Column: Wereldnieuws nader belicht; Mexico
12 Feb, 00:59
foto
Marten Schalkwijk


Mexico is de grootste handelspartner van de Verenigde Staten (VS) geworden. Eerder was Mexico het ook al, maar daarna verloor het deze positie aan het economisch snelgroeiende China. Wat is er aan de hand?

Mexico als buurland
Mexico is een groot land, 12 keer groter dan Suriname, met bijna 130 miljoen inwoners. Er zijn 20 steden met meer dan 1 miljoen inwoners en Mexico stad heeft er zelfs meer dan 22 miljoen. De economie doet het best goed en het werkloosheidspercentage is minder dan 3% (waarbij de grote informele sector is meegeteld). Er zijn heel wat industriële steden in Mexico, maar er is ook een grote diensten- en toerismesector. Mexico heeft het voordeel dat ze aan twee zeeën grenst en dus vanuit meerdere havens haar goederen kan exporteren en importeren. Het grootste voordeel is dat Mexico aan de Verenigde Staten grenst en dat betekent dat ze heel dichtbij een grote consumentenmarkt zijn.

Mexico profiteert van spanning tussen VS en China
De relaties tussen de VS en de Volksrepubliek China staan al een aantal jaren onder druk. China wordt door de VS gezien als zijn grootste concurrent, zowel economisch als politiek. De export van China naar de VS is enorm toegenomen in de loop der jaren, terwijl de export naar China vanuit de VS veel minder hard ging. Daardoor is er een enorm handelstekort ontstaan in de VS ten opzichte van China, hetgeen de handelsrelatie verder onder druk zette.
Onder president Trump (januari 2017 – januari 2021) werden er maatregelen getroffen tegen China m.n. via hogere importtarieven op een aantal producten. 

President Biden heeft de tarieven niet teruggedraaid en het effect is dat bepaalde producten uit China nu goedkoper uit andere landen kunnen worden geïmporteerd in de VS. De maatregelen hebben de import uit China verminderd, waardoor Mexico die plaats kon overnemen.

De-risking en nearshoring
Tijdens de Covid pandemie gingen veel landen zich isoleren, waardoor er minder gereisd en uitgegaan werd en de economie achteruit ging. De import en export leden hier ook onder. Veel bedrijven, waaronder transportbedrijven moesten inkrimpen. Nadat de COVID pandemie onder controle was en mensen zich weer vrij konden bewegen, nam de vraag naar producten toe, maar bleek er door de vele ontslagen gebrek aan capaciteit te zijn in met name de transportsector. Dit werd versterkt door de oorlog in Oekraïne, waarbij de aanvoer van graan, olie en gas problematisch werd. De verschepings- en afhandelingskosten gingen hierdoor flink omhoog en met name bij producten die van ver moesten komen leidde dit tot schaarste.

Overheden gingen beseffen dat ze afhankelijk waren van producten en onderdelen uit verre landen en dat bepaalde sectoren daardoor in problemen kwamen. Dit samen met de hoge transportkosten, leidde tot het idee van ‘nearshoring’ d.w.z. dat productie en aanvoer dichter bij de consument gebracht moesten worden. Dit zou de transportkosten omlaag drukken en het risico van verstoring van de markt beperken. Uitvoering van dit concept werkte in het voordeel van Mexico, omdat ze buurland zijn van de Verenigde Staten.

USMCA en andere voordelen
Productie in Mexico heeft voor de VS niet alleen het voordeel dat het dichtbij gelegen is, maar ook is het een economisch stabiel land met relatief lage arbeidskosten en een goede infrastructuur. De VS zou het liefst zelf de producten willen maken, maar door hogere arbeidskosten worden veel producten dan erg duur voor de consument, die dan liever goedkopere importproducten koopt. Dat was het grote voordeel van China, waar de arbeidskosten erg laag waren.
Mexico is na Brazilië de grootste economie ten zuiden van de VS. 

Mexico heeft echter een aantal handelsvoordelen ten opzichte van veel andere landen. Ze zijn lid van de ‘United States-Mexico-Canada Agreement’ (USMCA), welke in 2020 in werking trad. Dit is de opvolger van het NAFTA verdrag dat door de Trump regering heronderhandeld werd. Het USMCA verdrag brengt grote handelsvoordelen voor de landen met zich mee. Sommige bepalingen zijn strenger geworden dan onder het NAFTA verdrag zoals de bepaling dat auto’s voor 75% (i.p.v. 62,5%) in één of meerdere USMCA landen gemaakt moesten zijn om voordelig geïmporteerd te kunnen worden. Deze laatste bepaling heeft gemaakt dat bepaalde bedrijven uit China en andere landen nu zijn gaan produceren in Mexico, zodat zij de markt in de VS toch kunnen binnenkomen.

Ondanks grensproblemen toch goede buren
De VS en Mexico hebben in hun bilaterale geschiedenis veel problemen en grensconflicten gehad. Er zijn de afgelopen jaren miljoenen personen illegaal vanuit Mexico de grens naar de VS overgestoken. De meeste immigranten komen van buiten Mexico en vormen dus ook een probleem voor Mexico. Daarnaast heeft Mexico enorm te leiden onder het feit dat ze een van de landen zijn waar de georganiseerde misdaad het hoogst is.

Toch zijn de VS en Mexico als buren op elkaar aangewezen. Mexico is een van de grootste exporteurs van olie naar de VS, terwijl het omgekeerd veel olieproducten en gas importeert uit de VS. Meer dan driekwart van de export van Mexico gaat naar de VS, terwijl meer dan 40% van haar import uit de VS afkomstig is. De waarde van de investeringen van Amerikaanse bedrijven in Mexico werd in 2022 op US$ 130 miljard geschat, terwijl Mexicanen bijna US$ 34 miljard in aandelen in de VS hebben geïnvesteerd. Er is dus sprake van wederzijds voordeel dat door opeenvolgende regeringen niet kapot gemaakt kon worden.

Marten Schalkwijk
Politiek analist

Advertenties