'Ik weet niet wat ik moet doen'

Een hartverscheurende kreet van een 86-jarige moeder: “Ik weet niet wat ik moet doen.” Voor naasten die met haar wonen en haar kennen is het onbegrijpelijk dat zij van de een op de andere dag niet weet hoe zij haar tanden moet poetsen of op een stoel moet gaan zitten.

“Voorbereid ben je nooit, laat staan het begrijpen,” zegt zoon Henry die zorgt voor zijn moeder. Drie jaar geleden begon mama ineens alles in het huis overhoop te halen en te zoeken naar iets, papieren, foto’s, boeken. Alles werd keer op keer opnieuw bekeken en keer op keer op andere stapeltjes gelegd. Zelf kan mama niet vertellen wat ze zoekt of wat ze precies doet, vertelt Henry.

Mama is altijd een zeer zelfstandige vrouw geweest. Vanaf haar tweede jaar is ze opgegroeid in Rajpur en van daaruit getrouwd. De band met Rajpur is er altijd gebleven tot vandaag nog. Oudergym en kerk, dat waren vaste activiteiten waar mama aan meedeed. “En ineens kon dat niet. Uit het niets kon ze haar kleren ineens niet uittrekken en wist ze niet meer te douchen.” Voor Henry was en is het hard dat zijn moeder ineens simpele dingen niet weet te doen. Bij alles roept mama: “Help me no. Trek voor me no.” En dan in momenten van totale frustratie en desoriëntatie: “God waarom heeft U mij verlaten.”

Een bezoek aan de dokter leert dat mama haar korte termijn geheugen is uitgevallen. Een vorm van dementie en beter wordt het niet. Achteraf bekeken kun je dat een beetje aannemen, gaat Henry verder. “Want wanneer er bezoek is, kan mama honderduit praten over het verleden. Je vraagt je dan af of wij gek zijn om over mama te klagen.” In de afgelopen drie jaar hebben we verschillende fasen meegemaakt met mama en haar ‘ziekte’. “Het ergste is om naar haar te kijken en te beseffen dat ze weet dat er iets mis is met haar, maar dat ze dat zelf niet onder controle heeft. Dat is angstaanjagend.”

Sinds een paar maanden gaat mama naar de dagopvang voor dementerenden, Stichting Wiesje. “Ze zeiden ons dat je je moeder niet meer als je moeder moet zien en dat het steeds erger zal worden. Hoe doe je dat? Je moeder niet meer als je moeder zien?” In de privésfeer heeft de situatie met mama zijn tol geëist. “Jullie hebben meer tijd voor adjie (oma) dan voor mij, krijg ik steeds naar mijn hoofd geslingerd,” vervolgt Henry zijn verhaal. “Met mijn gezin heb ik de laatste jaren niets samen kunnen doen. Ook niet in de schoolvakanties. We laten mama niet alleen. Mijn vrouw of ik zijn er altijd voor haar.”

Mama gaat nu permanent naar de opvang voor dementerenden. Het eerste gedeelte van het woonzorgcentrum voor Suriname van Stichting Wiesje is gisteren officieel geopend. “Het is een zware beslissing, omdat je beseft dat ze niet meer ‘terugkomt’. En als ik haar bezoek, zal ze dan weten wie ik ben.?”