Rituelen voor herdenking van voorouders op 1 juli

Terwijl de mensen dekking zoeken van de regen houdt Kwakoe zijn ogen vooruit gericht. Zijn pangi wordt nat maar zal weer opdrogen wanneer de zon weer schijnt. In de vroege ochtend van 1 juli is een plengoffer gebracht bij dit beeld, terwijl de pangi’s erop werden gebonden. De ceremonie was het hoogtepunt in de herdenkingsactiviteit van stichting Fiti Fu Wini vanochtend.

Bij het monument van Kodjo, Mentor en Present zijn de voorouders ook bedacht en ‘bezocht’ geworden. Bezoekers hielden elkaar vast en slaakten een lange zucht. “Omdat unu no djeme gi den ete,” gaf cultuurkenner Celestine Raalte aan. Tijdens de diepe ‘grumu’ werden de voorouders bezocht. “Kow sji fa den tan, kow tan den odi, kow taigi den tangi dan woi drai kon baka”, begeleide Raalte de bezoekers.
Vanaf het monument is er een optocht gehouden. Traditioneel gekleed, zingend en met een lantaarn in de hand werd gelopen vanaf de Waterkant naar Fort Zeelandia en dan naar het beeld van Kwakoe. “De lantaarns zijn symbolisch”, legt Sherron Rodgers van stichting Fiti Fu Wini uit. De mensen gebruikten vroeger de ‘kokolampu’ om hun pad te verlichten. Dat stukje geschiedenis hebben we meegenomen.”

De optocht eindigde bij Kwakoe. Daar had zich al een menigte verzameld. Een priesteres riep de zegen uit. De Wintigoden hebben gehoor gegeven aan de oproepen en lieten af en toe hun aanwezig merken. De prapi met water vloog af en toe uit de handen van de priesteres. Kwakoe betekent ‘woensdag’, de dag waarop het einde van de slavernij werd uitgeroepen. “We zijn vrij, fysiek”, geeft Rodgers aan. “We zijn nog niet helemaal tevreden maar we moeten ook niet klagen. De zwarte mensen in Suriname moeten elkaar beter gaan begrijpen en een eenheid vormen. De manier hoe wij ons gedragen, is de manier waarop anderen ons zullen behandelen. Dan kunnen we op de plaats komen die we verdienen.”

René Gompers