Biografie Arron: daad van gerechtigheid

“Ik beschouw Arron als de politieke vader en architect van de onafhankelijkheid,” zegt de Nederlandse auteur Peter Meel. Arron zelf, beschouwde dit als zijn belangrijkste politieke wapenfeit. Meel heeft vrijdagavond zijn jongste pennenvrucht Man van het moment, een politieke biografie van Henck Arron gepresenteerd bij het Nationaal Archief Suriname (NAS).

Het schrijven van de biografie is voor Meel een daad van gerechtigheid om toe te voegen aan de geschiedschrijving. De politici Jagernath Lachmon en Johan Pengel (biografisch vastgelegd) hebben zich sterk gemaakt voor Surinames autonomie en zijn opgetreden als emancipatoren van hun groep, stelt hij. “Arron heeft zich ingezet voor het realiseren van de onafhankelijkheid en voor het uitstippelen van een eigen koers voor Suriname”. Met het portret over de Surinaamse politicus, een dikke pil van 745 pagina’s, wil de auteur het denken en handelen van Arron verduidelijken en verbinden met de veelbewogen periode waarin hij leefde. Naast een levensbeschrijving krijgt de lezer ook een beeld van de Surinaamse ontwikkelingen tussen de jaren zeventig en negentig.

“Het is heel, heel gedetailleerd ”, zegt historicus Jerry Egger, verbonden aan de Surinaamse Universiteit en lerarenopleiding tijdens zijn inleiding op de avond. De details brengen de nodige nuances in heel veel momenten, benadrukt hij. Tijdens de presentatie heeft Meel zelf enkele ‘momenten’ in Arrons politieke carrière aangehaald. Hij onderscheidt vier gestalten van Arron. Een gedreven politicus, trotse Surinaamse burger, bevlogen dromer en visionair, vrijbuiter en levensgenieter. Toen de NDP zich als politieke rivaal ontpopte, “wist Arron de NPS overeind te houden en electoraal goed te laten scoren”. Onder Arron, is volgens Meel de democratie en rechtsstaat overeind gebleven. Naast de politieke betekenis, heeft Meel ook kort de economische bijdrage van de NPS-er aangehaald. Voor de biograaf staan tegenover Arrons verdiensten ook inschattingsfouten. Eén is de “weigering van Arron om in 1976 vervroegde verkiezingen te organiseren”. En in het conflict met de onderofficieren van de Surinaamse Krijgsmacht, bagatelliseerde Arron hun acties.

Meel zegt dat hij veertien jaar aan de biografie heeft gewerkt. Naast de vele interviews met Arron zelf en archiefonderzoek, heeft hij meer dan honderd personen geïnterviewd, vooral Surinaamse politici. Echter had hij graag met politicus Desi Bouterse willen praten en de Nederlandse archieven van de militaire missie begin jaren tachtig willen inkijken. Beide bronnen zijn niet toegankelijk voor hem geweest. Volgens Egger geeft het boek “steeds het gevoel dat je het grote verhaal wel kent, maar dat de details net ietsje anders zijn”. De vele stemmen maken het mogelijk om dat “ietsje anders” tot je te nemen en maken meerdere kanten van hetzelfde verhaal bekend.

Uitdaging
De auteur ziet graag dat zijn publicatie Surinaamse historici zal inspireren om ook biografieprojecten te beginnen. Ook hoopt hij dat Surinaamse politici zich uitgedaagd zullen voelen om zich open te stellen voor serieuze onderzoekers. “Hier ligt een duidelijk historisch en maatschappelijk belang.” Arron was zich hiervan bewust en heeft zijn bijdrage geleverd. Meel's oproep is gedeeld door Egger en wetenschapper Maurits Hassankhan. Zij pleiten ook om zelf Suriname's geschiedenis te schrijven, interviewers desnoods deeltijds aan te trekken om in leven zijnde politici hun verhaal op te tekenen en archieven beschikbaar te stellen. Onderwijs is belangrijk en vergt docenten, stelt Meel, “maar onderwijs op een universiteit kan niet bestaan zonder onderzoek”.

Meel is onderzoeksdirecteur van het Instituut voor Geschiedenis van de Universiteit Leiden en schreef eerder twee boeken over Suriname. Na de presentatie hebben weduwe Antoinette (Netty) Arron-Leeuwin en het NAS een exemplaar ontvangen. De kleine oplage van nog geen tien boeken, binnengehaald door Boekhandel Vaco, was binnen drie minuten verkocht. Het boek is chronologisch en gemakkelijk te volgen, zegt Egger. “Voor mensen geïnteresseerd in de naoorlogse politiek in Suriname zal het dus niet moeilijk zijn het boek te lezen.”