Er is in Suriname nu een enorme hype over leiderschap. Er gaan veel theoretische kreten over de tafel, wat ook zo typisch Surinaams is, altijd academisch en theoretisch lange discussies voeren. De kunst van theoretische en academische concepten zit in het praktisch en operationeel maken van de begrippen zodat het toegepast kan worden. Grote MBA-business schools als Harvard, Insead en IMD hebben boeken vol geschreven over theorieën en concepten over leiderschap. Daar leer je concepten maar dan ga je bij grote global Management & Strategy firms zoals Mc Kinsey, BCG en AT Kearney werken om te leren die concepten toe te passen. 

Dat toepassen is een 'dingetje' in Suriname. In dat toepassen zijn wij in Suriname heel slecht in, iedereen klopt op zijn borst dat die een titel heeft of zoals ze in Suriname zeggen “ik heb een academische opleiding of ik heb mijn masters”. Leri ne poer don. Leri is een fundament om ervaring op te doen en het is die ervaring die nodig is in Suriname. Er wordt helaas weinig vanuit die ervaring gediscussieerd.

Zonder ook zelf aan al te veel getheoretiseer mee te doen probeer ik het benodigde leiderschap voor Suriname praktisch te maken. Leiderschapskwaliteiten zijn nodig om iets te bereiken. Wat moet die dan bereiken? Hierover wordt er helemaal niet gesproken. Wat voor leider heeft Suriname nu in deze fase nodig? Om die vraag te beantwoorden moeten wij kort samenvatten wat de situatie van Suriname is en wat het doel is waar Suriname voor staat immers het type leiderschap is sterk afhankelijk van de fase van ontwikkeling en het doel en ambitie van de organisatie of het land.

De situatie van Suriname, Suriname is:
1. Rijk aan grondstoffen maar is niet in staat om die om te zetten in rijkdom voor het volk
2. In ontwikkeling van de economie nog een dorpse handels bezigheid
3. Verziekt, verdeeld tot op het bot, verkaveld tot op postzegelformaat
4. Inmiddels verloederd in beschaving en waarden en normen
5. In de greep van een sociale elite, dragers van het beleid, die gecorrumpeerd is

De leider in de context van dit moet wel iemand zijn die (A) iets moet KUNNEN en (B) iets moet HEBBEN.

A.  Wat moet die KUNNEN?
Hij moet conceptueel kunnen denken en in staat zijn om zelf aan een Ontwikkelingsvisie en een Maatschappijvisie vorm te geven voor de Suriname van 2040/45 en hij moet in staat zijn om die visie te executeren. Hij moet dus naast visie hebben en ook managementvaardigheden en ervaring hebben. Hij moet land en volk ter hand nemen op weg naar die Suriname van 2040/45 en hij moet een professioneel team kunnen leiden en aansturen. Aantoonbaar! Dus trackrecord.

B. Wat moet die HEBBEN?
Hij moet de volgende kwaliteiten hebben: goede inborst, integer, empathie, goede waarden en normen, verbinder en betrokkenheid. Hij moet een wijde wereldoriëntatie hebben, belezen en bereisd zijn dus niet 'narrow minded' zijn. Aantoonbaar! Dus trackrecord.

Die leider hoeft geen superman te zijn. Die zal uiteraard tegengewerkt worden, uitgescholden worden en verleid worden om te corrumperen. En daarom moet die inhoudelijk zelf veel kunnen en breed georiënteerd zijn en van goede hout gesneden zijn met sterke knieën.

Waar is die leider? Laat de echte leider opstaan
Het is niet zo dat er ineens een messias gaat verschijnen in Suriname. De Surinaamse leider, de diamant, is mogelijk al 'in de bodem' in het land. De kunst is dat je die diamant herkent tussen alle klei en modder. Die ogenschijnlijke kleiklomp waarin achteraf de diamant zal blijken te zijn moet 'opgeschoond en opgepoetst worden'. Media en critici moeten dus de potentiële leider stevig en kritisch bevragen en begeleiden, dat is dus dat 'opschonen en oppoetsen'. Daardoor zal de potentiële leider steeds meer zichtbaar worden en uitgedaagd moeten worden om steeds scherper te denken en steeds beter te worden.

We moeten dus het kaf van de koren scheiden in de zoektocht naar die leider. Praatjesmakers en met kreten strooiende charlatans gaan wij moeten ontmaskeren door ze steeds scherper te bevragen op (1) Wat, (2) Hoe, (3) Wanneer en (4) Wie. Zo polijsten en poetsen wij de kleiklomp op zoek naar die ene kohinoor.

Hikmat Mahawat Khan

Noot: overal waar HIJ staat mag ook ZIJ staan, de leider kan uiteraard zowel een man als een vrouw zijn.