25 april is de dag van de genocide

Op 25 april 1593 hebben de eerste Europeanen in Suriname voet aan wal gezet. De hebzucht van de Europese indringers en met name van de Spanjaarden op zoek naar goud en zilver had gemaakt dat de Spanjaard Domingo de Vera en zijn gevolg in naam van het Spaanse Koningshuis zonder paspoort of visa het land in bezit hadden genomen. Hun doel was het vinden van het goudmeer van Parima, dat zij overigens nooit hebben gevonden, omdat de Inheemsen dit verhaal hadden verzonnen.

De Spanjaarden hebben bij hun illegale occupatie van het grondgebied van de Guyanas waartoe Suriname behoorde. rond de 70.000 Inheemsen aangetrokken die toen al duizenden jaren op dit grondgebied leefden. Onder de bezetting van de Spanjaarden, gevolgd door de bezetting van de Engelse kolonialisten en de Nederlandse kolonialisten is er genocide onder Inheemse volkeren van Suriname gepleegd. Eerst is hun, hun land afgepakt, vervolgens zijn zij in de veelal ongelijke strijd die daarop is gevolgd tot slaaf gemaakt en daarna grotendeels doelbewust gemarginaliseerd. Zo laat het archief materiaal zien dat bij de volkstelling van 1921 slechts 1.400 Inheemsen zijn geregistreerd. Het heeft dus maar een haartje gescheeld of er waren geen Inheemsen meer in Suriname. Dezelfde trend van genocide, roof en ellende heeft ook op alle Caribische eilanden en op het vasteland van de Amerika’s plaatsgevonden.

Onzin in geschiedenisboeken
En dan te weten dat er anno 2016 in de geschiedenisboeken die wij onze jongeren voorschotelen nog steeds staat dat een Spanjaard Suriname heeft ontdekt. Wat een waanzin en gebrek aan zelfrespect, terwijl aan de andere kant in onze samenleving voortdurend wordt gesproken over geloof in eigen kunnen. Deze roep is niet authentiek, maar kunstmatig. Zolang deze koloniale onzin niet uit de geschiedenisboeken is verwijderd, hebben wij een serieus nationaal mentaal probleem, dat wij in Suriname al direct na de onafhankelijkheid hadden moeten oplossen in. Om maar niet te spreken over het feit dat er nog steeds geen technische capaciteit en financiële middelen door de bestuurders worden vrijgemaakt om de geschiedenis van de Inheemse volkeren op vanuit een Inheems perspecftief wetenschappelijk te onderzoeken en vast te leggen.

De uitspraak die onder meer door de legendarische Jamaicaanse leider Marcus Garvey is gedaan schijnt in het Suriname van na 1975 nog steeds niet tot de bestuurders van na 1975 te zijn doorgedrongen: ’Een volk dat zijn geschiedenis niet kent, is gedoemd om verloren te gaan’. In termen van 2016 zou men het volgende kunnen stellen: ‘Een volk dat zijn echte geschiedenis niet kent zal verward zijn en doelloos voortgaan’. Het moet dus anders op het gebied van cultuur en educatie en de programma’s moeten structureel vanaf de lagere scholen, in de dorpen en buurtcentra worden uitgevoerd. Trafasi no de.

Caricom staatshoofden willen nu genoegdoening
In juli 2013, dat is 420 jaar nadat de eerste Europese bezetters zich hebben aangediend, hebben de Caricom staatshoofden in Trinidad & Tobago de koppen bij elkaar gestoken en hebben het vraagstuk van genocide onder de Inheemsen en reparaties voor slavenhandel, slavernij en kolonialisme op de agenda geplaatst. Zij hebben toen besloten om gezamenlijk en gestructureerd deze materie middels diplomatiek overleg te bespreken met de huidige leiders van de ex-koloniale landen. De Staatshoofden hebben inmiddels een 10 punten programma voor reparaties aangenomen waarin ten behoeve van de Inheemsen is opgenomen dat er in de eerste plaats door de ex-koloniale landen excuses voor de genocide die onder de Inheemsen in het Caribisch in de koloniale tijd is gepleegd aan te bieden. In de tweede plaats wensen de staatshoofden dat in alle Caricomlanden er een ontwikkelingsplan speciaal voor de Inheemsen wordt geformuleerd en middels reparatiegelden moet worden gefinancierd. Dit neemt niet weg dat de regeringen in de diverse Caricom landen zelf de hand eerst in eigen boezem moeten steken door speciale aandacht aan de Inheemse volkeren te besteden door het aanpakken en oplossen van de vraagstukken rondom grondenrechten, optimaliseren van toegang tot onderwijs, verbeterde volksgezondheid en onder meer stimulering van het ondernemerschap onder de groep voortvarend aan te pakken.

Wat moeten de Inheemsen zelf doen
De Inheemsen moeten hun inspanningen in de eerste plaats richten op het formuleren van hun doelstellingen. Dat wil zeggen dat zij en met name hun organisaties moeten nagaan wat zij individueel, maar vooral als groep in onze complexe multiculturele samenleving willen voor de groep, maar vooral voor het nageslacht. Eén van de issues die wij al lange tijd horen is dat zij in de grondwet opgenomen wensen te hebben dat zij de eerste en oorspronkelijke bewoners van ons land zijn. De Inheemsen wensen ook bescherming van hun traditionele woon-. vis- en jachtgebieden. Ook wensen zij dat er meer archeologisch onderzoek in de omgeving van enkele traditionele woongebieden wordt verricht. Maar zij wensen en eisen ook dat de archeologische artefacten die in de koloniale tijd door Nederlandse onderzoekers en instituten naar Nederland zijn meegenomen naar ons land terugkeren en wordt geconserveerd in een op te zetten Inheems museum. En zo kunnen wij doorgaan. Alle wensen en eisen moeten uiteindelijk in het te formuleren ontwikkelingsplan voor de Inheemsen worden opgenomen. Wanneer dit ontwikkelingsplan gereed is staan de Inheemse volkeren pas aan het begin van een nieuwe ontwikkeling. De programma’s en projecten moeten daarna namelijk succesvol worden uitgevoerd. In de uitvoeringsfase zal het van belang zijn dat alle Inheemse organisaties intensief samen zullen moeten werken in het belang van de toekomstige ontwikkeling van de groep en tegelijkertijd voor de ontwikkeling van ons land.

Armand Zunder,
Voorzitter van de Nationale Reparatie Commissie Suriname