De Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO) heeft in haar jaarverslag over 2024 de nadruk gelegd op de versterking van de gezondheidszorg in Noord- en Zuid-Amerika te midden van meerdere uitbraken van infectieziekten, een hoge afhankelijkheid van buitenlandse medicijnen en vaccins, en blijvende gezondheidsongelijkheid.

De organisatie ondersteunde afgelopen jaar 35 lidstaten, met in totaal ruim 1 miljard mensen. Tegelijkertijd werd de 100e verjaardag van de Pan-Amerikaanse Gezondheidscode gevierd, de eerste internationale overeenkomst die zich richt op grensoverschrijdende bestrijding van ziekten.

PAHO-directeur Dr. Jarbas Barbosa noemt 2024 een jaar van veerkracht en samenwerking: “We hebben krachtige initiatieven gelanceerd, niet alleen om ziekten te detecteren en behandelen, maar ook om zorgsystemen structureel te verbeteren.”

Uitbraken en gezondheidsdreigingen
Het rapport meldt een forse stijging van denguegevallen – met ruim 13 miljoen infecties en meer dan 7.700 doden, vooral in Brazilië. Ook vogelgriep (H5N1) werd vastgesteld bij 66 mensen in de VS en 1 in Canada. Daarnaast verspreidde het Oropouche-virus zich over 12 landen.

PAHO ondersteunde landen met snelle risicobeoordelingen, realtime monitoring en coördinatie via haar 24/7 surveillancesysteem. Nieuwe commissies en taskforces zijn opgezet voor onder meer zoönotische influenza en moedersterfte.

Eerstelijnszorg en chronische ziekten
Een belangrijk speerpunt was de versterking van de eerstelijnsgezondheidszorg (PHC), onder meer via samenwerking met de Wereldbank en Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank. In landen als Guatemala en Chili leidde dat tot een uitbreiding van het zorgpersoneel en een toename in zorgdekking.

Daarnaast zette PAHO zich in voor betere zorg bij chronische aandoeningen zoals hypertensie, diabetes en kanker. Via het HEARTS-initiatief worden inmiddels 5,7 miljoen mensen behandeld voor hoge bloeddruk in 33 landen.

Minder afhankelijk van import
Een ander zwaartepunt was het vergroten van de regionale zelfredzaamheid op het gebied van geneesmiddelenproductie. PAHO ondersteunde o.a. de ontwikkeling van mRNA-vaccins tegen vogelgriep in Argentinië en Brazilië. Tegelijk werd gewerkt aan technologieoverdracht en samenwerking met fabrikanten als Pfizer.

Vaccinatie en digitale vooruitgang
De vaccinatiegraad in de regio steeg voor het eerst boven het pre-pandemische niveau. Via PAHO’s revolverende fondsen werden 224 miljoen vaccindoses geleverd. Ook zette de organisatie stappen in de digitale transformatie van de zorg, ondersteund door $900 miljoen aan leningen.

Regionale samenwerking
Tot slot fungeerde PAHO als neutrale onderhandelingspartner in de mondiale discussies over een nieuw Pandemieakkoord. Met het PAHO Forward Plan 2.0 wil de organisatie haar efficiëntie en transparantie verder verbeteren.

Vooruitblik
Met nieuwe uitbraken en structurele uitdagingen blijft PAHO inzetten op een geïntegreerde aanpak. "Gezondheidszekerheid is geen eenmalige actie, maar een voortdurende inzet," aldus Dr. Barbosa. "Alleen door samenwerking en innovatie kunnen we zorgen voor toegankelijke zorg voor iedereen in de regio."