De tijd staat niet aan uw kant bij een beroerte

Wanneer u een beroerte (stroke) hebt overleefd, zou u uw zegeningen moeten tellen, aangezien er niet veel mensen zijn die na een beroerte zoveel geluk hebben. Wanneer u een ernstige ziekte heeft overwonnen, wordt bij wijze van spreken, de champagnefles ontkurkt en gaat u die leuke dingen doen, die u altijd al had willen doen. De zogenaamde bucketlist wordt dan afgewerkt. Nadat u een beroerte heeft te overleefd, bestaat de kans dat u deze leuke dingen niet meer kunt doen.

Op 29 oktober was het World Stroke Day oftewel Wereld Beroerte Dag. Het is goed om hier nog even op terug te komen, omdat nog te weinig mensen, de symptomen van een beroerte (her)kennen en weten hoe ze in een dergelijke situatie moeten handelen. Het percentage mensen met hoge bloeddruk in Suriname neemt sterk toe met de leeftijd.


Bij het in januari 2014 gehouden Nationaal Gezondheidsonderzoek, is gebleken dat boven de 55 jaar, 40-50% van onze bevolking, last heeft van hoge bloeddruk. Een bedroevend hoog percentage, aangezien we weten waar deze silent killer toe in staat is. Mensen lopen ermee rond en voelen niks bijzonders. Totdat ze van het ene op het andere moment, geconfronteerd worden met the Big One (een fatale hartaanval of beroerte). Stroke is naast kanker en hartziekten, één van de beruchte sluipmoordenaars in onze samenleving. Het kan leiden tot permanente invaliditeit. Hoe vaak leidt een beroerte niet tot een gedeeltelijke of gehele verlamming?

Een beroerte is een verzamelnaam voor TIA, herseninfarct en hersenbloeding. De oorzaak is een afsluiting van een bloedvat (bij een TIA of herseninfarct) of een bloeding (bij een hersenbloeding) in de hersenen. Vaak is het onduidelijk of de uitvalsverschijnselen komen door een TIA, herseninfarct of hersenbloeding. Zolang dat niet duidelijk is wordt er gesproken van een beroerte. Bij een TIA krijgt een deel van de hersenen tijdelijk geen bloed en krijgt u tijdelijk uitvalsverschijnselen. Deze uitvalsverschijnselen kunnen enkele minuten tot uren duren (meestal 20 min-24 uur). Daarna zijn de klachten verdwenen. Na een TIA bestaat er een vergrote kans om ooit een herseninfarct (soms een hartinfarct) te krijgen.

Iemand die wordt getroffen door een stroke, moet razendsnel hulp krijgen of hulp zoeken. Als u er getuige van bent en u kunt hulp verlenen, moet de noodzaak tot handelen, ‘de Usain Bolt’ of ‘Elaine Thompson in u wakker maken. Sommigen wachten uren; weer anderen dagen voordat ze hulp zoeken of halen. Weet dat wanneer er sprake is van een beroerte, de tijd niet één van uw vrienden is. Elke minuut dat uw beroerte niet wordt behandeld, sterven er 2 miljoen hersencellen af. Wacht 10 minuten, en het zijn er 20 miljoen hersencellen. Wacht een uur en het zijn er 120 miljoen…verdwenen; voorgoed. Gelukkig hebben onze hersenen een zekere flexibiliteit en kunnen ze deze schade voor een korte tijd aan. Dat is ook de reden waarom mensen die binnen 3 uur (zeer belangrijk) na een beroerte, zijn behandeld, minder blijvende invaliditeit eraan overhouden. Wees er dus snel bij, anders wordt de schade onmogelijk om te herstellen en kan het zelf de dood tot gevolg hebben.

