Democratie, corruptie en het parlementaire stelsel

Geachte burgers van Suriname. Is het jullie nog niet opgevallen dat het hybride politieke stelsel niet beantwoord aan onze democratische aspiraties? Wij hebben bij meerderheid en wel op advies van politici in 1987 een grondwet geaccepteerd die tot op heden aan alle kanten rammelt en dienovereenkomstig vele 'rommeligheden' en vaagheden op diverse gebieden van de maatschappij veroorzaakt. Dit mede naar aanleiding van het ontbreken van een memorie van toelichting, maar ook vanwege het niet formuleren van de materiële wetten waaraan enkele artikelen refereren. Bent u het met mij eens dat dit hybride stelsel mede debet is aan de verhoogde vorm van corruptie die zich op diverse ministeries of elders in het Staatsapparaat voordoet?

Assemblee als hoogste orgaan
In de grondwet is in artikel 55 lid 2 duidelijk aangegeven dat De Nationale Assemblee het hoogste orgaan van de Staat is. Dit hoogste staatsorgaan vertegenwoordigt het volk van de Republiek Suriname en brengt de soevereine wil van de natie tot uitdrukking. Dit orgaan moet onder andere het regeringsbeleid toetsen en beoordelen namens het volk. Er wordt mijns inziens weinig gedaan door DNA om de soevereine wil tot uitdrukking te brengen. In tegendeel wordt veel ruimte geboden aan andere Staatsorganen die verantwoording verschuldigd zijn aan DNA om handelingen te plegen die in vele gevallen niet transparant zijn. Ik vind dat de grondwet zeker op het gebied van het politieke stelsel radicaal gewijzigd moet worden. Overigens heb ik dit in eerdere artikelen ook aan de orde gesteld.

Suriname is mijns inziens beter gebaat bij een zuiver parlementair stelsel en wel om de volgende redenen:
1. Een corrupt kabinet kan tussentijds met gewone meerderheid middels een motie van wantrouwen naar huis gestuurd worden,
2. De ministers zijn hoofdelijk aansprakelijk voor het beleid dat zij voeren en zijn dienovereenkomstig direct verantwoording schuldig aan DNA. Individuele ministers kunnen met gewone meerderheid middels een motie van wantrouwen naar huis gestuurd worden. Uiteraard zal hieraan vooraf moeten gaan, een uitgebreid debat over het beleid van die minister.
3. Het benoemen en ontslaan van ministers wordt transparanter. In elk geval wordt voorkomen dat informele structuren zich bemoeien met het benoemings- en ontslagbeleid van de president,
4. Het staatshoofdschap (symbool van de natie) wordt losgekoppeld van de regerings- of politieke leider,
5. Ook kan DNA middels een motie van wantrouwen de regeringsleider (premier) bij gewone meerderheid naar huis sturen.
Ik pleit vurig voor het herintroduceren van het zuiver parlementaire systeem in Suriname. Dit houdt in dat de grondwet van 1987, laatstelijk gewijzigd in 1992, teruggenomen moet worden door het volk. Ik denk dat wij serieus hierover moeten nadenken willen wij de democratische beleving verder uitbouwen, maar meer nog om de corruptie bij het gouvernement tot het absolute minimum terug te dringen.
Ik roep tenslotte alle Surinamers op om serieus over dit soort macrovraagstukken na te denken en dit niet over te laten aan een kleine selecte groep.

Bert Eersteling