Column: Hindostaans vrouwenleed

Bij uitgeverij Amrit kreeg ik een opvallend manuscript binnen van een oudere Hindostaanse vrouw van in de zeventig met een geest van een jonge vrouw van in de twintig.
Het manuscript is mind blowing. Ze beschrijft haar leven in seizoenen van de natuur: lente, zomer, herfst en winter.
Deze vrouw weet hoe ze een verhaal moet vertellen: spannend, dramatisch, geestig en literair-artistiek. Het manuscript leest als een trein, waar je in de business class zit en meegenomen wordt in de seizoenen van haar leven. Maar we gaan het boek niet uitgeven.

Haar verhaal is het verhaal van duizenden Hindostaanse vrouwen, die geboren en getogen zijn in de verstikkende geborgenheid van de traditionele Hindostaanse plattelandscultuur. Ze beschrijft in kleurige details hoe het dagelijkse leven van een Hindostaans gezin in de boiti bepaald wordt door armoede, achterstand en verstarde omgangsvormen. Haar droom is om advocaat te worden. Haar realiteit is dat ze trouwde met een man die ze schetst als iemand met een kleiner IQ dan de hare, maar met vuisten die groter zijn dan ze ooit gedroomd had.

Ze werd uitgehuwelijkt. Ze beschrijft haar eerste seksuele ervaring: een jonge onervaren vrouw die seks gaat hebben met iemand waar ze niet van houdt. Ze probeert het beste te maken van die relatie, maar het lukt niet. Als haar man haar na een ruzie in elkaar slaat, gaat ze terug naar haar vader en smeekt hem om haar te helpen. Vanuit die verstikkende geborgenheid en traditionele cultuur antwoord hij dat ze het leven moest dragen zoals het nu eenmaal is.
Ze beschrijft haar woede en verbijstering bij het antwoord dat voelde als een onverwacht verraad van een vader van wie zij dacht dat hij om haar dochter gaf.

Op enig moment leert ze iemand kennen van wie ze echt van houdt. Zonder enige schroom beschrijft ze die buitenechtelijke verhouding, die niet draaide om seks, maar om liefde. Helaas, het was van korte duur. Haar geliefde kwam om bij een auto-ongeluk en daarmee kwam ook een einde aan haar geluk.

Ze kreeg kinderen, verliet haar man, probeerde de eindjes aan elkaar te knopen en moest alleen haar kroost opvoeden. Ze zocht liefde in relaties met andere mannen en had steeds de pech om altijd weer de verkeerde mannen uit te zoeken. Die struggle for life and love beschrijft ze met passie en zonder enige gêne, ook niet het moment waarop haar zoon haar betrapt met een andere man.

Haar verhaal heeft diepe indruk op me gemaakt, niet alleen vanwege haar vertelkunst en schrijfstijl, maar vooral vanwege het feit dat ik dit verhaal zo vaak gehoord heb en graag zou willen laten vertellen: het verhaal van de Hindostaanse vrouw in de struggle for life and love, die voortschrijdt in het leven van ongeluk naar ongeluk.

De publicatie ervan zou een belangrijke bijdrage leveren aan de emancipatie van de Hindostaanse vrouw. Ik wilde het dolgraag uitgeven.

Ze had me telefonisch in hoofdlijnen verteld waar het verhaal over ging.
De dag waarop we elkaar ontmoetten en ze me het manuscript gaf, vroeg ik haar: “Leeft je ex-man nog? En weten je kinderen van dit manuscript?”
“Ja, hij leeft nog,” antwoordde ze beslist. “Nee, de kinderen hoeven het ook niet te weten.”

Als uitgever moet dat voldoende zijn. Als Hindostaan die de gemeenschap goed kent, was dat niet voldoende. Ik vroeg door: “Wat denk je dat er gaat gebeuren in je gezin als je dit publiceert? Gaat de verhouding met je kinderen veranderen en ben je bereid om die verandering te accepteren?”

Zij: “Het kan me niets schelen wat ze vinden. Het gaat niet om hun, maar om mij.”
“Denk er nog eens over na,” zei ik. “Ik wil het graag uitgeven, maar je moet de gevolgen ook kunnen dragen.”

In de maanden daarna had ik regelmatig contact met haar en zag hoe ze ging twijfelen. Ik drong erop aan dat ze het manuscript aan haar kinderen moest laten lezen, zodat ze vooraf en niet achteraf met de gevolgen zou worden geconfronteerd zodat ze vooraf en niet achteraf daarmee kon dealen.
Uiteindelijk heeft ze dat gedaan.

De reactie was zoals zij en ik gevreesd hadden. Haar kinderen waren ronduit afwijzend. Zij hebben een goede relatie met hun vader die binnenkort zijn verjaardag met een rond getal viert. Ze zien het drama zich al ontwikkelen binnen het gezin en de Hindostaanse gemeenschap en drongen er bij hun moeder op aan om het manuscript niet te publiceren.
Ik zag hoe zij verscheurd werd tussen de gedachte dat bij haar begrafenis haar kinderen het misschien zouden laten afweten als ze het zou publiceren en het gevoel dat haar echte levensverhaal die ze graag wil vertellen, het daglicht nooit zal zien. Ze besloot het manuscript in te trekken.

Mijn uitgeversstem fluisterde zachtjes in mijn hoofd: “Zonde! Wat jammer!”

Mijn Hindostaanse stem vroeg zich af: “Wat zou ik doen als zij mijn moeder was? Zou ik haar stimuleren en steunen om haar diepgewortelde gevoelens en haar talent naar buiten te brengen of zou ik proberen mijn vader in bescherming te nemen omdat hij mij altijd goed behandeld heeft, maar mijn moeder niet?”

Sandew Hira

Reacties naar: sandewhira@amcon.nl