Een goede handhygiëne leidt tot vermindering infecties

Een goede handhygiëne leidt tot een afname van infecties die veroorzaakt worden door resistente bacteriën in medische instellingen zoals ziekenhuizen, verpleegtehuizen en poliklinieken. Dit is onomstotelijk bewezen, stelt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in haar rapport A literature review of MDROs and the relationship with hand hygiëne.

Zo is gebleken dat wanneer de handhygiëne bij deze zorginstituten met 60 - 90% toeneemt, de kans op besmetting met MRSA met 24% afneemt. MRSA (Meticilline Resistente Staphylococcus aureus) is een bacterie die ongevoelig (resistent) is voor de meeste, gangbare antibiotica. De bestrijding van deze bacterie is daardoor erg moeilijk. Besmetting met MRSA is vooral gevaarlijk voor mensen met een ernstig verminderde weerstand. Deze bacterie vormt een grote bedreiging voor zorgorganisaties zoals ziekenhuizen en verpleeghuizen.

Daar een goede handhygiëne patiënten kan beschermen tegen deze gevaarlijke resistente bacteriën, doet de WHO een dringend beroep op gezondheidswerkers om een goede handhygiëne toe te passen wanneer zij met patiënten bezig zijn. “Er is duidelijk wetenschappelijk bewijs dat een goede handhygiëne bij gezondheidswerkers minder zorggerelateerde infecties veroorzaakt door resistente bacteriën, in het bijzonder door MRSA,” zegt professor Benedetta Allegranzi, die de technische leiding in handen heeft van het WHO Clean Care is Safer Care programma, in dit verband.

Zorggerelateerde infecties
Zorggerelateerde infecties vinden gewoonlijk plaats wanneer bacteriën door zorgverleners worden overgebracht bij het aanraken van patiënten. Van elke 100 ziekenhuispatiënten lopen ten minste zeven in landen met een hoog inkomen en tien in landen met een laag inkomen een zorggerelateerde infectie op. Een zorggerelateerde infectie is een infectie die ontstaat door of tijdens een verblijf in een zorginstelling, zoals een ziekenhuis of verpleeghuis. Het optreden van een zorggerelateerde infectie houdt sterk verband met medische zorg en het handelen van medisch personeel.

Preventie van zorggerelateerde infecties moet in de eerste plaats leiden tot het voorkómen van dergelijke infecties en de gevolgen daarvan, zoals ziekte en sterfte. Daarnaast moet preventie ook de verspreiding van infecties voorkómen. Zowel patiënten als artsen en verpleegkundigen kunnen eraan meewerken dat er zo min mogelijk verspreiding van infecties plaatsvindt. Hygiëne, waaronder het wassen van de handen tussen verschillende patiëntcontacten, speelt een grote rol in het voorkomen van verspreiding.

Nog niet goed genoeg
Ondanks het belang van een goede handhygiëne wijst onderzoek uit dat mensen hun handen nog steeds niet goed genoeg wassen. Het is zelfs gebleken dat vanwege haast, sommige mensen hun handen helemaal niet wassen na toiletgebruik. Ook in Suriname blijkt het belang van een goede handhygiëne nog niet tot alle lagen van de bevolking te zijn doorgedrongen. Dave Wirjomengolo, Customer Relations Officer van Intermed en brandowner van Tork, een brand die gespecialiseerd is in systemen voor handreiniging, merkt dat de vraag naar deze systemen weliswaar toeneemt en de bewustwording groeit, maar “het is nog niet genoeg”.

Immers sterven elk jaar 1,7 miljoen kinderen jonger dan vijf jaar aan de gevolgen van diarree en longontsteking, twee aandoeningen die met een goede handhygiëne voorkomen kunnen worden. Zo heeft de Wereldgezondheidsorganisatie gesteld dat indien men vóór elke maaltijd en na elk toiletgebruik de handen goed met zeep zou wassen, deze gewoonte wereldwijd meer levens zou redden dan welk vaccin of medische ingreep dan ook. Het aantal overlijdens als gevolg van diarree zou met bijna de helft verminderd worden, terwijl het aantal doden vanwege acute luchtweginfecties met ruim een kwart zou afnemen.

Extra aandacht
Internationale zorgorganisaties blijven daarom wijzen op het belang van een goede handhygiëne. De WHO acht dit zo belangrijk, dat zij tijdens meerdere internationale dagen extra aandacht hieraan besteedt. Zo is 15 oktober uitgeroepen tot Wereld Handenwassendag en wordt op 5 mei, Wereld Handhygiënedag, gewezen op de enorme impact van een goede handhygiëne. Handen wassen is nog steeds essentieel als het gaat om het bewaken van de juiste hygiënestandaard. Daarnaast moet extra aandacht worden besteed aan de manier waarop de handen worden gedroogd.

De WHO stelt dat het duizend keer veiliger is om de handen na het wassen met wegwerp papieren zakdoekjes te drogen dan een handblower te gebruiken. “Tot zeker 99% van alle bacteriën kan worden verwijderd door je handen op de juiste manier te drogen,” aldus de Wereldgezondheidsorganisatie.

Bronnen: - WHO: A literature review of MDROs and the relationship with hand hygiene
- http://www.allesovermrsa.nl/nl-nl/43/570/wat-is-mrsa.aspx
- Nationaal Kompas Volksgezondheid, Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu van Nederland
- WHO Guidelines on Hand Hygiene in Health Care (revised Aug 2009)
- Cunrui Huang, MMed, MSPH; Wenjun Ma, MD, MPH; and Susan Stack, BBus: The Hygienic Efficacy of Different Hand-Drying Methods: A Review of the Evidence