Rasoelbaks: Objectieve criteria voor kosten rechtspraak

Via het ministerie van Justitie en Politie is voor personeelskosten, apparaatkosten en beleidsprogramma's totaal SRD 31 miljoen ingediend als deel van de staatsbegroting 2017. Waarnemend Hofpresident Iwan Rasoelbaks vroeg bij de opening van het zittingsjaar vrijdag om dit bedrag te vergelijken met de vele miljarden op de begroting. De geraamde uitgaven van de Staat voor het komende jaar zijn meer dan SRD 8,1 miljard. Dit jaar zijn de meeste beleidsprogramma's niet doorgegaan, omdat er geen geld beschikbaar was.

"Hoe kunnen wij de snelheid leveren, hoe kunnen wij de opleidingen van rechters bekostigen?" Er zijn opleidingen nodig voor griffiers, voor schrijfjuristen die rechters kunnen helpen met formuleren van vonnissen. Advocaten en justitiabelen schrijven heel veel brieven om de zaak sneller op de rol te krijgen. Als vonnissen uitgesproken zijn, moet er maanden gewacht worden op de beschikking.

"Met negentien rechters voor alle sectoren trekken wij het niet. De rechtspraak realiseert zich evenwel dat publieke financiële middelen thans meer dan ooit schaars zijn. Dit mag niet tot gevolg hebben dat de institutionele waarborgen die een bijzondere positie van de rechtspraak vereisen, in gevaar komen, zei Rasoelbaks. Hij benadrukte dat de regering en De Nationale Assemblee, zullen dienen in te stemmen om externe financieringsbronnen aan te trekken. De interne bronnen zijn onvoldoende.

Financiering van de rechtspraak zou volgens de wnd Hofpresident meer moeten plaatsvinden op basis van objectieve maatstaven. "Wat is nodig voor een goede rechtsspraak? Wat mag deze kosten? Hoeveel geld is beschikbaar daarvoor? Wat is de rechtsstaat ons in feite waard?, moet men zich afvragen."Als deze vragen zijn beantwoord, dan wordt een bepaald budget jaarlijks vastgesteld. De drie machten moeten hierover in overleg met elkaar treden, vindt Rasoelbaks. Op de agenda van volgend jaar staat ook vaststellen van objectieve criteria voor een financiering van de rechtspraak.

Rasoelbaks beklemtoonde dat de negentien rechters overbelast zijn. In het afgelopen zittingsjaar hebben dertien rechters in civiele zaken 40 rolzittingen per maand in de eerste aanleg gedraaid. Nagenoeg dezelfde rechters, ongeveer tien, hebben per maand 31 rollen bij strafzittingen gedraaid. Alle rechters zijn ook in hoger beroep bij civiel en strafrecht ingeschakeld. Een aantal van de negentien rechters heeft ook de rol van rechter-commissaris vervuld. De meeste rechters hebben op het Hof deelgenomen aan de behandeling in raadkamers. Binnen drie dagen moeten bij verzoekschriften die worden ingediend drie rechters beschikbaar zijn voor raadkamerzittingen. De wnd Hofpresident heeft oplossingsmodellen die zo snel mogelijk dienen te worden besproken met de regering aangepakt. Een heet hangijzer is ook de verzelfstandiging van de rechterlijke macht en de financiële positie van rechters en de procureur-generaal. De ontwerpwet is bij De Nationale Assemblee.