Javanisten gaan Sasi Sura 1950 in

Maandag hebben de Joden, Javanisten en de Moslims hun Nieuwjaar ingeluid. Voor de Joden is volgens de Hebreeuwse kalender Rosj Hasjana 5777 aangebroken. De Javanisten hebben maandagavond het Javaans Nieuwjaar 1950 feestelijk ingeluid, terwijl de Moslims Moeharram, het Islamitisch Nieuwjaar 1438 hebben verwelkomd.

Aan De Craneweg is het terrein en de zaal naast het gebedshuis van de vereniging Pernatan Sedjatie Adat Djowo Suriname (PSADS) versierd. Iets na zes uur in de avond lopen de leden, allen in het zwart gekleed met een gekleurd batik hoofddeksel, het terrein op. De meesten hebben een bak met dezelfde gerechten bij zich en plaatsen die op een grote tafel. Ingewijden in de Agama Jawa (Javanisme) reinigen zich eerst ritueel en zoeken een plekje op in de Shanggar (gebedshuis). Op deze eerste dag van de heilige vastenmaand Sasi Sura (lees suro), richten de Javanisten zich tot Gusti, de Almachtige. Een ‘harde kern’ gelovige heeft een etmaal eerder gevast, vertelt Edward Redjopawiro, PSADS-adviseur.

Het gebed is acht pagina’s lang en telt 2.500 woorden, die de mensen uit het hoofd reciteren. “Wij richten ons tot Gusti. Dit verreist respect, onderdanigheid en nederigheid en wij spreken dan in de diep Javaanse taal, als beleefdste vorm van de taal.” Naast de geestelijke betekenis van het gezamenlijk gebed, heeft het ook een spiritueel aspect. “ Door samen te komen en te bidden, komt er positieve energie vrij.”

De komende twee weken zullen de Javanisten naar keuze een dag(en) mediteren van 06.00 uur tot 18.00 uur. In de avond komen zij bijeen voor het gezamenlijk gebed en doen kennis op over de leer. Een periode van bezinning, waar er geen activiteiten als huwelijken plaatsvinden, geeft Redjopawiro aan, “het is een heilige maand”.

Bij PSADS zijn ongeveer 2.000 personen aangesloten, waarvan een klein deel echt lid is. Redjopawiro merkt op dat de interesse en participatie onder de vrouwen en jongeren toeneemt. Het gescheiden bidden, is achterwege gelaten. “Iedereen bidt nu samen in een ruimte.” PSADS kent 30 tot 40 voorgangers. Een van de jongeren onder hen is Evert Wongsodimedjo. Hij heeft de eer het gebed te leiden tijdens de slamentan, de gemeenschappelijke religieuze heilsmaaltijd. Met veel respect krijgt hij uit handen van een oudere guru, de minjang (pot met brandende wierook).

Wongsodimedjo bidt dan tot de verschillende Gusti’s. Zijn boodschap wordt verstuurd via de rook die naar boven trekt. Bidden voor voorspoed, vrede, geluk, voorkomen van tegenslagen vormen de rode lijn. “Er is een bestaand gebed. Maar ik heb mijn eigen variatie, uit mijn hart gesproken,” geeft de voorganger aan.

Sasi Sura markeert de eerste dag van het Javaans Nieuwjaar en de heilige maand eindigt op 3 november. Sasi staat voor maand en Sura betekent: ‘Suci’ (heilig) en ‘Ra’ betekent: ‘Roggo’ het lichaam. Traditioneel vieren alle gemeentes de eerste dag heel groots. De laatste twee weken binnen de Sasi Sura maand houden enkele gemeentes weer hun dankdiensten om deze met derden te gedenken. De meeste geven een feestelijk tintje eraan met entertainment als muziek of een culturele dans. In Suriname belijden ongeveer vijf tot tienduizend Javanisten de Agama Jawa (Javanisme), een mengvorm van Anisme, Hindoeïsme, Boeddhisme met elementen uit de Islam. In 2014 heeft de regering de Javanisten eenmalig een vrije dag toegekend. Die viel samen met de laatste dag van de heilige maand en was niet gelijkgesteld met de zondag.