Advocatuur constateert noodsituatie in rechtspleging

De Orde van Advocaten heeft vastgesteld dat de rechtspleging in Suriname zich in een noodsituatie bevindt. De constatering is zo erg dat volgens de deken van de Orde, Stanley Marica, sprake is van gevaar van de democratische rechtsstaat.

In een motie die aangenomen is door de algemene ledenvergadering, zijn vijf punten opgenoemd die het oordeel van de Orde ondersteunen. Een van de belangrijkste oorzaken is de lange duur van rechtszaken waardoor ook al met een vonnis het rechtsgevoel van de burgers niet wordt bevredigd. “Er is gewoon geen sprake van een adequate rechtspleging”, zei Marica vrijdagmiddag op een persconferentie.

Oplossing zoeken
De Orde heeft vandaag nog het Hof van Justitie en minister Edward Belfort van Justitie en Politie schriftelijk op de hoogte gesteld van de motie en de daarin genoemde knelpunten. Marica benadrukt dat het de advocatuur vooral niet gaat om in deze situatie een schuldige aan te wijzen. In de brief aan het Hof en de minister is dan ook aangeboden samen naar een oplossing te zoeken en zijn voorstellen gedaan. Gehoopt wordt dat snel en effectief wordt gereageerd omdat rekening mee moet worden gehouden dat de samenleving zich rechtsbewust is geworden en niet meer over zich heen laat lopen.

Het tekort aan rechters kan volgens de advocatuur worden opgelost door rechters op te leiden. Er kan gebruik worden gemaakt van wat wordt genoemd ‘mediation’. Dit is een model waar geschillen tussen partijen door een mediator zelf komen tot een oplossing. Marica zegt dat er binnen de advocatuur en daarbuiten voldoende personen zijn die de mediator cursus hebben gevolgd. Alleen zal er bij wet een mediation instituut ingesteld moeten worden. Het Burgerlijk Wetboek biedt daar de ruimte voor. Dit model zou goed gebruikt kunnen worden in het civiele recht.

Tekort aan rechters
Een andere manier om het tekort aan rechters op te vangen is naast de vijfjarige Raio-opleiding mensen te interesseren voor de verkorte driejarige opleiding. Die is vaak bedoeld voor personen die al ruime ervaring hebben met de rechtspleging en zo binnen drie jaar tot rechter kunnen worden opgeleid. Binnen de advocatuur zijn er leden die bereid zijn onder enkele voorwaarden te fungeren als rechter met behoud van hun praktijk. Dit zou enorm helpen in kleine strafzaken.

Marica zegt dat er behoefte is aan minimaal 45 rechters. Nu zijn er slechts negentien. Kort geding zaken kunnen maanden duren. De gewenste duur is volgens Marica van een dag tot zes weken. Bodemgeschillen duren nu enkele jaren, wat veel te lang is.
Een ander knelpunt is dat de wet op de advocatuur dringend moet worden aangepast aan de omstandigheden van de tijd. Marica meent dat het parlement niet alleen wetten moet maken maar ook moet wijzigen en of elimineren.