Rasoelbaks: Rechterlijke macht niet te paaien met loonsverhoging

Hofpresident Iwan Rasoelbaks steekt zijn verontwaardiging over de kritiek op zeventien procent looncorrectie voor de rechterlijke macht niet onder stoelen of banken. Zodra er een tussentijdse verbetering in de rechtspositie komt, zijn er personen die hierop commentaar leveren. Zij uiten links en rechts allerlei zaken, “social media-achtige dingen aan één stuk door. Kundige mensen van wie je denkt dat zal niet uit hun mond komen”, beet Rasoelbaks van zich af, “die mensen zien zelf spoken bij dag”.

Volgens de hofpresident is “geen ziel of groepen van zielen in staat de rechterlijke macht te paaien, te dirigeren dan wel te instrueren in een concrete rechtszaak”. Beleidsmatig, bestuurlijk zijn er tussen de machten wel gesprekken, verduidelijkt hij. De ene macht faciliteert, stelt middelen beschikbaar en keurt de begroting goed van de andere macht. Besprekingen zijn op dit niveau; ook over het beleid van de rechterlijke macht. “Dat mag de executieve doen, maar paaien met een zeventien procent correctie, wat overheidsbreed is geweest?”
Rasoelbaks schudt het hoofd en herhaalt, “zielen zien spoken bij dag”. Hij meent te weten dat er soms spoken in het systeem rondwaren. Die doen mensen insinueren alsof dit en dat gebeurt met de rechterlijke macht. “Wij schatten de zielen op de waarde die zij hebben”, sneerde hij.

Rasoelbaks sprak woensdag tijdens de toelating en beëdiging van vijf advocaat stagiaires tot advocaten bij het Hof van Justitie. Hij gebruikte de gelegenheid om actualiteiten en ontwikkelingen binnen de rechterlijke organisatie te delen met de aanwezigen. Rechters, schrijfjuristen, griffiers en griffiepersoneel werken super hard om de gang van zaken jaar in en uit te verwerken en tot een goed eind te brengen, gaf hij aan. Het betreft zaken in eerste aanleg als in hoger beroep (civiel en straf); soms wel 70.000 oude en nieuwe rechtszaken die jaarlijks over de groene tafel gaan.

De flow van zaken is zwaar, benadrukte Rasoelbaks. “De weinige mensen die we hebben, trainen en deskundigheid inbrengen die moeten we behouden en die moeten erin blijven, anders gaat kennis weg. En men trekt heel veel weg tegenwoordig.” De personen doen “dankbaar en nobel werk”, typeerde hij hun inzet. Zij verzetten het werk vol van integriteit, betrokkenheid en continue investering in deskundigheid om onnodige vertraging te voorkomen voor de rechtzoekende. “Maar, niet zelden tegen waarderingsuitingen die niet getuigen van begrip bij deze of gene ziel.”

Als lichtpunt deelde hij mee dat het hof een gedegen rechtspositie regeling heeft voorbereid voor de rechterlijke macht en rechterlijke organisatie. Het parlement krijgt dit voorstel in het kader van het verzelfstandigingstraject, “om de nog steeds bestaande onderwaardering op te heffen”. Een kwestie die al decennia lang speelt.

In 2013 deed de organisatie mee in de algemene loonronde van alle ambtenaren. De verhoging werd weliswaar soms maanden, jaren na dato ingevoerd, merkte Rasoelbaks op. Twee jaar erna, in 2015 volgde een andere staatsbesluit. Aan de looncorrectie werd gekoppeld dat rechters geen nevenfuncties mogen uitoefenen. In 2019 volgde twee besluiten: de medische voorzieningen werden opgetrokken en er kwam een salariscorrectie. Wederom voorzien van het verbod op nevenfuncties. “Gereserveerde levensstijl. Huis, werk, kerk”, omschreef hij het leven van rechters.

Toenemende inflatie gedurende de afgelopen drie jaren resulteerde in een nettoloon voor hem en de procureur-generaal - de twee hoogste functionarissen - tot onder de US$ 2.000 per maand. Met de laatste algemene loonronde komt dit bedrag (betaling in SRD) bijkans op hetzelfde neer. “Dit salaris is zwaar beneden de internationale normering en zelfs beneden de Caribische normering voor salarissen van de top van de rechterlijke macht.” Toppers kijken daar aan tegen een maandsalaris van US$ 10.000.

“Neemt u me niet kwalijk”, verontschuldigde de hofpresident zich, “maar ik schaam me om te praten over de salarissen van de overige functionarissen”. Hij waarschuwde dat de rechterlijke macht en organisatie personen zullen verliezen, omdat personen (zullen) wegtrekken.
Toch, is de hofpresident personen bij de uitvoerende macht uit opeenvolgende regeringen vanaf 2013, erkentelijk.
Ze heeft het belang bij een deskundige, onafhankelijke en integere rechterlijke macht, ook op rechtspositionele vlak naar waarde geschat. En hebben zij op een verantwoorde wijze enigszins gestand gehouden. Hoewel nog steeds bij staatsbesluit, “zij hebben hun best gedaan om ten minste een beetje waarderingen uit te voeren voor de rechterlijke macht”. Want die organieke wet die volgens de grondwet moet komen, kon tron kayana granman.”

Een vraag die hem bezighoudt is of her en der de gedachte leeft, dat rechters, vervolgingsambtenaren en topfunctionarissen van de rechterlijke macht geen andere carrièremogelijkheden hebben? Bijvoorbeeld als advocaat, notaris, jurist in het bedrijfsleven of in het buitenland. “Wij hebben dertig rechters, denkt u dat zij geen andere mogelijkheden hebben, dan dit salaris”, stelde hij retorisch.

Rechters zetten jaar in en uit hun schouders onder het werk. “En dan komt er een waardering of correctie en wordt er geschreeuwd.” Hij deed de oproep om alles in het werk te stellen om deze krachten te behouden en niet moedeloos te maken. “Het is een taak van ons allen, ook van de advocaten om die rechterlijke macht te koesteren en niet moedeloos te maken.”

Beryl Chin A Cheong, Anthony Heath, Valerian Bendanon, Eunice Fernand en Nishita Soekhal-Tedjoe zijn woensdag beëdigd als advocaat bij het Hof van Justitie.