Gegeven de huidige politieke situatie in Suriname met name de openlijke spanningen tussen de coalitiepartijen die binnen twee jaar al duidelijk merkbaar zijn, is de roep naar een nationaal dialoog begrijpelijk. Echter zal dit model moeten passen binnen de vigerende grondwet. Daarom is de gedachte om voor tien jaar een zakenkabinet en een onafhankelijke volksvertegenwoordiging te benoemen, vanwege redenen van staatsrechtelijke aard, niet mogelijk.

Tien jaar is langer dan de zogenaamde niet democratische periode die wij gekend hebben in onze republiek (1980-1987). Een realistische benadering zou kunnen zijn dat over de resterende periode van de huidige regering, met inachtneming van de samenwerking met het Internationaal Monetaire Fonds (IMF), een zakenkabinet geïmplementeerd zou kunnen worden.

Bovendien moet de uitkomst van zo een dialoog door alle politieke partijen (fracties) die in De Nationale Assemblee (D.N.A.) vertegenwoordigd zijn, worden gedragen. Dan nog kan het niet zonder meer. Uit het oogpunt van een staatsrechtelijke benadering zal het zittende staatshoofd de kar moeten trekken. Een zakenkabinet binnen een parlementaire zittingsperiode is niet vreemd.

Echter vereist dat wijsheid van het staatshoofd en alle fracties in De Nationale Assemblee. Met die wijsheid zou het schip van staat, in politicis, alsnog geleid kunnen worden naar de veilige haven van 2025. Helaas is het gehalte van ons democratisch gevoel nog niet daar om deze oplossingsmodellen in politicis te willen begrijpen.

Evenwel kent het openbaar bestuur geen stilstand. Onder welke omstandigheden dan ook, moet het bestuur voortgang vinden en dan kan gegeven de omstandigheden een tweespraak ontstaan. Het parkeren van de macht buiten de invloedsfeer van de politiek is geen optie in dit verband, want dan zal de grondwet buitenwerking moeten worden gesteld. Hoe gebeurt dat?

Voor het integraal wijzigen van de grondwet inclusief de Kiesregeling zouden wij krachtens het “Decreet Referendum Voorontwerp Grondwet” (S.B. 1987 no.59), terug moeten gaan naar een volksraadpleging/ referendum, voordat aanvaarding mogelijk is. Indien de mening van het volk nog telt. Zelfs het Constitutioneel Hof staat niet boven deze volksraadpleging.

Evenzo, het roepen om vervroegde verkiezingen houdt in dat alle 51 Assembleeleden bij wet goedkeuring moeten geven aan inkorting van hun zittingsperiode. Summa summarum, hoe een nationale dialoog met parkeren politieke macht?

Eugène van der San