinamers volgden meerdere opleidingen, bijvoorbeeld defensieminister, Brigade Generaal Ronni Benschop.”

Vilela heeft vrijdag zijn taak formeel overgedragen aan zijn opvolger luitenant-kolonel Marco Aurélio Magalhâes Cavalcanti, de 18e militaire-attaché. Die is optimistisch gestemd over zijn nieuwe werkplaats en zet de samenwerkingsprojecten voort. De rode draad in de militaire relatie is de capaciteitsversterking van de Surinaamse manschappen.

Ruime portfolio aan training
Jaarlijks biedt Brazilië 70 diverse landmacht opleidingen, 20 verschillende marine en 5 luchtmacht trainingen aan Suriname. Het Nationaal Leger (NL) mag uit dit portfolio kiezen. “Onze samenwerking loopt niet alleen via deze trainingen en bilaterale ontmoetingen in Brazilië, maar ook lokaal”, legt Vilela uit. Hierdoor heeft de economische crisis geen effect op de samenwerking gehad of die verzwakt. “In tegendeel hebben wij de Braziliaanse adviseurs teams in Paramaribo van twee naar vier gebracht.”

In 2011 startte de Brazilianen lokaal met opleidingen voor het NL. “We brengen onze experts (adviseurs en instructeurs) binnen en creëren samen met het leger diverse cursussen op verschillende niveaus. We hebben nu al meer dan 300 Surinaamse officieren en soldaten lokaal opgeleid.” Een belangrijke stap voor elke militair om carrière te maken, vindt Vilela. Het Surinaams leger telt ongeveer 2000 manschappen en meer dan een derde hiervan is door het Braziliaans leger getraind.

Brazilië traint eerste marine peloton
De haven van Paramaribo wordt vaker aangedaan door de patrouilleschepen van de Braziliaanse marine. Surinaamse militairen krijgen (aan boord) trainingen en participeren in regionale operaties, zoals de Carimbex in juni 2017. “Het eerste marine peloton van Suriname is door zeven Braziliaanse militaire adviseurs getraind. Soldaten zijn mariniers geworden”, zegt Vilela.

In 2018 start de cursus voor een tweede en derde peloton. Dit betekent dat het Surinaamse leger nu een eigen marine opleiding kent. Het marine korps ontving ook uniformen en een vaartuig. Het partnerschap loopt ook via de luchtmacht. De Braziliaanse luchtmacht transporteert vaker Surinaamse autoriteiten. Twee luchtmacht sergeanten volgen momenteel de tweejarige ‘Aircontrol Trafficking’ cursus in het buurland.

Complete samenwerking
Naar verwachting wordt in 2018 de luchtmacht, als legeronderdeel toegevoegd tot de bevoegdheden van de militaire-attaché. Brazilië zal dan een compleet bureau van de militaire-attaché in Paramaribo hebben. Vilela: “Geen enkel ander land vertegenwoordigd in Suriname biedt de samenwerking op alle legeronderdelen. Wij hebben een complete samenwerking met Suriname.”
De Brazilianen voorzien het Surinaamse leger ook van goederen. De donaties variëren van militairen uniformen, boten, containers legervoertuigen (Uruto en Cascavels) en de reparaties hiervan. “Zes werden in Brazilië gerepareerd en twee lokaal. Suriname betaalde de helft van de reparatiekosten en Brazilië schold de rest kwijt.”

Wederzijdse onderscheidingen
Het bureau voor de militaire-attaché decoreert ook regelmatig Surinaamse officieren en legertoppers en houdt sociale activiteiten. Ongeveer 100 Surinaamse leger en defensie toppers hebben er één of meerdere onderscheidingen ontvangen. Omgekeerd worden de Brazilianen ook gedecoreerd voor hun verdiensten. Vilela ontving zijn medaille op 14 november van minister Benschop.

Suriname is het vijfde land in de regio dat de meeste officieren voor deelname aan de Braziliaanse Jungle Warfare training afvaardigt. Brazilië reikt tijdens militaire ceremonieën de traditionele leger machete uit. In 2016 kreeg kolonel Adolf Jardim (ex-plaatsvervangend bevelhebber) er een. En van het jaar ontving lt.-kol. Henri van Axeldongen van de lachmacht de machete.
Magalhâes licht toe dat de decoraties en sociale activiteiten allen gebaseerd zijn op het wederzijds begrip, respect, vertrouwen, geloof en de goede vriendschap. “Suriname staat ons toe om die hechte relatie met hen te onderhouden. Een aspect dat van belang is voor ons.”

Suriname vertrouwt Brazilië
Het wederzijds vertrouwen is erg sterk, vindt Vilela. De Suriname defensie riep vorig jaar hulp in om de leer (doctrine) in overeenstemming te brengen met de officierscursus voor gevorderden. “We ondersteunen Suriname met het herschrijven van onder andere de opleidingsonderwerpen en de carrièreplanning.”
Volgens de ambassadeur verspreidt dit geloof en vertrouwen zich naar andere samenwerkingsgebieden. “Het feit dat wij geen enkel grensprobleem met Suriname kennen is op zichzelf al een voordeel in onze relatie. De samenwerking is niet alleen bilateraal, maar beide landen werken ook in regionale organisaties. We leren op verschillende gebieden van elkaar.”

Via het militaire-attaché bureau komt de ambassade in contact met andere personen en instanties. Zo krijgen wij een beter begrip over het land en de cultuur, zegt Aguiar. De Surinamers pikken het Portugees snel op (via de opleidingen), “wat voor ons de taalbarrière een beetje wegneemt in de communicatie.”

Eigen doctrine
Vilela noemt zijn dienstperiode in Paramaribo het beste in zijn militaire carrière. “Suriname is een jonge natie, het leger is jong en heeft de mogelijkheid om zich te ontwikkelen. Er zijn goede commandanten.” Magalhâes die al een maand meeloopt voegt eraan toe dat Surinaamse officieren verschillende opleidingen in belangrijke landen volgen zoals Amerika en China. “Dit draagt allemaal bij tot hun vorming.” Beide attachés geven aan dat Suriname met de verschillende ervaringen zal uitvinden hoe de eigen doctrine te formuleren. Brazilië heeft hetzelfde toentertijd ook gedaan.