De zinnigheid van de Staatsolie raffinaderij uitbreiding

Binnenkort gaat een droom van veel Surinamers in vervulling: rijden op benzine en diesel geproduceerd in Suriname, uit Surinaamse aardolie. Om dit mogelijk te maken wordt nu de laatste hand gelegd aan de bouw van de olieraffinaderij van Staatsolie, te Tout Lui Faut.

De kosten en moeite om dit te realiseren liegen er niet om: de projectkosten zijn minimaal 800 miljoen USD. Met veel bombarie is bij de aanvang van het project gesteld dat dit de grootste investering in Suriname ooit is. Er is geen echte Srananman te vinden die niet trots is op ons oliebedrijf. Tenslotte is het een hele prestatie om jarenlang veel geld te verdienen aan iets, waar de gevestigde oliebedrijven in de wereld helemaal geen brood in zagen.

Een aantal zaken in ogenschouw nemend, is het echter een groot raadsel waarom Staatsolie is overgegaan om deze gigantische investering te doen:
1) Een olieraffinaderij wordt over het algemeen vlak bij een diepzee haven gebouwd. Dit omdat ruwe olie en haar producten van en naar alle uithoeken van de aarde getransporteerd worden.
2) De winbare olievoorraden van Staatsolie worden geschat op maximaal 15 jaren productie van de raffinaderij.
3) De aardolie van Staatsolie is geen normale aardolie. Ze is een heel dikke stroop, waar met gewone technieken geen benzine en diesel uit te halen is. De prijs die Staatsolie op de wereldmarkt krijgt voor een vat aardolie, is daarom veel lager dan de prijs die wij regelmatig in het nieuws vernemen.
4) De raffinaderij is een uitbreiding van de oude. Deze is speciaal bedacht en ontworpen voor de aardolie van Staatsolie. Dit betekent dat alleen de Staatsolie ruwe olie (of een aardolie met gelijke eigenschappen) geraffineerd kan worden.
5) Om uit de olie van Staatsolie benzine en/of diesel te maken, moet er een heel duur proces worden toegepast. Dit proces heeft ook nog extra waterstof nodig, iets dat gemaakt moet worden. Het is gebruikelijk op een olieraffinaderij dat deze waterstof gemaakt wordt uit bijproducten van de raffinaderij. De raffinaderij te Tout Lui Faut zal deze bijproducten niet in voldoende mate produceren. De waterstof zal dus uit een andere grondstof gemaakt moeten worden, in dit geval uit geïmporteerde grondstoffen. Kortom: de producten uit de raffinaderij te Tout Lui Faut zullen hoogstwaarschijnlijk een aanzienlijk hogere kostprijs hebben dan die uit bv. Trinidad of Barbados.
6) Er is over 15 jaren geen olie meer. Importeren van ruwe olie kan, maar waarom zou je dat doen terwijl meteen veel goedkoper geproduceerde gasoline en diesel geïmporteerd kunnen worden?
7) De zekerheid waarmee gesteld wordt dat er andere grote voorraden gevonden zullen worden is gelijk aan de overtuiging waarmee een casinobezoeker verwacht miljonair te worden.
8) Mocht er daadwerkelijk aardolie gevonden worden, dan is kans dat de raffinaderij haar niet kan verwerken erg groot. De raffinaderij is speciaal ontworpen voor de aardolie van Staatsolie. De unieke eigenschappen van deze aardolie zorgen ervoor dat een belangrijk deel van een raffinaderij, niet aanwezig is. Dit deel is essentieel voor de verwerking van normale aardolie. Als er ooit echt aardolie gevonden wordt, is dat hopelijk wel normale olie. Die levert meer geld op, kunnen meer producten uit gemaakt worden maar zal jammer genoeg dus niet door de Staatsolie raffinaderij verwerkt kunnen worden zonder opnieuw een gigantische investering te doen.
9) Bij deze verwachtbare korte levensduur van de raffinaderij (want importeren van aardolie zal niet rendabel zijn) zou je kunnen denken dat het belangrijkste is dat de investering meer dan voldoende terugverdiend wordt. Echter met dalende aardolie prijzen (waarvan niemand weet waar die zullen eindigen en hoe lang ze zullen aanhouden) wordt de kans op een veel lager rendement erg groot.
10) Aardolie zal uiteindelijk alleen maar duurder worden omdat het op raakt. Dit mag dan waar zijn, maar belangrijk voor ons is wat er de komende 15 jaren te verwachten is. De aardolie prijs is thans aan het dalen. Een sterke daling van de olieprijs wordt al een paar jaren voorspelt. Deze sterke daling zal het gevolg zijn van de nieuwe olie industrie die in de Verenigde Staten ontstaan is. Met behulp van een nieuwe technologie zal deze grootste importeur van aardolie ter wereld, binnen afzienbare tijd een exporteur kunnen worden. Of dit echt zal gebeuren, weten we niet maar de importen van aardolie en haar producten zullen in ieder geval drastisch verminderen. Het gevolg daarvan is natuurlijk dat de wereldmarkt prijzen van aardolie en de prijzen van producten als gasoline en diesel heel hard omlaag gaan. Voor ons betekent dit dat het niet ondenkbaar is dat er een moment aanbreekt dat onze eigen raffinaderij haar relatief dure diesel en benzine niet meer concurrerend kan verkopen.

Dit alles is natuurlijk mosterd na de maaltijd. Op de bekende Surinaamse diplomatieke wijze is er door verschillende mensen die verstand van zaken hebben, geprobeerd om deze investering te stuiten. Waarom ze uiteindelijk toch gedaan is, is een groot raadsel. Een (opportunistisch) politiek besluit?

Ir. Ivan Blankendal