Ingezonden: Suriname juicht, ma mi, mi heelu!

Niets is zo vernederend als wanneer ‘vreemden’ je woning binnendringen, het huis overhoophalen en ervandoor gaan met je spullen (waardevol of niet). Het gevoel dat je daaraan overhoudt, is één van onbeschrijfelijke haat en wrok tegen alle-volgens-jou slampampers. Je wenst werkelijk alles en iedereen die onder meer op de hoek van de straat hangen, de dood. Dit weet ik, omdat ik slachtoffer ben van inbraak en beroving.

In 1993 werd mijn gouden halsketting vanuit een Lijn 7 weggerukt. De politie van Latour kamde de buurt af zonder resultaat en ik vervloekte de dader en zijn hele familie. In 2001 werd mijn huis overhoopgehaald. Dat was een ware verhuizing, want haast de volledige inboedel werd meegenomen. Letterlijk en figuurlijk sliep ik twee wekenlang op de vloer door onder meer het ‘bevuilde’ gevoel van aantasting van mijn privacy. In 2011 werd er, na vele pogingen, wederom ingebroken, deze keer namen zij voornamelijk elektronische apparaten mee. Een veilig gevoel in eigen huis heb ik vooralsnog niet, ondanks de woning nu uitermate beveiligd is. Dus een inbraak of beroving, ja, ik weet hoe pijnlijk die zijn. Om niet te praten van vrouwen die ook nog verkracht worden, of familieleden die worden doodgeschoten. De overwegingen om een vuurwapen aan te schaffen, dwalen nog in mijn hoofd. Want, eenieder die voortaan de poging waagt mijn huis binnen te dringen, moet maar wensen dat ik niet thuis ben, want als de politie jou niet kan aanpakken, ik wel.

Desondanks, wil ik niet dat de politie zonder dat de omstandigheden dat toestaan, in mijn naam doodt. Mi heelu (vrij vertaald, ik huiver en ik was mijn handen in onschuld). Met veel afschuw heb ik daarom de afgelopen dagen geluisterd naar de verklaringen van de procureur generaal, de korpschef en de minister van Justitie & Politie over het laatste politieoptreden, waarbij vier verdachten zijn doodgeschoten. De stille getuigen (de ontelbare kogelgaten in het voertuig, de lijken onbewapend op de grond et cetera) vertellen een ander verhaal. In één woord: afschuwelijk! Dit was onnodig en is in strijd met recht en billijkheid. Het commentaar ‘op de vlucht doodgeschoten’ van de korpschef slaat nergens op, omdat er helemaal geen sprake was van noodweer of een vuurgevecht. Of is de politie niet getraind om verdachten onder alle omstandigheden staande te houden? Of was het überhaupt niet de bedoeling om die verdachten levend voor het gerecht te brengen? Wat het antwoord ook mag zijn, dit recente politieoptreden weerspiegelt paniek bij een korps dat gefrustreerd is door de grote maatschappelijke druk om de criminaliteit eens en voor altijd goed aan te pakken. Mijn conclusie is dat de politie buiten haar boekje is gegaan, omdat een executie zoals deze, niet nodig was.

Maar het meest verfoeilijke is dat het merendeel van Suriname juicht, politici zwijgen en mensenrechtenorganisaties en -activisten zijn onvoorstelbaar stil. Je krijgt kippenvel van de reacties op onder andere Facebook. Zijn deze de gevoelens die leven onder ons: ongenuanceerde uitspraken, elkaar napraten, afhankelijk van onze posities situaties goed- of afkeuren en geen kritische houding jegens onze ’s lands instituten. Horen wij niet als Surinamers tezamen een wakend oog in het zeil te houden en daardoor de rechtsstaat te helpen beschermen. Of hebben wij Surinamers geen weet van hoe de rechtsstaat dient te functioneren, wat de rechten en plichten zijn van de overheid en van de burgerij, inclusief verdachten? Of is Suriname een politiestaat, waar gewapende machten naar believen hun gang kunnen gaan, zonder respect voor wet en recht? Neen, mi heelu, want in iedere goed functioneerde rechtsstaat hoort de politie (rechterarm van het Openbaar Ministerie) verdachten op te sporen en in bewaring te nemen. De bewijslast wordt door een officier van justitie in de rechtszaal voorgelegd aan en verdedigd bij de rechter, terwijl de advocaat van de verdachte tegenargumenten aandraagt. Na beiden te hebben gehoord, velt de rechter een oordeel of de verdachte al dan niet schuldig is. Zelfs de grootste criminelen hebben rechten en horen op een behoorlijke manier behandeld te worden.

Ik pleit niet voor criminelen, maar ik wil wel leven in een land dat respect heeft voor de rechten van alle burgers. Ik wil leven in een land waar ik met opgeheven hoofd kan zeggen, de politie is mijn burgervriend. Ik wil leven in een land waar het ministerie van Justitie en Politie, ook zijn justitiepoot heel serieus neemt en burgers laat weten wat hun rechten zijn en hoe de rechtsstaat hoort te functioneren, en niet alleen de politieapparaat versterkt. Maar meer nog, wil ik leven in een land waar ‘het recht voor eenieder geldt’.
Wij weten ook dat velen, bijna het grootste deel van ons land, onder de armoedegrens leven. Ik weet het, omdat ik ook uit dat milieu kom. Tot de middelbare school heb ik in het hart van Groot-Paramaribo, in een krot gewoond zonder stromend water en elektriciteit. Alles wat wij hadden is in de binnenlandse oorlog kapot geschoten. Als vluchteling hadden wij geen goede opvang. Velen zitten nog steeds in die situatie, zonder positieve vooruitzichten. Terwijl de zogenaamde elite ‘criminele’ man op de hoek, van wie iedereen weet hoe hij aan zijn geld komt, rondrijdt in de grootste en nieuwste auto’s, de invloedrijkste vrienden heeft en zijn kinderen naar de beste scholen stuurt.

Nou, is dit geen pleidooi om anderen te beroven, te verkrachten en te vermoorden. Maar overheid biedt perspectieven. Want laten wij eens eerlijk zijn, hoe velen het ook willen ontkennen, armoede en uitzichtloosheid zijn nog altijd de grootste oorzaak van de zogenaamde ‘harde’ criminaliteit. Let wel: de harde criminaliteit met overvallen en inbraken met geweld. Want, wat wij uit het oog verliezen, of bewust doen verliezen, zijn de meerdere vormen van criminaliteit die naar mijn inziens veel meer schade berokkenen aan grote delen van ons land en waarbij vooral de arme klassen worden benadeeld. Heeft het ministerie van Justitie & Politie hiervoor ook al beleid ontwikkeld? Is er beleid om alle burgers gelijke ontwikkelingskansen te geven en te voorkomen dat met name jongeren het criminele pad kiezen? Is er beleid om te voorkomen dat onze jongeren vrijelijk in aanraking komen met drugs, of als gebruiker of koerier?

Dus, laat heel Suriname juichen bij het wederom falen van ons politie- en justitieapparaat, ma mi, mi heelu.
Erna Aviankoi
Een waakzame burger