Het overlijden van oud-president Ronald Venetiaan roept bij velen gevoelens van respect en dankbaarheid op. Niet alleen om wat hij heeft betekend als politicus en bestuurder, maar vooral om wie hij was als mens. Venetiaan behoorde tot die zeldzame categorie leiders die gezag wisten te combineren met bescheidenheid. Zijn optreden was nooit op de voorgrond, maar zijn invloed was voelbaar in de wijze waarop hij het politieke en morele kompas van het land mee bepaalde.

Zijn tactisch vermogen en principiële houding vormden de kern van zijn leiderschap. Hij handelde met bedachtzaamheid, sprak met precisie, en hield zich ver van politieke schreeuwerigheid. Wat hem onderscheidde, was zijn vasthoudendheid: de overtuiging dat politiek in dienst moest staan van het Surinaamse belang, niet van partij- of persoonlijke winst.

Zijn principieel karakter en benadering van zaken hebben hem niet altijd populair gemaakt, maar ze brachten hem wel iets waardevollers: waardering en respect, bij vriend én vijand. In een tijd waarin compromissen vaak werden gesloten om populariteit te winnen, koos Venetiaan er bewust voor om trouw te blijven aan zijn overtuigingen, ook als dat weerstand opriep. Hij bleef zichzelf - standvastig, integer en bescheiden.

Opvallend genoeg is Venetiaan, in een politiek landschap dat niet zelden werd overschaduwd door corruptie en zelfverrijking, nooit persoonlijk in opspraak gekomen. Er kleeft geen zweem van malversatie of machtsmisbruik aan zijn naam - een zeldzaamheid die zijn reputatie als staatsman alleen maar versterkt.

Zijn staatsmanschap kwam het best tot uitdrukking in de manier waarop hij samenwerkte met zijn vicepresidenten, met name Jules Ajodhia. Hun samenwerking stond symbool voor vertrouwen, stabiliteit en eenheid van bestuur - een schril contrast met de verdeeldheid en spanningen die de afgelopen jaren het hoogste bestuursniveau hebben getekend. Waar Venetiaan en Ajodhia elkaar aanvulden, lijken hedendaagse combinaties eerder te botsen dan te bouwen.

Enigszins begrijpelijk is de wens van Venetiaan om geen staatsbegrafenis te willen. Het past bij zijn aard - wars van uiterlijk vertoon, bescheiden in alles wat hij deed. Maar misschien is juist daarom die staatsbegrafenis wél gepast. Want een staatsbegrafenis is niet slechts een bij wet vastgestelde formaliteit; het is een uitdrukking van nationale erkenning. Venetiaan was een boegbeeld van waardigheid, een zeldzame publieke figuur die boven partij en tijd uitsteeg. De staatsbegrafenis zou niet alleen eer doen aan zijn nalatenschap, maar ook symbool staan voor wat wij als samenleving zouden moeten koesteren: karakter, principes en fatsoen in het openbaar bestuur.

Voor de generatie die vandaag leiding geeft - en voor wie morgen in hun voetsporen treedt - ligt daar misschien de belangrijkste les van Venetiaan. Macht is tijdelijk, maar moreel gezag is blijvend. In een wereld waar schreeuwers vaak het podium domineren, herinnerde hij ons eraan dat echte leiders niet het hardst praten, maar het meest luisteren. Zijn naam zal blijven voortleven, niet door standbeelden of straten, maar door het voorbeeld dat hij naliet: dat integriteit en eenvoud de hoogste vormen van leiderschap zijn.

Wilfred Leeuwin