Macron heeft nieuwe premier, maar dezelfde oude problemen

Toen de ervaren centrist Francois Bayrou, de nieuwe premier van Frankrijk, in de jaren negentig minister van Onderwijs was, leidde zijn plan om de subsidies voor privéscholen te verhogen tot landelijke protesten. Hij gaf snel toe en zou nog vier jaar op zijn post blijven.

Drie decennia later zal hij een andere kracht tegenkomen in de vorm van een verdeeld parlement, waar een van zijn eerste taken - als vierde premier van het jaar van president Emmanuel Macron - zal zijn om een ​​begroting voor 2025 goed te keuren.

Ten eerste moet hij een regering benoemen die, net als die van zijn voorganger Michel Barnier, minderheidssteun in het parlement zal hebben en kwetsbaar zal zijn voor aanvallen van extreemrechtse en linkse tegenstanders.

De verdrijving van Barnier en zijn kabinet - de eerste keer dat het Franse parlement sinds 1962 stemde om een ​​regering te verwijderen - leek zelfs degenen die achter de zet stonden te verbijsteren. Voorlopig is er steun van alle partijen voor noodwetgeving om ervoor te zorgen dat de overheidsfinanciering niet opdroogt, maar dan begint het harde werk aan een begroting voor volgend jaar.

"De moeilijkheden blijven hetzelfde als onder Michel Barnier," vertelde Arnaud Benedetti, hoogleraar aan de Sorbonne-universiteit, aan Reuters. "Een motie van wantrouwen lijkt op korte termijn in ieder geval niet waarschijnlijk."

Een medewerker van Macron zei dat Bayrou de "meest consensuele kandidaat was die mensen bij elkaar kon brengen." Socialisten zeiden dat hij meer van hetzelfde vertegenwoordigde.

Schuld een 'moreel probleem'
Bayrou (73) was een carrièrepoliticus en de fakkeldrager van het centrisme totdat Macron in 2017 het politieke landschap hervormde en de traditionele mainstreampartijen opblies in een campagne waar Bayrou zich resoluut achter schaarde.

Bayrou heeft in het verleden al eens hard gesproken over de risico's die de groeiende schuldenberg van Frankrijk met zich meebrengt.

Vrijdag deed hij dat opnieuw, door te zeggen dat de schulden van het land net zo goed een "moreel probleem" als een financieel probleem zijn. "Ik hoor uw waarschuwing over de ernst van de situatie en ik ben het met u eens," vertelde hij Barnier.

Maar hij hecht veel waarde aan het bewaren van de vrede, of dat nu met de vakbonden, wetgevers of de talloze machtige gevestigde belangen in Frankrijk is.

"Ik vind het leuk om te repareren," vertelde hij La Tribune Dimanche in zijn eerste interview afgelopen weekend.

Het bewaren van de vrede in een Nationale Assemblee die wordt gedomineerd door drie strijdende partijen zal echter vrijwel onmogelijk zijn.

De weerstand van wetgevers tegen de begrotingswet voor 2025 leidde tot de ondergang van Barnier en linkse leiders zeggen dat ze Bayrou misschien ten val willen brengen als hij ook speciale constitutionele bevoegdheden zou gebruiken om de begroting erdoor te drukken zonder stemming in het parlement.

"Het meenemen van eisen van oppositiepartijen kan fiscaal kostbaar zijn en de mate van fiscale consolidatie kan volgend jaar als gevolg daarvan beperkt zijn", aldus Raphael Brun-Aguerre van JP Morgan in een notitie.

Dat was dezelfde conclusie die ratingbureau Moody's zaterdag trok, door de rating van Frankrijk met één trede te verlagen, omdat de val van de regering van Barnier de kans op een significante verbetering van de Franse overheidsfinanciën had verkleind.

Rode lijnen begroting van extreem-rechts
Macron voerde de hele week gesprekken met partijleiders, van centrumrechtse Republikeinen tot de communisten.

Hij deed een beroep op alle 'Republikeinse krachten' om zich te verenigen, maar koos ervoor om oproepen van de Socialistische Partij om een ​​premier uit hun gelederen te benoemen te weerstaan, omdat hij niet het risico wilde lopen de hervormingen terug te draaien die de op één na grootste economie van de eurozone liberaliseerden en het pensioenstelsel op een financieel gezondere basis plaatsten.

Desalniettemin zal de pensioenhervorming van de president in 2023 in het vizier van zijn tegenstanders blijven.

"Onze rode lijnen blijven," vertelde Jordan Bardella, leider van de extreemrechtse Nationale Rally, aan verslaggevers kort nadat Bayrou werd benoemd. Die rode lijnen omvatten het indexeren van pensioenen aan de inflatie gedurende 2025.

Een opiniepeiling deze week toonde aan dat 35%-38% van de kiezers van plan was om Bardella's baas, Marine Le Pen, te steunen bij de volgende presidentsverkiezingen in 2027 - een niveau dat de extreemrechtse leider nog nooit eerder had gezien en haar op voorsprong zette.

Bovendien, zelfs als Bayrou's politieke tegenstanders niet in de weg staan, zullen de uitdagingen voor zijn toekomstige regering immens zijn.

Het zal het begrotingstekort moeten terugdringen van een geprojecteerde 6,1% voor 2024, terwijl protestgevoelige vakbonden op afstand moeten worden gehouden, de militaire uitgaven voor Oekraïne moeten worden verhoogd en manieren moeten worden gevonden om een ​​kwakkelende industriële sector te ondersteunen.

Barnier had beloofd het tekort terug te dringen met belastingverhogingen voor de rijken en voor grote bedrijven, evenals een beperking van de geplande stijging van de pensioenbetalingen. Maar deze maatregelen werden terzijde geschoven toen zijn regering ten val kwam.

Voormalig minister van Financiën Bruno Le Maire, die door wetgevers die zijn rol in het falen van Frankrijk om het tekort terug te dringen, is ondervraagd, gaf een vernietigende aanklacht tegen het parlement. "Deze vergadering belast, geeft uit, censureert," zei hij. "Het heeft al lang elk gevoel voor economische en budgettaire realiteit verloren."