Referendum Turkije geeft president Erdogan absolute macht

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft de overwinning opgeeist in het referendum dat hem nieuwe bevoegdheden geeft. Een overtuigende meerderheid heeft voor gestemd.

Met nog minder dan 1% van de stemmen die moeten worden gesteld, heeft 51,36% voor gestemd, tegenover 48,64% die tegen heeft gestemd. De aanhangers van Erdogan zeggen dat door het parlementair systeem te vervangen door een uitvoerende president, het land zal worden gemoderniseerd. De twee belangrijkste oppositiepartijen betwisten de resultaten.

Terwijl aan de ene kant Erdogan’s aanhangers juichen in de grote steden, zo slaan zijn tegenstanders op potten en pannen in de straten van Istanbul in een traditionele vorm van protest. Als de resultaten worden bevestigd, kan Erdogan in functie blijven tot 2029.

Drie mensen zijn doodgeschoten in de buurt van een stembureau in de zuidoostelijke provincie Diyarbakir, naar verluidt tijdens een gevecht over de manier waarop ze stemden.

In een korte statement in zijn ambtswoning in Istanbul –het paleis Huber- heeft president Erdogan gezegd: "Vandaag ... heeft Turkije een historisch besluit genomen. Met de mensen, hebben we de meest ingrijpende hervorming in onze geschiedenis gerealiseerd." Hij heeft iedereen opgeroepen om het resultaat van de stemming te respecteren.

President Erdogan heeft ook gezegd dat het land een volksstemming kan houden om de doodstraf terug te brengen. Meestal geeft hij triomfantelijke balkon toespraken, zegt BBC-correspondent Mark Lowen, maar dit was een gedempte binnenshuis briefing. Vicepremier Veysi Kaynak heeft toegegeven dat het aantal kiezers die voor hebben gestemd, lager was dan verwacht.

De overwinning van Erdogan betekent de gang naar de meest ingrijpende constitutionele hervormingen sinds Turkije bijna een eeuw geleden een republiek werd. De president krijgt enorm uitgebreide bevoegdheden om extra ministers aan te stellen, decreten uit te vaardigen, rechters te kiezen en het parlement te ontbinden.
Het nieuwe systeem schrapt de rol van de premier, concentreert de macht in de handen van de president en plaatst alle staatsbureaucratie onder zijn controle.