Sharman: Landelijke evenredigheid 100% in lijn met CHof
03 Oct 2023, 00:00
Dew Sharman, voorzitter van de commissie van rapporteurs maandag aan het woord.
De Nationale Assemblee is eensgezind begonnen met de behandeling van de wijziging van de Grondwet en Kiesregeling. Diverse fractieleiders benadrukten het grote belang van de wijziging waardoor de verkiezingen gehouden kunnen worden op 25 mei 2025. De Nationale Assemblee gaat voor landelijke evenredigheid. Hierdoor is er draagvlak tussen alle fracties, aangezien de fractieleiders samen de initiatiefwetten hebben ingediend. De voorzitter van de commissie die de openbare behandeling voorbereid, Dew Sharman (VHP), benadrukte dat het kiesstelsel met landelijke evenredigheid volledig in lijn is met de uitspraak van het Constitutioneel Hof (CHof) en een toetsing glansrijk zou doorstaan.
De landelijke evenredigheid heeft de aspiraties van het meest rechtvaardige kiesstelsel dat al jaren leeft onder grote delen van de samenleving, stelde Sharman bij de behandeling maandag. Kandidaten worden gekozen bij evenredige vertegenwoordiging bij grootste gemiddelde en voorkeurstemmen. Alle kandidaten hebben dan evenveel kans om gekozen te worden. Het gaat om een kiesstelsel waarbij elke stem hetzelfde gewicht heeft, niet in strijd is met het gelijkheidsbeginsel en rechtvaardig is (one person, one vote, one value). Het stelsel is duurzaam en niet onderhevig aan verschuivingen van het electoraat.
Suriname wordt één kiesdistrict. De zetels worden op hetzelfde aantal stemmen verkregen, waardoor alle stemmen gelijk zijn. Sharman voerde aan dat er geen verlies is van stemmen, noch is er sprake van goedkope en dure zetels. De landelijke evenredigheid is "honderd procent in lijn met de beslissing van het Constitutioneel Hof". Het electoraat heeft de keuze uit 51 kandidaten, wat de democratische beleving flink verruimt, in tegenstelling tot het districtenstelsel.
Assembleelid Stephen Tsang (NDP) merkte net als enkele fractieleiders op dat niet over één nacht ijs is gegaan voordat de initiatiefwetten over het kiesstelsel zijn ingediend. Er zijn vanaf de uitspraak van het CHof diverse modellen gepresenteerd en bediscussieerd met verschillende stakeholders. "Er is heel veel te zeggen over de verschillende inzichten, modellen en vooral wenselijkheden van uiteenlopende groeperingen voor een nieuwe kiesregeling, maar we mogen niet uit het oog verliezen, dat er een zeker politiek draagvlak moet zijn onder de fracties in DNA, want anders komt er geen wijziging. En dat is de keiharde realiteit. We hebben in ieder geval nu een consensusmodel, welke is ingediend door alle fractieleiders in DNA. Het standpunt van de NDP is dat de verkiezingen uiterlijk op 25 mei 2025 worden gehouden en geen dag later", benadrukte Tsang.
Diverse leden van de commissie van rapporteurs hebben praktische vragen gesteld. Ook over de verkiezing van ressort- en districtsraden. Patrick Kensenhuis (NDP) vindt dat ervan afgestapt moet worden dat de districtscommissaris voorzitter is van de districtsraad. Er moet een voorzitter worden gekozen. Ook werd er gepleit voor rechtstreeks stemmen op districtsraadsleden. Deze worden nu afgeleid van het aantal gekozen ressortraadsleden per partij. De vergadering wordt vandaag voortgezet.