Vaststellen waarde natuurlijk kapitaal nodig voor groei

Het vaststellen van de waarde van het natuurlijk kapitaal dat Suriname heeft, zal een belangrijke vereiste moeten zijn bij de verdere ontwikkeling. Tegenover de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen zou de waarde van het natuurlijk kapitaal uitgedrukt in geld moeten worden geplaatst. Schade of verlies van deze hulpbronnen zou gecompenseerd moeten worden. Deze systematiek heet natural capital accounting.

Executief director John Goedschalk en medewerker Danitsa Hoffman, van Conservation International in Suriname (CIS) stellen dat het aantrekken van bedrijven in sectoren en de onderhandelingen die daarbij horen mede zal moeten gebeuren op basis van de vastgestelde waarde van het natuurlijk kapitaal. Dit natuurlijk kapitaal bestaat uit alle tastbare en niet tastbare diensten die de natuur voortbrengt zoals mineralen, hout, water, schone lucht, leefomgeving voor wilde dieren en vissen, en culturele en andere waarden voor lokale bevolkingsgroepen.

Ontwikkelingspotentieel
Het grootste deel van Surinames bruto binnenland product (bbp) is uit inkomsten en investeringen die niet zijn gebaseerd op de werkelijke waarde van de beschikbare natuurlijke hulpbronnen. “Het natuurlijk kapitaal komt nergens aan de orde. Als je kan vaststellen wat de waarde is van je bos, met daarin de biodiversiteit en alle ecosystemen, is dat je natuurlijk kapitaal. Wil een multinational of investeerder daar activiteiten ontplooien, zoals mijnen, dan zou dat betaald moeten worden”, zegt Hoffman.

Hoffman wijst er op dat ongeveer 36 procent van de totale welvaart in ontwikkelingslanden bestaat uit het natuurlijk kapitaal, een relatief hoog percentage dat aangeeft hoe belangrijk het is om natuurlijk kapitaal als land goed te managen, omdat dit juist je ontwikkelingspotentieel is. Goedschalk zegt dat dit geen nieuwigheid is. “je zal worden uitgelachen als je in de VS of bijvoorbeeld Columbia in een bepaald gebied wil gaan mijnen zonder dat het natuurlijk kapitaal in de onderhandeling is behandeld.”

Voordelige positie
In vergelijking met de rest van de wereld ziet de positie van Suriname qua sommige hulpbronnen, die overigens behoren tot de belangrijkste, er voordelig uit. Suriname is het groenste land op aarde met een bosbedekking van ruim 95 procent vergeleken met 31 procent wereldwijd. Per hoofd van de bevolking hebben wij in Suriname de beschikking over ongeveer 30 hectare bos per persoon. In het wereldwijd gemiddelde is 0,001 hectare. De ontbossing per jaar is in Suriname 0,02 procent, ver beneden het internationaal gemiddelde van 0,14 procent.

Water is evenals bos de natuurlijke hulpbron die in toenemende mate een belangrijke rol gaat spelen in de wereld. Suriname zit nu in de top 3 landen met de meeste hernieuwbare zoetwaterbronnen per hoofd van bevolking. Op de cijfers genomen betekent dat 228.000 kubieke meter hernieuwbaar zoetwater voor elke Surinamer. De potentie van deze rijkdom wordt pas goed duidelijk wanneer dat wordt geplaatst tegenover het feit dat 97 procent van het beschikbare water in de rest van de wereld niet geschikt is als drinkwater. De Verenigde Staten van Amerika hebben slechts de beschikking over een waterpotentie van 9.040 kubieke meter hernieuwbaar zoetwater per hoofd van de bevolking.

Kwetsbaar
Hoffman geeft aan dat Surinames natuurlijk kapitaal kwetsbaar is door de groeiende ontwikkelingen in de extractieve sectoren. De meeste worden echter op verschillende manieren bedreigd. De houtsector groeit met 83 procent als gevolg van houtkap, wat niet meteen verkeerd hoeft te zijn, maar de druk op het toezichthoudend apparaat neemt wel sterk toe. Het is belangrijk om te realiseren dat 15 procent van de totale landmassa van Suriname bestaat uit een geologische formatie die rijk is aan waardevolle mineralen zoals goud, wat een serieuze dreiging met zich meebrengt. De kleine goudindustrie in zijn huidige vorm, waarbij kwik veelvuldig wordt gebruikt, en waar rivier en kreekoevers worden uitgegraven, is een enorme bedreiging voor het Surinaamse bos, het milieu, de binnenlandbewoners en de ontwikkeling van het land.

Aan de verspilling van het natuurlijk kapitaal zal een eind moeten komen. Dit kan door het alvast in kaart te brengen en de waarde daarvan vast te stellen. “Als ik een advies zou mogen geven, dan is het dan dat in onze mineral agreements er voortaan opgenomen moet worden dat de bedrijven het gebruikt of verloren natuurlijk kapitaal dienen te compenseren met het in bescherming nemen van andere gebieden. Dit is een wereldwijde best practice… en het is tijd dat Suriname het opneemt in haar onderhandelingen”, zegt Goedschalk.

Er zijn internationale initiatieven ten aanzien van natural capital accounting. Enkele zijn de Wereldbank, de zogenaamde Wealth Accountinng and Valuation of Eco Systems (Waves) en het System of Environment Economic Accounts (S.E.E.A) van de verenigde Naties.