Waar moet u zich dus van bewust zijn? Ten eerste is er sprake van de klassieke symptomen van een stroke. U krijgt een afhangende mondhoek en/of scheef gezicht en begint onduidelijk te praten. U voelt zich wat verward en hebt moeite om anderen te begrijpen, net zoals zij moeite hebben om u te begrijpen. Een ander duidelijk waarschuwingssignaal is gevoelloosheid. Dat kan in het gezicht, maar soms doet deze gevoelloosheid zich voor in een arm of been. Voor sommigen voelt het zelf aan alsof één lichaamshelft verdoofd is door de anesthesist. Er kunnen zich ook andere signalen voordoen. Plotseling niet goed meer kunnen zien, plotseling niet goed meer kunnen lopen of plotseling duizelig worden en problemen hebben om het evenwicht te bewaren. Of de coördinatie verliezen. En sommige mensen krijgen out of the blue een zware hoofdpijn. Het typische aan al deze symptomen is dat ze zich plotseling voordoen, zonder duidelijk aanwijsbare oorzaak. Als u te maken krijgt met bovengenoemde problemen, bel 113 zo snel mogelijk. Ook als hulpverlener of familielid. Ook al bent u niet zeker; bel toch. Elke minuut telt.
Als u twijfelt, gebruik het ezelsbruggetje GAST (gezicht-arm-spraak-test). Vraag de persoon om te lachen of de tanden te laten zien en kijk of de mond of mondhoek scheef staat(G). Vraag vervolgens aan de persoon om beide armen op te tillen en voor zich uit te strekken met de handpalm naar boven. Kijk of de arm (A) wegzakt. Als een persoon wartaal spreekt (S) of niet meer uit zijn woorden komt, kan dit duiden op een beroerte. Geef de persoon geen eten of drinken(i.v.m. risico op verslikken).

Het is te begrijpen dat u angst heeft als u een beroerte heeft gehad. U durft niet veel te doen. U weet dat u geluk heeft gehad en wil niet het risico lopen dat u een tweede stroke triggert, met alle gevolgen van dien. Wie wil nou zo’n leven leiden? Gelukkig hoeft u niet in zo’n angst te leven. U kunt sneller in actie komen dan u denkt. De laatste studies hebben aangetoond dat hoe sneller u (letterlijk) weer op de been bent, hoe completer u zult herstellen. U moet sowieso in het ziekenhuis starten met revalideren. Niet met allerlei zware oefeningen natuurlijk. U hebt immers net een beroerte gehad. Een recente studie onder 2.100 stroke patiënten heeft aangetoond dat regelmatig voor korte perioden (onder begeleiding) uit bed komen, het risico op complicaties bij senioren burgers die een beroerte hebben gehad, aanmerkelijk vermindert. Sterker nog, deze korte perioden van activiteit zullen uw herstel bespoedigen en de kans om maanden later, onafhankelijk te opereren, vergroten. Maar overdrijf niet. Houd het kort. Ook al is het maar even door de kamer lopen en daarna gelijk het bed weer in. Als u uit het ziekenhuis ontslagen bent, is het verstandig om u te laten begeleiden door een fysiotherapeut, ergotherapeut, diëtiste en indien nodig een logopediste

De beste manier om met een beroerte om te gaan, is het in de eerste plaats niet krijgen. Waar het erop lijkt dat een beroerte out of the blue ontstaat, zijn er toch enkele sleutel risicofactoren, die u volledig in eigen hand heeft. We zullen u drie tips geven die uw risico op het krijgen van een beroerte, drastisch kunnen verminderen.
1.Slaap beter: ’s Nachts teveel woelen in bed, zonder goed te slapen, zal u geen goed doen. Het vergroot het risico op het krijgen van een beroerte. Als u wat hulp nodig heeft, kunt u een Melatonine supplement gebruiken. Passiebloem en
Valeriaan (supplement of thee) zijn ook aan te bevelen.
2.Sla geen ontbijt over: Als u ’s morgens uit bed opstaat, stijgt de bloeddruk heel snel. Deze snelle stijging kan een trigger zijn voor het ontstaan van een beroerte. ’s Morgens ontbijten kan ervoor zorgen dat de bloeddruk niet zo snel stijgt. Recent onderzoek heeft aangetoond dat het overslaan van het ontbijt, het risico op het krijgen van een hersenbloeding (de meest dodelijke vorm van stroke) met 20% doet toenemen.
3.Ga Mediterraan: Deze gezonde leefstijl kan u helpen afvallen, uw risico op het krijgen van een hartaanval verminderen, en nog belangrijker het is bewezen dat het risico op het krijgen van een stroke met 50% doet afnemen. Het gaat niet alleen om uw leven, maar het gaat nog meer om de kwaliteit van uw leven. Eet dus gezond, beweeg voldoende, stop met roken en houd stress onder controle.


John Kiesel (fysiotherapeut Locomotorius)