Ingezonden: Ongeautoriseerd gebruik (beeld) materiaal

Staat u mij toe via uw medium een behoorlijk kwalijke zaak aan het licht te stellen namelijk de ethiek van (sommige) Surinaamse journalisten & redacteuren.
Het blikt in de Surinaamse journalistiek schering en inslag te zijn dat er ongeautoriseerd gebruik wordt gemaakt van (beeld) materiaal waar rechten op rusten. Er wordt gebruik gemaakt van de intellectuele eigendommen van anderen zonder op z'n minst te doen aan bronvermelding.

Recentelijk ben ik als (luchtvaart) fotograaf met dit fenomeen in aanraking gekomen op interneteditie van dagbladen bij een artikel dat handelde over de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij. Er is ongeautoriseerd gebruik gemaakt van een foto van ondergetekende waarbij dus mijn rechten als maker van de foto zijn geschonden. Ik ben op geen enkele wijze gecompenseerd door één van de uitgevers van de kranten.
Wel zijn binnen 24 uur na mijn melding bij de redactie de foto's (die overigens zwaar verminkt waren) van de betreffende website verwijderd.

Plagiaat en auteursrecht
Is dit een probleem om serieus aandacht aan te besteden, ja zeker.
Zeker als ik recentelijk een (gedeelte) van een interview met korpschef Humphrey Tjin Liep Shie van het KPS heb gezien, waarbij hij duidelijk en is niet mis te verstane woorden aangaf dat plagiaat strafbaar is.
Plagiaat of letterdieverij is het overnemen van andermans werk zonder correcte bronvermelding. Hierbij wordt een werk van literatuur, wetenschap of kunst gebruikt en vervolgens gepubliceerd of vermenigvuldigd zonder vermelding van de oorspronkelijke auteur, waarbij de pleger van het plagiaat doet voorkomen alsof dit zijn eigen oorspronkelijke werk is. Vaak gaat plagiaat samen met het schenden van het auteursrecht (piraterij), maar dat is niet altijd het geval.

In samenhang hiermee moet gezien worden het auteursrecht. Wat is nu auteursrecht?
Auteursrecht is het recht van de maker of een eventuele rechtverkrijgende van een werk van literatuur, wetenschap of kunst om te bepalen hoe, waar en wanneer zijn werk wordt openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Het auteursrecht ontstaat in de meeste landen (waaronder Nederland en België) van rechtswege, als gevolg van de Berner Conventie. Men hoeft niets te deponeren of te registreren.

Aanvankelijk was het auteursrecht bedoeld voor de tekst van boeken, maar door een geleidelijke uitbreiding van het werkingsgebied is het tegenwoordig ook op veel andere zaken van toepassing, zoals toespraken, software, foto's, films, opgenomen muziek, beeldende kunstwerken, bouwwerken en journalistiek werk.

Als er dus ongeautoriseerd gebruik wordt gemaakt van een door mij gemaakte foto dan dien ik daar op wat voor wijze dan ook voor gecompenseerd te worden omdat mijn intellectuele rechten als maker geschonden worden.
Voor bovenstaande zaken dient er aangifte gedaan te worden en daarin schuilt nou net het probleem zeker vanuit het buitenland.

Echter rust op schouders van de Surinaamse maker van welk werk dan ook een mooie taak om te durven aangifte te doen tegen de inbreuk op zijn of haar intellectuele rechten in welke vorm dan ook. Daarvoor dient er uiteraard ook de medewerking te zijn van het KPS om die aangifte serieus te nemen en er daadwerkelijk iets mee te doen.

Flauwe excuses
Een maker van welk werk dan ook, in dit geval een foto, waar rechten op rusten, heeft ook kosten gemaakt en dient daarvoor gecompenseerd te worden. Bij de kosten dient u onder andere te denken aan de tijd die erin is gestoken, gebruik/afschrijving van lenzen en camera, de tijd en het geld gestoken in het scholen en oefenen om een bepaald niveau te bereiken (niet iedereen met een foto toestel in de hand is een fotograaf), promotionele kosten, brandstof kosten voor vervoer etc etc. Dan heeft de maker dus recht om als zijn of haar werk wordt gebruikt daarvoor gecompenseerd te worden op een nader et elkaar overeen te komen manier.
Zeker als het commerciële media huizen betreft waarbij er dus geld wordt verdiend (met het intellectueel beschermde werk).

Het is ten hemel schreiend als de redacteur als flauw excuses aanbrengt De webbeheerder heeft per abuis een verkeerde foto via de zoekmachine gepakt en geüpload op de website. Deze is na uw melding terstond verwijderd van de site. of We zullen nagaan hoe het kan dat deze foto bij het bericht is geplaatst. Ondertussen plaatsen wij een andere foto.
Het wordt de hoogste tijd en dat redacteuren hun werk serieus gaan nemen en ook aandacht gaan besteden aan het ongeautoriseerd gebruik van intellectuele eigendommen van personen en bij gebruik een redelijke vergoeding gaan betalen voor het gebruikte materiaal.
De doorsnee (niet brood) fotograaf zal het niet te doen zijn om de centen maar om een billijke vergoeding voor het gebruik van zijn of haar foto.

Douwe C. van der Zee
(luchtvaart) fotograaf