Handen af van het Baba en Mai-Plein!

Benjamin Mitrasingh (1944-2019), boegbeeld van de Stichting Hindostaanse Immigratie (SHI), zou zich in zijn graf omdraaien naar aanleiding van het bericht op Starnieuws, dat de SHI van plan is om op 5 juni aanstaande, nog drie standbeelden te onthullen op het Baba en Mai-plein. Ik schrok toen ik op sociale media ook een foto zag van deze standbeelden die al ‘verpakt’ geplaatst zijn. Een oceaan verwijderd vermoed ik in de directe nabijheid van Baba en Mai. Mitrasingh kennende, zou hij niet alleen veel lawaai maken; hij zou zelfs uit zijn graf komen om de standbeelden, persoonlijk te verwijderen.

Er is niets mis mee om de verzetshelden, Raygaroo, Ramjanee en Mathura, die zich in de periode van contractarbeid tegen het koloniaal bestuur hadden verzet, te herdenken met een standbeeld. Maar absoluut niet op het Baba en Mai-plein. Bij het kunstwerk geschapen door beeldend kunstenaar Krishnapersad Khedoe, is het grasveld erom heen een wezenlijk deel van de beleving van het monument. Het ingerichte plein geeft Baba en Mai statuur als ons nationaal monument ter nagedachtenis van de Hindostaanse immigratie. Als de SHI deze prachtige verbeelding van de komst van de eerste immigranten uit Brits-Indië gaat verstoren met andere beelden dan getuigt dit van het totaal verkeerd inschatten van de historische, culturele en de artistieke waarden van het standbeeld. De SHI zegt dat voor het Baba en Mai-plein is gekozen, omdat het een ‘cruciale ontmoetingsplaats is voor grote delen van de bevolking bij diverse aangelegenheden.’ Ik weet niet veel beter dan dat het alleen op 5 juni druk is op het plein wanneer Baba en Mai worden omhangen met malas.

Nu hoop ik niet dat de ingepakte standbeelden, beschilderde gietsels zijn van massief plastic of gebakken klei, geïmporteerd uit India, net als het standbeeld van Jagernath Lachmon op het partijcentrum van de VHP. Over de ‘echte’ Lachmon, een kunstwerk van Erwin de Vries, op het Onafhankelijkheidsplein, heb ik in verschillende bijdragen een pleidooi gehouden om ‘papa Lach’ van zijn zwevend bestaan te bevrijden door het standbeeld op ooghoogte te (her)plaatsen, zodat het beleefd kan worden net als het monument van Baba en Mai. Ik herhaal de oproep.
En ook al zijn de beelden van de drie verzetsstrijders fraai – over smaak van beeldende kunst valt niet te twisten – ze zullen als kunstwerk niet tot leven komen in de nabijheid van Baba en Mai. Het plein op Meerzorg zou ik bijvoorbeeld een betere plek vinden, omdat de verzetsdaden van Jumpa Raygaroo, Ramjanee en Mathura plaatsvonden op de plantages in Commewijne. Bovendien; Meerzorg is ook (oost)Paramaribo als stadsuitbreiding sinds de ‘Bosjeburg’.

Destijds, in 1994, gaf president Venetiaan de SHI, toestemming het beeld van Baba en Mai te plaatsen waar het nu staat. Het terrein is eigendom van het land en het onderhoud in handen van de dienst Milieubeheer. Nu zegt de ondervoorzitter van SHI dat hij niet wist dat hij vooraf toestemming moest hebben – van welke instantie(s) weet ik zelf niet (bestaat de stichting Monumentenzorg nog?) – en dat hij alsnog aan de slag gaat om die toestemming te regelen. Hij noemde het directoraat Cultuur en de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname. Ook zei de ondervoorzitter ‘dat hij bereid is om zaken die verkeerd zijn aangepakt te corrigeren’. Betekent dit dat nog vóór 5 juni de standbeelden verwijderd zullen worden?

Ik wil de ondervoorzitter van de SHI een hart onder de riem steken, om de standbeelden komende week te verwijderen en in goed overleg met instanties die daarover gaan, te zoeken naar een nieuwe plek. Schakel tegelijkertijd de Hindostaanse mediakanalen in om ter gelegenheid van 5 juni, bekendheid te geven aan de drie verzetsstrijders en schrijf een prijsvraag uit om ideeën uit de gemeenschap te oogsten over de locatie waar de standbeelden aansprekend geplaatst kunnen worden. Zo betrek je als SHI de Hindostaanse gemeenschap erbij en zal het heus geen schande zijn als de standbeelden later in het jaar onthuld worden.

Ik vrees echter dat volgende week de onthulling gewoon zal plaats vinden, omdat ik vermoed dat het handelen van SHI gebaseerd is op groen licht van (alleen) de dc van Paramaribo. Daarom betreur ik het nu al dat de artistieke statuur van de creatie van Khedoe en de fraaiheid van het plein daaromheen, zal worden beschadigd.

roy.khemradj@gmail.com