Leeuwen krijgen leven om geluk en voorspoed te brengen

Met zijn negenen staan ze uitgeput in de rij om het ‘dianjing - het openen van de ogen’ ritueel af te sluiten. Leeuwen hoofddanser Charley Wong, gaat hen voor en staat tussen twee leeuwen, met het gezicht naar het altaar. Met een bundel wierook in beide handen, buigt hij drie keer en plaatst deze dan in de houder op tafel. De andere volgen hem en met hun laatste handeling zijn de drie nieuwe leeuwen van de Chinese Vereniging Kong Ngie Tong Sang (KNTS) volledig ingewijd. Dit is het belangrijkste moment in het leven van de leeuw, zegt China's ambassadeur Yang Zigang aan Starnieuws. “De geest heeft nu bezit genomen van het omhulsel en de leeuw heeft leven en betekenis gekregen.”

Zigang had afgelopen dinsdag de eer om conform Chinese traditie, als gezagsdrager en hoogste gast, de ogen aan te stippen van de mannelijke leeuw. Met een penseel gedoopt in een speciaal mengsel glijdt zijn hand langs de tong, neus, de oren, spiegel, hoorn en rug. “Zonder deze inwijding is de leeuw niet meer dan een stuk verstevigd papier met een doek eraan, een pop”, verduidelijkt Zigang. Jing betekent in het Chinese de ogen en is gelijk aan de uitspraak van Jin, dat goud in Chinees betekent. “Het staat voor vrede, vooruitzicht en geluk. Voor de zakenmannen betekent het ook de goede start van de zaken.” Zijn handeling wordt vervolgd door de KNTS-bestuursleden die elk de twee vrouwelijke leeuwen ook ‘wakker’ maken. Op de slagen van de drum en het percussie slagwerk, ontwaken de levenloze leeuwenkostuums en openen hun ogen voor de eerste keer.

Conditie belangrijk
Terwijl de hongerige leeuwen hun sierlijke kungfu bewegingen dansen, komen steeds meer Surinamers bij de ingang van het KNTS-gebouw staan om het geheel te aanschouwen. Wong die de kop van de zwarte mannelijke leeuw danst, begint als eerste de kropsla te verslinden. De leeuwen hoofddanser beoefent al 19 jaar deze dans en heeft zelf een Pak Hok Kung Fu-achtergrond. “Je moet conditie hebben om deze dans op te voeren”, zegt danser Johnny Lieuw. “Wie de kop bedient, voelt het in zijn schouders en armen, terwijl de persoon die de staart danst, dit meer in gebukte stand doet en het in de rug voelt.”

Wong behoort tot de tweede generatie KNTS leeuwendansers, “wij hebben eerst met de Kilin, de Chinese eenhoorn gedanst en enkele jaren geleden zijn de leeuwen erbij gekomen. De Kilin is meer Hakka, terwijl de leeuw bekend is bij de Cantonezen en als modern wordt gezien.” De KNTS-dansers zeggen maar kort een cursus van een Wushi meester te hebben gevolgd en via zelfstudie, het bekijken van dvd’s en websites hebben zij zich de dans aangeleerd. “Bij ons is een ieder welkom om mee te dansen, ook personen met een niet-Chinese achtergrond. Desondanks is er nauwelijks belangstelling vanuit de jongeren, en vrouwen zijn helemaal niet te vinden voor deze dans”, vertelt Lieuw. Wong voegt eraan toe dat door het ontbreken van een leermeester, de jongeren zich ook niet geroepen voelen om deze culturele dans te leren.

Geluk en voorspoed
Volgens Zigang is de leeuwendans een eeuwenoude Chinese traditie en wordt “geacht geluk en voorspoed te brengen. Het speelt een belangrijke rol in de traditionele Chinese godsdienst en op Chinese feestdagen.” Hij is daarom voornemens om in het kader van de culturele uitwisseling tussen Suriname en China, Wushi (leeuwendans) instructeurs en leermeesters te laten halen. “Wij hopen op deze manier onze twee verschillende culturen wederzijds te bevorderen en ontwikkelen. Hoe dan ook, wederzijds begrip op het gebied van cultuur, is de basis voor onze vriendschapsbanden en draagt bij tot de bilaterale relatie.” Zigang zegt dat hij ook gesprekken heeft gevoerd met de ministers van Onderwijs en Sport en Jeugdzaken. De ambassade werkt ernaartoe om Chinese instructeurs voor de sporten: basketbal en badminton naar Paramaribo te halen.

De KNTS-culturele groep treedt behalve op Chinees Nieuwjaar en Maanfeest, ook op verschillende nationale hoogtijdagen op. Wong en zijn groep worden vaak uitgenodigd voor openingen van exposities, en recepties van de overheid en bedrijven. Behalve KNTS beschikken ook de Chinese verenigingen Chung Fa Foei Kon en Fa Tjauw Song Foei over hun eigen culturele groep die de leeuwendans opvoert. De Dong Guan Associatie houdt zich bij hun Kilin-dans, terwijl de Chinese vereniging Zhe Jiang de drakendans beoefent. De inwijding van de drie nieuwe leeuwen is geleid door leermeester Kai Song Lu uit Frans Guyana. Hij heeft vijf jaar geleden ook de intussen verouderde leeuwen ingewijd, een ritueel waarbij ook drank en spijzen worden geofferd.