VVD en PVV grote winnaars verkiezingen Nederland

Met 99 procent getelde stemmen is de VVD naar alle waarschijnlijkheid de grootste partij in Nederland. De liberalen haalden gisteren 31 zetels bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer, een groei van 9 zetels. De PvdA eindigt vlak daarachter met een zetel minder en een verlies van twee ten opzichte van de verkiezingen in 2006. De tweede grote winnaar is de PVV van Geert Wilders die 24 zetels in de wacht sleepte en daarmee een winst van 15 boekte.

Het CDA van demissionair premier Jan Peter Balkenende is nu de vierde partij van het land: de christendemocraten verloren 20 zetels en blijven steken op 21. Balkenende trok in de loop van woensdagavond zijn conclusies en stapte op; hij keert ook niet terug als parlementslid.

De politici houden stuk voor stuk nog een kleine slag om de arm omdat de uitslagen nog niet definitief zijn. In theorie zou dat een verschil van een zetel kunnen uitmaken en dat is vooral van belang voor het bepalen van de grootste partij. Het wachten is nog op de stemmen van de kiesgerechtigden in het buitenland. De uitslag daarvan wordt vrijdag bekendgemaakt. Intussen is de uitslag in Rotterdam ook nog niet officieel; hier zijn uitslagen doorgegeven bij 80 procent getelde stemmen. Pas op dinsdag maakt de Kiesraad de definitieve uitslag bekend.

Het werd gisteren een spannende verkiezingsnacht die door de nek-aan-nek race tussen VVD en PvdA veel langer duurde dan gewoonlijk. VVD en PvdA gingen aanvankelijk gelijk op met 31 zetels tot de Partij voor de Dieren op het moment dat 90 procent van de stemmen was geteld een zetel van de PvdA afsnoepte. Het traditionele lijsttrekkersdebat rond middernacht is verplaatst naar donderdagavond. De opkomst lag gisteren op 74 procent en dat is een stuk lager dan bij voorgaande parlementsverkiezingen. Alleen in 1998 gingen iets minder mensen (73,3 procent) naar de stembus.

Het is voor het eerst in de geschiedenis dat de VVD als grootste partij uit de bus komt. Een andere primeur is dat de grootste partij nog nooit zo weinig zetels haalde. Minstens zo opvallend is de enorme winst van de PVV van Wilders die met zijn opmerkingen over de islam en het vreemdelingenbeleid ook in het buitenland gemengde reacties oproept. In de eerste vergadering vanochtend met zijn nieuwe fractie heeft Wilders meteen al een belangrijke eis laten vallen. Het verhogen van de AOW-leeftijd is wat de PVV betreft geen breekpunt tijdens een eventuele kabinetsformatie. Deze uitspraak staat haaks op zijn voornemen van vóór de verkiezingen maar Wilders geeft daarmee ook met zoveel woorden toe dat zijn partij graag wil regeren.

De vorming van een nieuw kabinet wordt vermoedelijk een lastige opgave. De regering moeten kunnen terugvallen op een meerderheid van minstens 76 van de 150 volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer en daar zijn minimaal drie partijen voor nodig. Een coalitie van de drie gevestigde partijen VVD, PvdA en CDA zou een meerderheid van 82 zetels hebben. Een paarse coalitie van VVD, PvdA, Groen Links en D66 komt op 81 zetels, terwijl een rechts kabinet van VVD, PVV en CDA op de steun van 76 Kamerleden kan rekenen.

De definitieve uitslag van de parlementsverkiezingen is naar verwachting pas volgende week dinsdag bekend. De voorlopige uitslag op basis van 99 procent getelde stemmen met tussen haakjes het aantal zetels bij de verkiezingen van vier jaar geleden: VVD 31 (22), PvdA 30 (33), PVV 24 (9), CDA 21, SP 15 (25), Groen Links 10 (7), D66 10 (3), Christen Unie 5 (6), SGP 2 (2), Partij voor de Dieren 2 (2). Rita Verdonk van TON (Trots op Nederland) die na haar vertrek uit de VVD één zetel bezette, verdwijnt uit het parlement.