Ahmadali: Clusteren van ministeries is niet de oplossing

"Clusteren van ministeries betekent niets anders dan concentratie van taken, bevoegdheden en middelen bij een kleine groep van personen (machtsconcentratie). Dit is in tegenstelling tot het horizontaal of verticaal decentraliseren, dus afstoten naar en spreiden van bevoegdheden en middelen over autonome organen in een onderlinge harmonische samenhang. Samenvoegen van ministeries, die al fout in elkaar zitten, inefficiënt werken, onproductief en geld verspillend zijn, zal de overheidsfinanciën in een nog grotere chaos storten. "


Dit zegt bestuurskundige en jurist Bas Ahmadali die verantwoordelijk was voor het decentralisatieprogramma van de overheid. Om zijn stelling kracht bij te zetten, neemt hij als voorbeeld het ministerie van Regionale Ontwikkeling met een jaarbegroting van SRD 200 miljoen. Het personeelsbestand op dit departement is 3000. Aan apparaatskosten wordt SRD 120 miljoen (60%) besteed. De resterende middelen gaan naar districtsfondsen (SRD 23 miljoen), en naar F.O.B., IBAS, Waterschappen, Dorpsontwikkeling, en ad hoc werken in de sectoren gebouwen en terreinen, wegen en irrigatie, totaal SRD 54 miljoen). Voor de uitvoering van de eigenlijke taken zijn er GEEN begrotingsposten. "Dus geen middelen voor de ontwikkeling van de regio’s, voor de financiering van de ressort- en districtsplannen, geen middelen voor het onderhoud van secundaire en tertiaire wegen en ontwateringswerken, geen middelen voor vuilophaal en reinigingsdiensten in de districten, met uitzondering van Paramaribo", legt Ahmadali uit.

Pas na (i) analyse van alle ministeriële begrotingen, (ii) afzonderen van het overtollige overheidspersoneel in een speciale wet,(iii) institutionele versterking en capaciteitsopbouw naar hoge kwaliteitseisen en standaarden, en (iv) afstoten van zeker 30% van de tertiaire en deels van de secundaire taken van de diverse ministeries naar de intussen gedecentraliseerde en versterkte districtsoverheden (die bewezen taken/werken over te nemen en het zelfs beter te doen), kan worden overgegaan tot het clusteren en herinrichten van ministeries. "De overheidsfinanciën waren in 1998 ook al chaotisch. Juist daarom werd in 1998 besloten te starten met het DLGP om de regering in staat te stellen in Suriname de financiële decentralisatie door te voeren", stelt Ahmadali. Hij merkt op dat de centrale overheid bij het zoeken naar oplossingen, ook nu geen enkele poging doet, te kijken naar de moderne financiële systemen, die in de financiële administratie van de districten zorgen voor efficiënt, effectief en transparant begroten en financieel beheer.

Geen financiële centralisatie

De regering moet volgens Ahmadali eindelijk gaan inzien, dat de oplossing niet zit in verdergaande financiële centralisatie. Dus ook niet in het clusteren van ministeries, zoals is voorgesteld door de Kamer van Koophandel en Fabrieken. "De regering zou er goed aan doen niet voorbij te gaan aan de oplossingen, die voor een belangrijk deel zitten in de financiële decentralisatie. Gekeken kan worden in de regio, met name de Latijns-Amerikaanse landen, maar ook naar de programma’s van de Wereldbank, IDB, OAS, UNDP, de EU, alsook naar landen als USA, die ter wille van efficiëntie en effectief bestuur zoveel mogelijk zaken afstoten naar de lokale overheden met eigen inkomsten en uitgaven, waarbij de bevolkingsparticipatie een voorname rol speelt. Een model waarin centrale overheden een sterke partner vinden om samen in de context van complementair bestuur, veel meer voor de bevolking te kunnen bereiken. In feite wat DLGP in Suriname aan het realiseren is, alleen, het besef daarvan dringt nog steeds niet door tot de centralisten die het beleid bepalen," stelt Ahmadali.

Het feit alleen dat de financiële administratie verspreid is over tien districtsoverheden met een uniforme en moderne vorm van administratievoering in een financieel software, zorgt voor efficiëntie en transparantie, waardoor corruptie en bureaucratie weinig kans hebben het financieel gebeuren op districtsniveau te infecteren. De financiële decentralisatie is al in praktijk. Districten hebben geleerd om bij grote werken declaraties van aannemers via een beamer op groot scherm in het openbaar te behandelen, en na goed te zijn bevonden zelfs mogelijk is de betaling met een druk op de knop via het systeem van electronic banking te doen plaatsvinden. Districten zijn veel verder dan de ministeries, die verroest zijn in bepaalde systemen, die uit de tijd zijn. Jammer is het dat het verantwoordelijke ministerie zich niet kan verplaatsen in de nieuwe toebedeelde rol om de verworvenheden van het decentralisatieprogramma in stand te houden. En, even erg is het dat de centrale overheid aan alles voorbijgaat, zegt Ahmadali.