De verkiezing in aantocht?

Met de benoeming en beëdiging van de leden van het Onafhankelijk Kiesbureau heeft de president de eerste stap gezet met betrekking tot de daadwerkelijke organisatie van de komende verkiezing van mei 2015 (Artikel 1 kiesregeling).

In het jaar van de verkiezing in mei 2010 heb ik op uiteenlopende momenten gewezen op foutieve beslissingen die werden genomen ten aanzien van de toepassing van de geldende wettelijke regelingen betreffende de verkiezingen, zonder dat achteraf is gebleken dat ik het niet aan het juiste eind had.
Daarnaast heb ik toen in maart in het artikel “De teerling is geworpen” het volgende geschreven en gepubliceerd: Door de duidelijkheid die nu is ontstaan binnen politiek Suriname m.b.t. de gang naar de stembus op 25 mei aanstaande, is het voor mij geen koffiedik kijken meer om een prognose te maken. Mijn prognose luidde toen als volgt:
1. Mega Combinatie zetelwinst ± 23
2. Nieuw Front zetelwinst ± 13
3. Derde blok Pertjajah Luhur etc. zetelwinst ± 5
4. A. Combinatie: Bep, Abop, Seeka, zetelwinst ± 6
5. Doe zetelwinst ± 1
6. B.V.D, PVF, zetelwinst ± 3 deze groep heb ik toen vanwege hun financiële mogelijkheden overschat.

Toen was de Mega Combinatie niet in de regering, als de Nationale Democratische Partij (NDP) nu alleen de verkiezing in gaat en de vlam in de pan slaat dan haalt NDP meer dan 30 zetels. Bij een normale electorale uitslag zal de NDP tussen 24 en 27 zetels behalen. Waar de heer Santokhi de 29 zetels vandaan zal halen weet ik niet. Wat ik wel weet is dat de sollicitatie gesprekken nu al in de marge van de besprekingen in het buitenland plaatsvinden.

Maar ik wil het accent in dit artikel ergens anders leggen. Ter voorkoming dat de onwetenden, die zich niet bezig houden met zaken waarin zij goed zijn, maar als eerste klaar staan om negatief commentaar te leveren op onderwerpen die zij niet begrijpen, zal ik zo vroeg mogelijk enkele problemen die te verwachten zijn bij de aanstaande verkiezingen, onder de aandacht brengen van de belanghebbenden. Sedert de inwerkingtreding van de Kiesregeling, wet van 29 september 1987 (S.B. 1987 no.62) en de daarin aangebrachte wijzigingen, laatstelijk bij S.B. 2010 no. 29, is gebleken dat ingevolge Artikel 31 van deze Kiesregeling het Centraal Hoofdstembureau zich niet consequent heeft gehouden aan de bepalingen van dit artikel.

Ingevolge Artikel 7 van de Kiesregeling wordt als politieke organisatie mede beschouwd een combinatie van politieke organisaties, welke met het oog op deelneming aan algemene, vrije verkiezingen met een geheime stemming is gevormd, mits deze combinatie bestaat uit politieke organisaties die voldoen aan de in het “Decreet Politieke Organisaties” gestelde vereisten en niet van deelneming aan de verkiezingen zijn uitgesloten op grond van het bepaalde in Artikel 8 van bedoeld decreet.

Welnu, krachtens het “Decreet Politieke Organisatie” Algemeen Decreet A-24, houdende regels voor politieke organisaties, dienen ingevolge Artikel 7 deze politieke organisaties geregistreerd te zijn in een voor dat doel door het Onafhankelijk Kiesbureau gehouden openbaar register etc. Voorts worden politieke partijen ingevolge Artikel 8 lid 1a en 1b onder andere uitgesloten van deelname aan de algemene verkiezingen, indien zij niet in het openbaar register zijn geregistreerd, maar ook wanneer zij niet voldoen als politieke partij aan tenminste 1% van het totaal aantal kiesgerechtigden in Suriname.
Bij deze toetsing heeft het Centraal Hoofdstembureau bij herhaling een standpunt ingenomen, dat in strijd is met de Kiesregeling en het Decreet politieke organisaties. Bij combinatie vorming van een politieke organisatie dient elk afzonderlijk de 1% regeling te overleggen. Het kan nooit de bedoeling van de wetgever geweest zijn dat namen van mensen uit de telefoongids en van de begraafplaatsen worden gehaald ter voldoening aan deze bepaling en dat het Centraal Hoofd Stembureau hiermee instemt.

De wetgever heeft bewust een drempel van 1% in het systeem willen inbouwen om te voorkomen, dat ongestoord allerlei kleine, niet levensvatbare partijen, zich mengen in de verkiezingsstrijd. In sommige landen is de drempel 10%, Duitsland b.v. heeft een drempel van 5% . In Suriname is het op het laagste niveau namelijk 1% en toch wordt in de praktijk niet stringent de hand hieraan gehouden.
Ik doe hierbij een oproep op het Onafhankelijk Kiesbureau om zich wel aan de letter van de wet te houden en geen eigen interpretaties de vrije loop te geven.

Eugene van der San
(Ex-secretaris en lid van het Onafhankelijk Kiesbureau
tevens Centraal Hoofdstembureau)