Bouterse: Regering is niet doorgegaan met meer uitgeven

"Het is pertinent niet waar dat de vorige regering-Bouterse maar doorgegaan is met het vergroten van de overheidsuitgaven. Integendeel laten de cijfers zien dat men de overheidsuitgaven begon te temporiseren, sinds 2013: terugdringen van de groei van de uitgaven van 28,7 procent naar 17 procent in 2013, negatieve groei in 2014 en 2015 van respectievelijk -2,9 en -5,4 procent. Echter, deze inspanningen waren niet voldoende om de daling van de overheidsinkomsten te compenseren en dit weerspiegelt net als in 2009 de verlate reactie op (beschikbare) specifieke indicatoren, de samenstellingen van de overheidsuitgaven en de verwachtingen omtrent de vraag en prijzen van onze voornaamste exportproducten op de wereldmarkt."

Dit hield president Desi Bouterse dinsdag voor aan De Nationale Assemblee bij de aanbieding van het Stabilisatie- en Herstelplan 2016-2018. Hij zei dat alle deskundigen die prognoses gemaakt hebben voor de Surinaamse economie ervan uitgaan dat de economische groei terugvalt in 2016, maar dat er reeds in 2017 herstel zal zijn en dat er redelijke groei zal zijn in 2018.

Bouterse deelde mee dat in 2015 de exportopbrengsten per persoon in vergelijking met het niveau in 2010, zijn gedaald met 25,4 procent: van 3.923 USD naar 2.927 USD. Vergeleken met 2011 is deze daling nog groter (40,3%).
In 2015 zijn de importen per persoon in Suriname, in vergelijking met 2010, gestegen met 53,5 procent: van 3.119 USD naar 4.787 USD.

De teruggelopen vraag en lage prijzen voor de grondstoffen, waren ook in de crisis van de jaren negentig een belangrijk aspect: in 1993 waren de exportinkomsten maar 53 procent van hun piekniveau in 1989. De situatie was problematischer, stelde Bouterse, omdat vooral de vooruitzichten op herstel van de exportopbrengsten uit de bauxietsector, veel slechter waren. De effecten op de economie waren desastreus, omdat er geen of onvoldoende betalingsbalanssteun kwam.

Groei overheidsuitgaven
Snel expanderende overheidsuitgaven en importen zijn een veel beschreven (beleids)zwakte in natural-resource-based economieën en deze kritiek gaat volgens de president ook op voor onze economie. "Deze zwakte verscherpt vaak de crisis veroorzaakt door schokken in de vraag en/of prijzen op internationale markten. De crises van de jaren tachtig/negentig maar ook die van meer recente datum van 2008/2009, laten zien dat Suriname geen uitzondering is. In feite is de regering die aan de macht was in 2009 de recordhouder van het verhogen van de overheidsuitgaven van jaar op jaar. Zij verhoogde de overheidsbegroting in een jaar met 29.4 procent. En dat in een jaar waarin de exportinkomsten terug gevallen waren met 20 procent," hield Bouterse de volksvertegenwoordiging voor.

"Hoewel in dat jaar een begrotingsoverschot begroot was, sloeg dit overschot om in een tekort, omdat er niet gespecificeerde uitgaven en inkomsten, de zogenaamde post 'statistische en andere verschillen' meer dan SRD 300 miljoen waren, dus meer dan 10 procent van de totale overheidsuitgaven. Ook dit was een record in de afgelopen 10 jaren. Dus, bestedingsverhoging in goede tijden en langzame afbouw als het niet zo goed gaat, is iets wat wij bij regeringen van verschillende pluimage zien," concludeerde de president. Hieraan kleven twee aspecten: a) onvoldoende inzicht in de (verwachtbare) trends in de internationale markt en economie en b) een trage response van beleidsmakers. Hierin verbetering brengen zal in de eerste plaats gebaseerd moeten zijn op inzicht in deze zwakheden.

Geen speciale voorziening
Er zijn in het systeem van de overheidsfinanciën geen institutionele beperkingen om de opbrengsten uit de mijnbouw te besteden. Deze inkomsten komen rechtstreeks in de begroting onder de normale budgetlijnen. Het systeem van overheidsfinanciën heeft geen speciale voorziening om 'meevallers' zoals extra inkomsten die een gevolg zijn van bijvoorbeeld (tijdelijk) hoge prijzen, automatisch af te zonderen. Er wordt in Suriname al sinds het midden van de jaren zeventig van de vorige eeuw gesproken over het instellen van een Spaar- en Stabilisatiefonds dat moet voorkomen dat dergelijke meeropbrengsten vrijwel direct leiden tot expansie van de overheidsuitgaven. "Helaas is dit mechanisme er nog niet."

Over de wet die in de periode 2010-2015 aan De Nationale Assemblee was aangeboden, was er consensus dat het niet kon worden aangenomen zoals het was ingediend. Ook de NPK-regering die reeds in de jaren zeventig van de vorige eeuw zo een fonds beloofde om een deel van de International Bauxite Association (IBA) meeropbrengsten van de bauxietsector te sparen, heeft dit niet kunnen realiseren. Zij had niet eens een wetsontwerp bij het parlement ingediend, betoogde Bouterse. "Ook in de regeerperiode 2005-2010 heeft men geen wet kunnen produceren en aanbieden aan DNA," zei Bouterse. Hij benadrukte dat deze periode één van de beste is geweest van de exportopbrengsten van Suriname.

U kunt het Stabiliteits- en Herstelplan hier downloaden.

16-999-_Pres._D_.D_._Bouterse_-_aanbieding_vh_Stabilisatie_en_Herstelplan_2016-2018_.pdf